Onderzoekers maken ‘expressieknop’ voor genen

Een op CRISPR gebaseerde 'expressieknop'

Cellen in dat deel van de rattenhersens dat wordt gezien als het beloningscentrum (nucleus accumbens). Groen zijn de cellen die een bepaald eiwitten aanmaken, rood de cellen die het gids-RNA produceren en blauw die met het met het virus meegestuurde DNA hebben aangemaakt, ten teken dat de ‘machine’ heeft gewerkt (afb: UAB)

Het is hier al vaker gesteld dat de epigenetische toestand in een cel een cel maakt tot wat ie is: een levercel, botcel, vetcel of nog een van de honderden verschillende celtypen in ons lichaam. De regeling van de genexpressie (welk gen is hoe actief) is dan ook een aardig middel om erachter te komen hoe cellen werken en het lijkt er op dat onderzoekers van de universiteit van Alabama in het Amerikaanse Birmingham zo’n ‘expressieknop’ hebben gevonden, waarmee ze de expressie in hersencelkweken maar ook in de hersencellen van levende ratten kunnen veranderen. Met de expressieknop kan de activiteit van een enkel gen worden veranderd, maar ook van meer genen tegelijk. Opmerkelijk. Lees verder

Gliacellen geherprogrammeerd tot neuronen

Omzetting gliacellen in neuronen

De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.

Chinese onderzoekers hebben een methode ontwikkeld om zogeheten gliacellen in de hersens om te programmeren tot neuronen. Daarmee zou schade aan hersens ontstaan door beroerte of hersenziektes (enigszins) kunnen worden gerepareerd, is de gedachte.  Of dat ook daadwerkelijk zo is zal nog moeten worden bewezen. Voorlopig zijn er alleen nog maar dierproeven gedaan. Lees verder

Communicatie tussen hersencellen in beeld gebracht

Tonen hoe hersencellen met elkaar communiceren

De, fluorescerende, sensor licht op als cellen met elkaar ‘praten’ via neurotransmitters (afb: Zhu-lab)

Onze hersens zijn nog steeds voor een zeer groot deel een groot raadsel. Met allerlei technieken proberen onderzoekers enig inzicht in de werking van hersens te krijgen, maar veel verder dan welke hersencellen er aan het werk zijn en welke cel met welke cel verbonden is zijn we nog niet gekomen (is mijn lekenmening die ik voor een betere geef). Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Virginia (VS) een methode ontwikkeld te hebben waarmee ze kunnen laten zien hoe hersencellen met elkaar communiceren, in heldere kleuren nog wel. Ze denken dat die techniek om de activiteit van neurotransmitters zichtbaar te maken ons veel kan leren over allerlei nog steeds onbegrepen hersenziektes zoals schizofrenie, depressie of dementie. Lees verder

Hersencellen beschermd met neusspray (?)

Neusspray vermindert verlies hersencellen door beroerte

Een neusspray tegen Alzheimer?

Voorlopig schiet het nog niet erg op met de ontwikkeling van geneeswijzen voor allerlei hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, die, omdat we steeds ouder worden, als een epidemie om zich heen lijken te grijpen. Onderzoekers van de universiteit van Heidelberg (D) denken met een ‘neusspray’ een nieuwe, adequate manier gevonden te hebben om onze hersens zo lang mogelijk gezond te houden. De hersens van muisjes die na een beroerte werden behandeld met de spray, hadden minder hersenschade dan onbehandelde muisjes. De spray zou ook werken bij neurodegeneratieve ziektes als Alzheimer, Huntington en ALS, maar vooralsnog is dat nog een speculatie. Lees verder

Is elektronica een oplossing voor hersenziektes?

