Kan algenorganel helpen kooldioxide uit de lucht te halen?

Chlamydomonas reinhardtii

Een microscoopopname van Chlamydomonas reinhardtii (afb: He et.al.)

Algen hebben hebben een speciaal cellichaampje, de pyrenoïde, waarmee die organismen koolstofdioxide omzetten in suikers. Onderzoekers van de Princeton-universiteit in de VS hebben nu uitgevogeld hoe die organellen dat doen. Ze denken dat het inbouwen van die organellen in planten de oogst zou kunnen opvijzelen, maar zou het ook geen zoden aan de dijk zetten om algen te gebruiken kooldioxide uit de lucht te laten halen terwijl ze meteen ook iets nuttigs produceren (denk ik dan)? Lees verder

Immunogene ferroptose, een nieuw ‘wapen’ tegen kanker?

Dmitri Krysko

Dmitri Krysko (afb: UGent)

Er schijnen diverse manieren te zijn waarop cellen aan hun einde komen. Normaal is de geprogrammeerde celdood (oftewel aptose). Dan heb je nog necrose, maar ook geprogrammeerde necrose (necroptose). In 2012 werd nog een type celdood ontdekt: ferroptose, de celdood bij een falende antioxidantverdediging. Onderzoekers rond Dmitri Krysko van de Rijksuniversiteit van Gent en collega’s denken die vorm van celdood te kunnen inzetten in de strijd tegen kanker. Bij proefdieren leek dat te werken. Lees verder

Synthetische organellen maken schimmels ‘bestuurbaarder’

Synthetische ER

In de vesikels uit het ER van gistcellen vindt de gewenste productie plaats (afb: Goetheuniversiteit)

Onderzoeksters van, onder meer, de Goetheuniversiteit in Frankfurt aan de Main rond Joanna Tripp hebben levende gistcellen voorzien van synthetische organellen (cellichaampjes), om ze zo meer naar hun hand te kunnen zetten om die, bijvoorbeeld, heel effectief een bepaalde verbinding te laten aanmaken (n het onderhavige geval muconzuur). Lees verder

Een kunstmatige cel op een “chip”

Cel op 'chip'

De onderzoeksters gebruikten het nieuwe microvloeistofsysteem om drie verschillende vesikels te maken: die met het enzym β-galactosidase (rood), met glucoseoxidase (groen) en een peroxidase (blauw). De wateroplosbare enzymen zetten het uitgangsproduct om in resorufine (structuurformule rechtsboven)dat in de wateroplossing buiten de vesikels terechtkomt de kanaaltjes in het vesikelmembraan (afb: uni. Bazel)

Met behulp van mcrovloeistofsystemen hebben onderzoeksters van de universiteit van Bazel een nauwkeurig regelbaar systeem gemaakt om de biochemische processen in cellen na te bootsen. Deze ‘nepcel’ zou niet alleen handig zijn voor het bestuderen van celprocessen, maar ook voor de ontwikkeling van syntheseroutes voor chemische toepassingen of voor biologische moleculen als geneesmiddelen. Lees verder

Vetbolletjes in cel blijken eerste verdediging afweersysteem

antimicrobiële vetbolletjes in cellen

De vetbolletjes (groen) ‘vallen’ de bacteriën (blauw) aan door ze, waarschijnlijk, dodelijke eiwitten in te spuiten (afb: Science)

Oliedruppeltjes in onze cellen zouden volgens recent onderzoek de eerste verdedigingslinie van ons afweersysteem (en dat van andere zoogdieren) zijn tegen bacteriële maar ook virus- en parasietbesmettingen zijn. Lees verder

B-RNA al of niet afbreken via een ‘lichtschakelaar’

b-RNA-versnipperaar

Als PAL met behulp van de aptameer het regel-RNA (= ‘vlag’ in mijn verhaal) ‘kaapt’ (r) wordt het b-RNA niet afgebroken. De vorm van PAL is gevoelig voor blauwe licht (afb: Nature)

