Een Java-aap (Macaca fascicularis) (afb: WikiMedia Commons)
Met nieren van een genetisch bewerkt varken een makaak ruim twee jaar geleefd. Dat is een van de langst durende overlevingstijden van transplantatie van een orgaan van een andere diersoort (een xenotranplantatie). Het idee is om uiteindelijk varkens als donoren voor falende organen van mensen te kweken. Voorlopig ligt dat nog niet in de rede. Lees verder
De werking van de PNP-methode lijkt erg op die van de CRISPR-techniek (afb: Magdy Mahfouz et. al)
Onderzoekers van de koning Abdoeluniversiteit voor wetenschap en technolgie (KAUST) hebben een nieuwe genoombewerkingstechniek ontwikkeld, PNP gedoopt, die gebruik maakt van kleiner ‘gereedschap’ dan de inmiddels welbekende CRISPR-methode. De omvang van het benodigde ‘gereedschap’, met name de genschaar Cas, zou de mogelijkheden van de CRISPR-methode beperken. Uiteindelijk moet zo’n CRISPR-pakket de celkern binnen kunnen komen om het genoom te kunnen bewerken. De PNP-methode zou ook minder onbedoelde fouten maken dan CRISPR, maar dat zal nog wel in de praktijk moeten worden bewezen. Lees verder
Jiankui He op genoomcongres in Hongkong
Jiankui He schrikte enkele jaren geleden de wereld op door in Hongkong te melden dat hij het DNA van twee embryo’s had bewerkt om ze ongevoelig voor het hi-virus te maken. Hij werd in de wereld van CRISPR wereldwijd uitgekotst, werd ontslagen bij de universiteit va Shenzhen en kreeg een gevangenisstraf (in China), maar hij lijkt terug te zijn. Hij zegt met een eigen bedrijf mensen te willen helpen met erfelijke ziektes. Hij zou genezen zijn van zijn drang om het genoom van embryo’s te ‘repareren’. Lees verder
Henry Greely: We weten nog zo weinig… (afb: Standforduniversiteit)
Het nog jonge wetenschappelijke tijdschrift the CRISPR Journal heeft een speciale editie gewijd aan de ethiek van het bewerken van het menselijk genoom. De editie bevat elf artikelen: negen ‘perspectieven’ en twee wetenschappelijke artikelen over, onder meer, de rechten van de ongeborenen, de economie van genoombewerkingen en de voors en tegens van genoombewerking van bevruchte eicellen. Lees verder
Jennifer Doudna, een van de ontwikkelaars van de CRISPR-methode (afb: KNAW)
De wereldgezondheidsorganisatie (WGO) is tegen het gebruik van genoombewerking bij menselijke embryo’s. De VN-organisatie heeft de landen gevraagd alles in het werk te stellen om proeven met ‘genbaby’s’ stop te zetten. Eerst zal degelijk moeten worden onderzocht welke de gevolgen van prenatale genoombewerking zouden kunnen zijn, stelt de WGO in een verklaring. Lees verder
Genoomonderzoeker Jiankui He van de universiteit van Shenzhen (afb: MIT Technology News)
De geschiedenis rond de Chinese geneticus Jiankui He begint zich te ontwikkelen als een regelrechte Krimi. Nadat hij zijn verhaal had gedaan voor een gehoor van genoomonderzoekers in Hongkong en hij had beloofd de volgende dag terug te komen verdween hij. Nu zou hij vermist zijn zo bericht de South China Morning Post uit Hongkong. China was niet blij met He en, zoals bekend, zal He niet de eerste in dat land zijn die spoorloos verdwijnt. De Chinese overheid draait daar haar hand niet voor om. Lees verder
Jiankui He op genoomcongres in Hongkong
De Chinese overheid heeft de groep onderzoekers rond Jiankui He gevraagd te stoppen met het genetisch manipuleren van embryogenom-en. Volgens deskundigen is het nog veel te vroeg om zonder risico het genoom van embryo’s te bewerken. De Chinese staatssecretaris van wetenschap en technologie Nanping Xu verklaarde voor de Chinese staatsomroep dat He c.s. zich schuldig hebben gemaakt aan illegale en onaanvaardbare handelingen. Er zal een onderzoek worden ingesteld. Lees verder
De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: WikiMedia Commons)
Het is opmerkelijk. In China hebben al verschillende onderzoeksgroepen het genoom van menselijke embryo’s met de CRISPR/Cas9-genschaartechniek veranderd, maar pas als dat in de VS gebeurt is genoombewerking groot nieuws. Onderzoekers rond Shoukhrat Mitalipov van de universiteit van Oregon hebben die techniek gebruikt om een defect gen te repareren dat leidt tot een hartziekte die vaak de oorzaak is van het plotse overlijden van jonge sporters. Lees verder
Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)
CRISPR/Cas9 is inmiddels meermalen hoog geprezen als een veelbelovende en betrouwbare methode om het genoom te bewerken. Er staan al wat klinische proeven op de rol waarbij gebruik gemaakt zal worden van die methode. Onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Columbia-universiteit hebben echter ontdekt dat die methode honderden onbedoelde veranderingen in het genoom teweeg kan brengen (en dus alles behalve betrouwbaar zou zijn). Gebruikte algoritmes om die mutaties op te sporen blijken niet effectief. Lees verder
In de ‘gewone’ CRISPR/Cas9-techniek (boven) zorgt het gids-RNA (groen) dat het knip-en-plakwerk op de juiste plaats gebeurt. De Zuid-Koreanen hebben de ingrediënten ietwat aangepast voor de basevervanger: Cas9 werd nCas9 (nickase) en daaraan werd het enzym cytosinedeaminase geplakt. Daarmee werd de C vervangen door U (uracil) dat normaal niet in DNA voorkomt (maar wel in RNA), maar bij replicatie wordt vervangen door T (thymine)
Een DNA-streng van een mens is zo’n driemiljard nucleotiden (DNA-letters) lang. Toch schijnt de modernste versie van de vrij nieuwe CRISPR/Cas9-methode in staat om heel precies een zo’n DNA-bouwsteen te vervangen door een ander, constateerden onderzoekers rond Jin-soo Kim van de nationale universiteit in Seoel (Zuid-Korea). Kim: “Dit is voor het eerst dat de effectiviteit van deze basevervanger (een base is nucleotide; as) over het hele genoom is beoordeeld. ”
Lees verder