Hersenimplantaat

Shepard en de zijnen hebben al het een en ander ontwikkeld als onderdeel van een hersenimplantaat (afb: Columbia-universiteit)

Er wordt ook in dit blog veel geschreven over hersenaandoe-ningen. Voor vele daarvan is zelfs nog geen begin van een (medische) oplossing. Al langer zijn er mensen die dromen van een samenwerking tussen elektronica en levende organismen. Bij mensen hebben we het dan over cyborgs. Er zijn mensen die denken dat een symbiose tussen elektronica en de grijze massa een oplossing zou kunnen vormen voor hersenziektes zoals de ziekte van Parkinson of dementie. Onlangs is er een project dit terrein gestart om een inniger verknoping te ontwikkelen tussen elektronica en hersencellen. Dan komt natuurlijk ook de vraag of elektronica een oplossing kan zijn. Daarmee zou je de functionaliteit van de hersens drastisch overhoop kunnen halen. Punt van aandacht, dunkt me. Lees verder

Microgliacellen staan bij hersenziektes aan de ‘goede kant’

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

De hersens hebben een apart afweersysteem, waarin de microgliacellen een hoofdrol spelen. Van veel hersenziektes is de oorzaak onbekend en er zijn wel eens verdenkingen gerezen tegen die hersenafweercellen. Naar nu (b)lijkt staan de microgliacellen wel degelijk aan de ‘goede kant’ en zou, denken onderzoekers, stimulering van microgliacellen wel eens kunnen helpen bij het tegengaan van neurodegeneratieve ziektes zoals dementie of Parkinson. Lees verder

Als het in de cel fout gaat met opruimen

Caenorhabditis elegans

Het studie-object waren 1 mm grote wormpjes (Caenorhabditis elegans) (foto: J.G-uni)

Bij hersenziektes als Alzheimer ontstaan er eiwitafzettingen. Dat soort overbodige moleculen wordt normaal gesproken opgeruimd, maar ergens in het hele ingewikkelde systeem dat leven heet is iets fout gegaan. De opruimdienst, de autofagie, werkt niet goed. Onderzoekers van de Johannes Gutenberg-universiteit uit Mainz hebben nu een nieuw eiwitcomplex ontdekt, dat de afbraak van overbodige en verkeerd gevouwen eiwitten beïnvloedt. Mogelijk, zeggen onderzoekers dan meteen, dat deze ontdekking een aanknopingspunt vormt fouten in het opruimproces in cellen te repareren. Lees verder

Geïmplanteerde cellen opgenomen in hersenstructuur

Hersencelimpantatie

De geïmplanteerde hersenstamcellen (iNCs) werden functioneel onderdeel van de rest van de hersens (afb: Stem Cell Reports)

Onderzoekers van de universiteit van Luxemburg hebben hersencellen (ontwikkeld uit huidcellen) bij muizen in de hersens geïmplanteerd. Die nieuwe cellen bleken te worden opgenomen in de hersenstructuur van de muisjes en daar op zijn minst zes maanden te hebben gefunctioneerd.
Lees verder

“Stamina-groep is misdadige organisatie”

David Vannoni tijdens een persconferentie in Rome op 24 oktober vorig jaar

David Vannoni tijdens een persconferentie in Rome op 24 oktober vorig jaar

De openbare aanklager in Turijn heeft de Stamina-stichting die een stamceltherapie zou hebben ontwikkeld betiteld als een misdadige organisatie, zo valt er te lezen in een rapport dat vorige week uitkwam. Aan het onderzoek is vier jaar gewerkt. Onder aanvoering van Davide Vannoni zouden sinds 2006 zo’n duizend patiënten zijn blootgesteld aan een gevaarlijke en onbewezen therapie. Lees verder

Mikrogliacellen zijn belangrijk voor hersens

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

Tot voor niet zo heel lang geleden bestonden de hersens uit neuronen. Gliacellen waren wel ontdekt, maar die cellen, die de helft van het hersenvolume innemen, werd slechts een bescheiden functie toegedacht als vuller en schoonmaker (glia is Grieks voor lijm). Vrij recent blijkt dat de gliacellen, vooral de mikrogliacellen,  wezenlijk zijn voor het functioneren van de hersens. Steffen Jung van het Israelische Weizman ontwierp een genetische ‘knop’ om te achterhalen wat die ‘lijmcellen’ nu precies doen. Recent ontdekte Jung en zijn medeonderzoekers dat de mikrogliacellen een rol spelen bij de muisvariant van multiple sclerose (MS)Lees verder