Er is al vaker gewerkt met licht om de genactiviteit te sturen, maar nu zeggen onderzoekers in Duitsland dat ze een lichtmethode hebben ontwikkeld om dat heel precies te doen. Hier gaat het dan in feite om de afbraak van boodschapper-RNA, de mal voor het aanmaken van een eiwit. Die methode zou vooral van belang zijn voor onderzoek, want veel praktische waarde in het ziekenhuis lijkt me die niet te hebben (al kan ik het natuurlijk faliekant mis hebben). Lees verder

‘Slimme’ cellen maken behandeling op celniveau mogelijk

Kunstcellen

Kunstcellen produceren als ze een bepaalde verbinding detecteren (linksboven) een eiwit (groen), dat er voor zorgt dat nog niet gerijpte cellen zich omvormen tot zenuwcellen (rechts) (afb: Science)

‘Slim’ is een tegenwoordig veel misbruikt woord. Meestal is er aan die techniek niet zo veel slims te ontdekken. Kennelijk rukt die term ook in de biologie op, want een persbericht van de universiteit van Alberta (Can) meldt dat synthetische, ‘slimme’ cellen het mogelijk maken op celniveau te behandelen. ‘Slim’ zal dan wel betekenen dat die kunstcellen ‘weten’ welke cellen ze moeten behandelen, maar dat is gewoon een kwestie van die kunstcel te laten zoeken naar een cel met het juiste ‘uithangbord’. Is een mens die het uithangbord ‘bakker’ aan een winkel kan ontdekken slim?
Lees verder

‘Legomolecuul’ zou alleen kankercellen doden

Legoweb doodt kankercellen

Legomoleculen vormen onder bepaalde, kankerspecifieke omstandigheden binnen kankercellen een verwoestend netwerk (afb: Max Planck-instituut)

Kanker wordt meestal bestreden door bestraling of chemotherapie, maar het probleem met beide behandelwijzen is dat ook gezonde cellen daar last van hebben. Nu wordt er al sinds jaar en dag gezocht naar methodes om heel gericht kankercellen te doden, maar kennelijk zijn die nog niet zo succesvol dat ze ook breed worden ingezet. Onderzoekers van het Max Planckinstituut voor polymeeronderzoek rond David Ng hebben nu een molecuul ontworpen dat alleen ‘in actie’ komt als bepaalde voor kanker specifieke omstandigheden aanwezig zijn en in de kankercellen een web vormt waarna die het loodje leggen (is het idee). Labproeven met celkweken zouden de bruikbaarheid van de methode hebben aangetoond. Lees verder

Grote moleculen komen lastiger bij de celkern

Kerntransport

Groot biomolecuul met ‘passen’ (oranje) probeert zich door de kernporie (grijs/zwart) te wringen (afb: Giulia Paci)

Hoe groter een molecuul is hoe meer ‘passen’ een molecuul nodig heeft om het kernmembraan te mogen passeren, bleek onderzoekers van, onder meer, de Johannes Gutenberguniversiteit in Mainz. De resultaten van het onderzoek zeggen iets over de manier waarop virussen er in slagen om hun genoom laten vermeerderen. Lees verder

Leidt kankertherapie bij jongeren tot snellere veroudering?

Chemotherapie (met koeling)

Een patiënt ondergaat chemotherapie (met koeling) afb: WikiMedia Commons)

Het doet me een beetje denken aan de scene van Koot & De Bie waarbij Bie in een bed ligt en laat zien wat hij allemaal moet slikken. Een groot deel van zijn, felgekleurde, medicijnen bestaat uit middelen die hij moet slikken om bijwerkingen tegen te gaan. Nu lijkt het er op dat kankertherapieën, met name chemotherapie, kunnen leiden tot een snellere veroudering bij jonge kankerpatiënten. Lees verder