Ligt insulineonafhankelijkheid suikerpatiënten in het verschiet?

Eilandjes van Langerhans geïmplanteerd in omentum (net)

De insulineproducerende eilandjes (rood) in een biologische ‘platform’ (afb: univ. van Miami)

Het lijkt er op dat onderzoekers van het Amerikaanse diabetesinstituut en de universiteit van Miami (VS) erin geslaagd zijn eilandjes van Langerhans te implanteren in een bloedrijke plooi van het buikvlies bij van een 43-jarige suikerpatiënte (type 1). Het implantaat zou genoeg insuline produceren om de glucosehuishouding op peil te houden. Overigens worden er al langer eilandjes getransplanteerd, maar die hebben allemaal zo hun eigen problemen. De onderzoekers denken dat die met deze nieuwe techniek en nieuwe implantatieplaats minder groot zijn geworden Lees verder

Zoogdiercellen gebruikt voor ‘DNA-computer’

DNA-recombinase

DNA-recombinases herkennen ‘hun’ stukje DNA, knippen dat er uit en hechten de ‘wond’ weer

DNA intrigeert, ook de computerbouwers zijn geïnteresseerd. DNA zou het perfecte materiaal zijn om langdurig veel gegevens op te slaan, maar met DNA zou ook te rekenen zijn. Nu schijnen onderzoekers zoogdiercellen genetisch te hebben aangepast met als doel het DNA complexe taken te laten uitvoeren. Let wel: die uiterst competente ‘DNA-computer’ is er nog niet. Hun ‘DNA-computer’ kan wel Booleaanse operaties uitvoeren, maar ze denken hun nieuwe programmeringstechnieken toch vooral te gebruiken voor de verbetering van behandelmethoden: van kankertherapieën tot het aanmaken van nieuwe weefsel. Lees verder

Zijn ‘synthetische’ betacellen oplossing suikerziekte?

'Synthetische' betacellen

‘Synthetische’ betacel (afb: ETHZ)

Mensen met suikerziekte moeten hun leven lang insuline spuiten om hun suikerhuishouding op orde te houden. Er zijn allerlei trucs bedacht om de eigen alvleesklier van de suikerpatiënten weer insuline te laten aanmaken, maar die lijken tot nu toe toch niet de oplossing te zijn geweest. Of dat wel zo is met de ontwikkeling van ‘kunstmatige’ insuline-aanmakende betacellen door onderzoekers rond Martin Fussenegger van de ETH in Zürich moet nog worden afgewacht. De onderzoekers stellen dat de ‘synthetische’ betacellen (op zich zijn de cellen volstrekt natuurlijk) alles doen wat de normale betacellen ook doen: het meten van het bloedsuikerniveau en het regelen daarvan via de aanmaak van insuline. Lees verder

Genschakeling te gebruiken voor behandeling ziektes

Genschakeling waterstofperoxide.

Een genschakeling die reageert op twee concentraties waterstofperoxide (afb: Nature Communications)

Levende cellen zouden in staat zijn om berekeningen te maken op basis van signalen die ze uit de omgeving krijgen. Die berekeningen kunnen continu zijn, zoals de overgang in lichtschakeringen, of digitaal zoals de beslissing te sterven. Synbiosystemen zijn meestal of analoog/continu of digitaal, waardoor de mogelijkheden beperkt worden. Onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) hebben nu een techniek ontwikkeld om analoog en digitale berekeningen te koppelen door genschakelingen te vormen die in levende cellen in staat zijn tot verwerkingsoperaties. Die circuits kunnen het niveau van een analoge bron meten, bijvoorbeeld de concentratie van een bepaalde verbinding, zoals een medicijn, die van belang is voor een ziekte en ‘beslissen’ of die voldoende is voor het beoogde effect. Je zou het een verfijning van de gedoseerde medicijnafgifte kunnen noemen. Daarbij houden de mogelijke toepassingen echter niet op.
Lees verder

Kweekcellen produceren volop insuline

Gekweekte betacellen produceren insuline

Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)

Ik dacht dat het al eerder vertoond was, maar het wordt als nieuws gebracht: onderzoekers van de ETH in Zürich hebben, uitgaande van pluripotente stamcellen, betacellen gekweekt die volop insuline produceren. Betacellen zijn de insulineproducerende cellen in de alvleesklier, waaraan het ontbreekt bij mensen met suikerziekte type 1 (‘erfelijkheidssuiker’).
Lees verder

Gentherapie schijnt suikerzieke muizen te helpen

Geïmplanteerde beta-cellen

De geïmplanteerde beta-cellen in de muis gingen na twee weken bij stijging van de suikerspiegel insuline (groen) produceren (foto: Douglas Melton)

Voor suikerziekte, waarbij de alvleesklier van de patiënt geen of onvoldoende insuline aanmaakt, zijn al verschillende oplossingen bedacht. Normaal is dat de patiënt zich ‘bedient’ van de insulinespuit. Daar valt goed mee te leven, maar het zou toch mooi zijn als alles weer normaal zou worden. Die kans op een normaal leven groeit na de geslaagde gentherapie waarbij muizen, menselijke, beta-cellen kregen geïmplanteerd, die netjes insuline gingen produceren en de muis suikerpatiënt af was. Lees verder

Niet-coderend RNA blijkt toch ‘normaal’ te coderen

Antonio Giraldez van de Yale-universteit in zijn lab.

Antonio Giraldez van de Yale-universteit in zijn lab.

Tot niet zo lang geleden hadden we coderende RNA-moleculen en niet-coderende RNA-moleculen. Vervolgens werden er allerlei kleine RNA-moelculen otdekt, die een heel nieuwe ‘RNA-wereld’ leken te vormen. De cirkel (b)lijkt zich nu weer te sluiten, vermoeden Antonio Giraldez, werkzaam aan de Amerikaanse Yale-universiteit, en zijn collega’s. Sommige lange, ‘niet-coderende’ RNA’s (b)lijken te zorgen voor het ontstaan van de kleinere RNA-moleculen, die op hun beurt weer allerlei biologische functies hebben. De onderzoekers konden honderden lange ‘niet-coderende’ RNA-moleculen achterhalen, die verantwoordelijk zouden zijn voor de ‘geboorte’ van die kleine peptiden. Ook ‘niet-coderend’ RNA is dus ‘normaal’ RNA (namelijk coderend). Lees verder

Darmcellen omgetoverd tot betacellen

Insulineproducerende darmwandcellen

De rode puntjes zijn cellen die insuline produceren

Ben Stanger van het Perelman-instituut van de universiteit van Pennsylvania heeft een methode ontwikkeld om darmcellen met behulp van drie zogeheten transcriptiefactoren (eiwitten die de genexpressie regelen) om te zetten in betacellen, de insulineproducerende cellen van de alvleesklier. Mogelijk biedt deze techniek uitzicht op een geneeswijze voor suikerpatiënten. Lees verder