CRISPR-behandeling via inspuiting lijkt succesvol, maar…

Transthyretine

De structuur van transthyretine (afb: WikiMedia Commons)

Het zou voor het eerst zijn dat via inspuiting van het CRISPR-materiaal een gen vrijwel geheel (93%) is stilgelegd. Dat effect zou bij de zes proefpersonen zeker een jaar hebben voortgeduurd. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat de zes met een gemuteerd TTR-gen, die daardoor de gevaarlijke zenuwziekte TTR-amyloïdose kunnen krijgen, er qua gezondheid op vooruit zijn gegaan. Dan is het natuurlijk de vraag of die aanpak succesvol is geweest… Toch noemt Terence Flotte van de universiteit van Massachusetts, die niet bij het onderzoek betrokken is geweest, de proef ‘succesvol’. “Die demonstreert de grote klinische mogelijkheden van dit platform.”
Lees verder

‘Hersentjes’ Neanderthaler gemaakt met hulp van CRISPR (nou ja)

Neanderthalerschedel

De schedel van een Neanderthaler (afb: Natuurhistorisch museum Londen)

Onderzoekers in de VS hebben in het lab ‘hersentjes’ gekweekt met behulp van een antiek gen (NOVA1) dat de hersenontwikkeling beïnvloedt. Daardoor zijn die hersenachtige orgaantjes kleiner en bobbeliger dan mensenhersens. Zo zouden iets weg hebben van de hersens van Neanderthalers, maar verder niet heel erg lijken. Lees verder

Gentherapie herstelt gedeeltelijk gehoor muisjes

Haarcellen

De haarcellen in het gehoororgaan

Door slechts een base in het Tmc1-gen van muisjes te vervangen slaagden onderzoekers in die beestjes deels van hun doofheid af te helpen. Het zou voor het eerst zijn dat die techniek op gehoorafwijkingen is toegepast. Die techniek zou ook geschikt kunnen zijn voor het herstellen van andere ziekteverwekkende mutaties, denken de onderzoekers. Lees verder

Puntmutatie in duister-DNA zou kanker veroorzaken (?)

Kankerspecialist Lincoln Stein

Lincoln Stein (afb: OICR)

Onderzoekers in Canada denken te weten dat een puntmutatie in het troep-DNA, schijnt tegenwoordig duister-DNA genoemd te worden, kanker zou kunnen veroorzaken. Die mutatie zou iets hebben te maken met de vorming van boodschapper-RNA bij het afschrijven het genoom. Ik vraag me, als oprechte leek op elk terrein, af hoe serieus die ontdekking is. Het zou gaan om diverse typen kanker. De onderzoekers hebben het dan meteen heel optimistisch over een nieuwe manier om kanker aan te pakken…. Hoe dan ook, deze ontdekking lijkt te illustreren hoe weinig we nog van deze materie weten. Lees verder

CRISPR/Cas9-methode weer preciezer gemaakt (?)

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven werd gaandeweg steeds dover (afb: WikiMedia Commons)

Muisjes met een erfelijke gehoorafwijking (het Beethovenmodel) zouden zijn behandeld met een nauwkeuriger vorm van de CRISPR/Cas9-methode (de genschaarmethode). In die operatie werd alleen het gemuteerde gen (Tmc1) verwijderd. Dat zou maar op een plaats (een basepaar) verschillen van een gezond exemplaar. Dat is knap, maar het probleem met deze genoombewerkings-methode is dat er ook op andere dan de beoogde plaats op het DNA wordt geknipt…. Lees verder

Chinezen repareren puntmutaties in embryocellen

CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Terwijl elders op de wereld nog met veel huiver wordt gekeken naar het bewerken van het genoom van (mens)embryo’s,  lijken de Chinezen daar wat minder moeite mee te hebben. Chinese onderzoeker waren de eersten om met behulp van  de, inmiddels onvermijdelijke, CRISPR-techniek om het genoom van apen te veranderen en van, niet-levensvatbare, menselijke embryo’s en ook om genetisch bewerkte cellen in mensen te gebruiken ter bestrijding van kanker. Nu zijn ze ook de eersten om een geavanceerde CRISPR-techniek te gebruiken om puntmutaties te repareren ter grootte van een base (de bouwsteen van DNA en dus de genen) in levensvatbare menselijke embryo’sLees verder

Genschaar CRISPR/Cas9 knipt één nucleotide uit DNA

Aangepaste genschaar vervangt een enkele nucleotide

Met de verfijnde ‘genschaar'(onder) kun je een nucleotide in een gen vervangen. De cytidinedeaminase is in lichtrood aangegeven. Het gids-RNA (groen leidt de genschaar naar de juiste plek. (afb: IBS)

Mensen-DNA bestaat uit ruim driemiljard nucleotiden in vier variaties: A, C, G en T. De genschaar CRISPR/Cas9 is de laatste jaren de hemel in geprezen om zijn grote precisie, maar daarbij gaat het meestal om hele genen. Genen bestaan uit, pak weg, enkele duizenden nucleotiden. Nu schijnt het Koreaanse onderzoekers gelukt te zijn met een aangepaste vorm van de genschaar één nucleotide uit die driemiljard bouwstenen te knippen. Ze denken dat dat handig is voor ziektes die worden veroorzaakt door de mutatie van slechts één bouwsteen in een gen, zoals de taaislijmziekte en sikkelcelanemie. Het idee is dan dat ene ‘foute’ steentje te vervangen door het ‘goede’ steentje’. Bij muisjes schijnt dat gelukt te zijn. Lees verder