Gendruk zou kunnen werken om muggenpopulatie te verkleinen

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

Al jaren doet het Britse bedrijf Oxitec proeven met genetische veranderde muggen om muggenpopulaties die ziektes verspreiden te decimeren. Deze gendrukproeven zouden volgens het bedrijf resultaten hebben opgeleverd, maar het zou nog geen bewijs van de bruikbaarheid van gendruk tegen ziektes die door muggen verspreid worden zoals malaria of zika. Daar is steviger wetenschappelijk bewijs voor nodig. Lees verder

Vetbolletjes in cel blijken eerste verdediging afweersysteem

antimicrobiële vetbolletjes in cellen

De vetbolletjes (groen) ‘vallen’ de bacteriën (blauw) aan door ze, waarschijnlijk, dodelijke eiwitten in te spuiten (afb: Science)

Oliedruppeltjes in onze cellen zouden volgens recent onderzoek de eerste verdedigingslinie van ons afweersysteem (en dat van andere zoogdieren) zijn tegen bacteriële maar ook virus- en parasietbesmettingen zijn. Lees verder

Florida wil 750 miljoen genetisch veranderde muggen loslaten

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

In een poging ziektes te bestrijden die overgebracht worden door muggen hebben de autoriteiten in de Amerikaanse staat Florida er in toegestemd om het volgend jaar 750 miljoen genetisch veranderde muggen los te laten. Het idee, gebaseerd op gendruk, is al vaker geopperd, maar hard bewijs dat het werkt is er niet. Natuur- en milieuorganisaties maken zich zorgen over deze omstreden techniek. Lees verder

Muggen genetisch aangepast in strijd tegen knokkelkoorts

konokkelkoortsantilichaam

Het menselijk knokkelkoortsantilichaam zou de vier bekende varianten van het knokkelkoortsvirus onschadelijk moeten maken (afb: UCSD)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Diego hebben muggen genetisch zo aangepast dat ze niet langer in staat zouden zijn om knokkelkoorts door te geven. Vrouwtjesmuggen kregen een menselijk gen dat een antilichaam tegen die ziekte aanmaakt. De aanpak zou de besmetting met de vier bekende vormen van knokkelkoorts onmogelijk moeten maken.
Lees verder

CRISPR ook te gebruiken als virusbestrijder (?)

Cas9 wordt actief in nabijheid protease

Het op slot gezette Cas9-eiwit (afb: Savagelab)

De CRISPR-methode mag zich verheugen in een grote populariteit, maar dan hebben we het vooral over toepassingen aan het genoom die zijn bedoeld om ziektes te vermijden of te bestrijden die het gevolg zijn van erfelijke aandoeningen en ziekmakende mutaties. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley rond David Savage hebben een truc bedacht om de methode ook in te zetten bij virusinfecties. Lees verder

Kunstmatig eiwit prikt membraan zikavirus lek

Zikabesmetting bestreden met lekpikkend eiwit

Het zikavirus wordt overgebracht door besmette muggen. Het peptide prikt de virusdeeltjes lek (afb: NTU Singapore)

Onderzoekers van de technische hogeschool Nanyang in Singapore hebben een eiwit ontwikkeld dat het membraan van het zikavirus lek prikt en daarmee de virusbesmetting onschadelijk maakt. Deze benadering is, in afwijking van andere bestrijdingsmethoden, direct gericht op het virus zelf en niet op het replicatiemechanisme van de ziekteverwekker. Het eiwit zou dan ook goede diensten kunnen bewijzen bij de bestrijding van andere virussen, denken de onderzoekers. Bij muisjes verminderde het eiwit de verschijnselen van de ziekte terwijl er minder muisjes overleden aan een virusbesmetting. Lees verder

Onderzoekers fabrieken gele vleugelloze mug met drie ogen

Inwendig te manipuleren muggengenoom bedoeld voor gendruk

Met een gen voor Cas9 en DNA-sequenties voor gids-RNA in hun genoom konden zwarte muggen, onder veel meer, geel en vleugelloos gemaakt worden. Dit alles bedoeld om verspreiding van virusziektes te voorkomen (afb: UCR)

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Riverside hebben met behulp van de CRISPR-techniek muggen gefabriekt die in staat zijn het genknipenzym Cas9 te produceren. Dat zou die muggetjes makkelijk genetisch manipuleerbaar maken. Als bewijs van de mogelijkheden van die toestand produceerden de dierenbeulen gele, vleugelloze muggen met drie ogen. De onderzoekers zeggen uit te zijn op het bestrijden van dierplagen met behulp van gendruk. Lees verder

“Gendruk geen wondermiddel”

Uitleg gendruk

Een insect (of ander dier) met een ‘neutraliseringsgen’ D krijgt nakomelingen (blauw). Met Cas9 wordt corresponderend gen (allel) weggeknipt (2de plaatje) en vervangen door D-gen (3de plaatje) of die vervanging mislukt (4de plaatje; R= weerstand) en einde oefening (afb: Bull JJ, Malik HS (PLOS 2017))

Gendruk (Amerikaans: gene drive) is geen wondermiddel om, bijvoorbeeld, schadelijke insecten te neutraliseren. Bij gendruk is het de bedoeling dat een bepaald ‘neutraliserinsgen’ zich razendsnel in een populatie verspreidt, maar onderzoekers van de Cornell-universiteit vonden bij experimenten met fruitvliegjes dat een klein deel tot een vrij groot deel van de proefpopulaties niet werden getroffen door het ingebrachte ‘neutraliseringsgen’. “Bij zulke hoeveelheden werkt gendruk niet”, zegt onderzoeker Philipp Messer. “Er zal meer onderzoek gedaan moeten worden om gendruk effectief te maken.” Lees verder

CRISPR nu ook voor al uw virus- en bacterieinfecties!

Het Cas13a-eiwit

Het Cas13a-eiwit (afb: Science)

CRISPR/Cas9 is bekend vanwege de grote furore die die techniek heeft gemaakt bij nauwkeurige genoombewerking, maar met die techniek valt meer te doen. Onderzoekers van de Harvard-universiteit en het MIT hebben nu een variant ontwikkeld waarmee snel en goedkoop virus- of bacterieinfecties kunnen worden vastgesteld, waarbij niet DNA maar RNA het ‘doelwit’ is. Lees verder

Antilichaam knokkelkoorts blokkeert ook zikavirus

virusomhulseleiwit geblokkeerd door antilichaam

Het eiwit van het zikavirusomhulsel (blauw, rood en geel) dat geblokkeerd wordt door een antilichaam (groen en wit) (afb: Pasteurinstituut)

Het lijkt er op dat een groep onderzoekers van, onder meer, het Pasteurinstituut (F) en CNRS (F) antilichamen hebben gevonden die zowel het knokkelkoorts– als het zikavirus kunnen uitschakelen. Dat komt doordat de bindingsplaats op beide virusomhulsels voor deze immunoglobulines identiek is. Deze ontdekking zou de basis kunnen vormen voor een universeel vaccin tegen beide virussen. Lees verder