Het eiwit SATB2 zou voor je ‘slimheid’ zorgen

Ruimtelijke structuur DNA

Ruimtelijke structuur DNA met (l) en zonder SATB2 (afb: univ. van Innsbruck/ Georg Dechant et. al)

Je verstand zit in je hersenschors en de hippocampus. Bepaalde hersencellen bevatten het eiwit SATB2. Als dat in die cellen ontbreekt verandert de ruimtelijke structuur van DNA en daarmee het denkvermogen, is het idee. Onderzoekers in, onder meer, Oostenrijk zouden erin geslaagd zijn beide structuren te verwezenlijken (met en zonder dat eiwit), waarmee ze meer te weten zouden zijn gekomen over psychiatrische aandoeningen. Lees verder

Muizenhersencellen zijn geen mensenhersencellen

radiële gliavoorlopers

Neuronen en astrocyten worden gevormd uit voorlopercellen. Door de aanmaak van PTB in astrocyten te verstoren vormen die zich om tot neuronen (afb: Nature)

Veel geneeskundig onderzoek wordt eerst bij dieren uitgevoerd, vooral bij muisjes. Die dierproeven zouden iets moeten zeggen over de bruikbaarheid van een nieuwe methode bij mensen, maar al vaker is aangetoond dat de resultaten van muisproeven niet een op een te vertalen zijn naar mensen. Nu lijkt het er op dat ook muizenhersencellen geen mensenhersencellen zijn. De hersencellen van een muis zijn veel beter bestand tegen oxidatieve stress dan mensenhersencellen. Die oxidatie stress kan leiden tot allerlei hersenaandoeningen. Lees verder

Eiwit zou kanker bestrijden en zenuwcellen opknappen

Jennifer Cochran

Jennifer Cochran (afb: Stanforduniversiteit)

Door twee varianten te maken van het signaaleiwit CLCF1 hebben onderzoeksters van de Amerikaanse Stanforduniversiteit middelen gekregen om kanker te bestrijden maar ook om beschadigde hersencellen weer op te kalefateren. Dat klinkt aardig, maar voorlopig zal nog wel het een en ander bewezen moeten worden. Lees verder

Onderzoekers herprogrammeren gen met licht (zeggen ze)

Lichtgestuurd gen

Het lichtgestuurde gen FGFR1, met en zonder licht (afb: Proc. of IEEE)

Al jaren wordt er geëxperimenteerd om met licht de activiteit van genen te sturen, een tak van sport die optogenetica wordt genoemd. Onderzoekers van de universiteit van Buffalo (nog nooit van gehoord) zeggen met die methode het gen FGFR1 te hebben ‘geherprogrammeerd’ in een kweek van hersencellen. Dat gen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van embryo tot volgroeid organisme. Lees verder

Genschakelaars dubbel gezekerd

Neuronen ontwikkeld uit pluripotente stamcellen

Uit stamcellen ontwikkelde hersencellen

Het traject van stamcel naar rijpe cel schijnt goed ‘afgepaald’ te zijn, zo ontdekten onderzoekers van de Ludwig-Maximilian-universiteit in München. De voor die differentiëring belangrijke genschakelaars blijken dubbel gezekerd te zijn tegen onbedoelde activiteit. Lees verder

Hersencellen beschermd met neusspray (?)

Neusspray vermindert verlies hersencellen door beroerte

Een neusspray tegen Alzheimer?

Voorlopig schiet het nog niet erg op met de ontwikkeling van geneeswijzen voor allerlei hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, die, omdat we steeds ouder worden, als een epidemie om zich heen lijken te grijpen. Onderzoekers van de universiteit van Heidelberg (D) denken met een ‘neusspray’ een nieuwe, adequate manier gevonden te hebben om onze hersens zo lang mogelijk gezond te houden. De hersens van muisjes die na een beroerte werden behandeld met de spray, hadden minder hersenschade dan onbehandelde muisjes. De spray zou ook werken bij neurodegeneratieve ziektes als Alzheimer, Huntington en ALS, maar vooralsnog is dat nog een speculatie. Lees verder

Uit schizofrene stamcellen ontstaan ‘gekke’ neuronen

Hersencellen van schizofreniepatiënten en van een controlegroep ontstaan uit pluripotente stamcellen

Vergelijkingen van differentiatie van pluripotente stamcellen in hersencellen van schizofreniepatiënten en van een controlegroep, met en zonder behandeling met een p38α-remmer SB203580 (afb: RIKEN-instiuut)

Onderzoekers van het Japanse RIKEN-instituut ontdekten dat uit pluripotente stamcellen van patiënten met schizofrenie, ontwikkeld uit huidcellen van die patiënten, ook ‘gekke’ hersencellen ontstaan. Ook zouden die zich veel vaker ontwikkelen tot stercellen, een vorm van gliacellen dan de geïnduceerde pluripotente stamcellen van gezonde proefpersonen. Lees verder

Huidcellen direct omgezet in hersencellen

Andrew Yoo (Washington-universiteit)

Andrew Yoo (l), Michelle Richner en Matheus Victor

Onderzoekers van de Washington-universiteit in St. Louis (VS) zijn er in geslaagd  huidcellen direct om te zetten in hersencellen. Dat is al eerder gebeurd, maar daarbij werden de huidcellen eerst omgevormd tot (pluripotente) stamcellen. Met deze nieuwe techniek zou de omvorming een veel hogere opbrengst opleveren. De onderzoekers denken op deze manier ook heel gericht andere type hersencellen te kunnen maken.
Lees verder

Chemische schakelaar regelt hersencelvorming

MEF@

De hoofdrolspeler in dit proces MEF2 (afb: Wikicommons)

Een studie van onderzoekers van het Amerikaanse Sanford-Burnham-instituut heeft aannemelijk gemaakt dat een chemische ‘schakelaar’ de aanmaak van nieuwe hersencellen uit hersenstam-cellen regelt en het behoud van bestaande hersencellen bevordert. De ‘schakelaar’ , aangeduid met MEF2, zet die functies uit. MEF2 komt dan ook overdadig voor bij mensen met Alzheimer en patiënten die een beroerte hebben gehad. De ‘schakelaar’ zou een aangrijpingspunt kunnen zijn om Alzheimer te stoppen Lees verder

Mogelijk therapie voor MS in de maak

Stercellen of astrocyten

Stercellen vervullen veel nuttige taken, maar lijken bij MS-patiënten in de fout te gaan.


Multiple sclerose, MS, is, waarschijnlijk, een autoimmuunziekte waarbij het isolatiemateriaal rond de uitlopers van zenuwcellen, de axonen, wordt aangetast. Normaal gesproken wordt die aantasting hersteld door bepaalde cellen (oligodendrocyten), maar dat gebeurt niet bij MS-patiënten met als gevolg, onder meer, voortschrijdende verzwakking van de spieren, evenwichtsstoornissen en geheugenverlies. Onderzoekers van de Amerikaanse George Washington-universiteit ontdekten dat het eiwit endotheline-1 (ET-1) herstel tegenhoudt. Het blokkeren van de productie van dat eiwit zou een methode kunnen zijn om MS een halt toe te roepen. Zo ver is het overigens nog (lang) niet. Lees verder