Tragere bewerking van bRNA’s leidt tot celdood

Splitsoom

Fouten bij het splitsen van bRNA kunnen leiden tot de celdood (afb: Ivan Đikić et al./Science)

Mensen hebben zo’n 20 000 genen, maar toch zijn cellen in staat op honderdduizenden verschillende eiwitten te produceren. Die verscheidenheid wordt mogelijk gemaakt door nabewerking van boodschapper-RNA’s die de ‘mal’ vormen voor die verscheidenheid.
Dat splitsproces wordt door verschillende eiwitten uitgevoerd dat in het Engels tezamen het spliceosome wordt genoemd, maar dat ik in dit blog splitsoom noem. Daarbij kan wel eens iets fout gaan en dan loopt de benodigde eiwitproductie in de soep en sterft de cel. Wellicht een doel voor een kanker- of Alzheimertherapie, denken de onderzoekers. Lees verder

Synthetisch eiwit zou celdoodgenen bij kankercellen weer aanzetten

BCL6/BRD4-complex

Het heilzame (?) BCL6/BRD4-complex (afb: Andrei Kokhrotin/Stanforduniversiteit)

Al vele jaren zijn kankeronder-zoekers naar dé oplossing voor kanker, maar tot op heden blijft het martelen. Nu denken onderzoeker Gerald Crabtree van de Stanforduniversiteit in Californië en zijn collega’s de oplossing gevonden te hebben in een synthetisch eiwit (eigenlijk een combinatie van eiwitten), die de genen die kankercellen de celdood insturen weer aanzetten. Dat zou bij zeker de helft van de kankers werken. Of dat ook echt zo is zal de praktijk moeten uitwijzen. Lees verder

De strijd tegen kanker gaat onverdroten door nu met hulp van myxoma

Kankercel omringd door T-cellen met viruslading

Veranderde T-cellen (blauw) met viruslading omringen te doden viruscel (afb: McFadden et. al.)

Ik heb hier al vaker gezegd dat ons afweersysteem een magistraal systeem is, maar volmaakt is het niet. Het heeft het moeilijk met kanker, al kun je je natuurlijk afvragen hoe vaak ons afweersysteem beginnende kanker in de kiem smoort, en soms keert dat systeem zich tegen het eigen lijf. Er zijn allerlei methodes bedacht om dat afweersysteem te ‘versterken’ door de afweercellen genetisch te veranderen, de immuuntherapie, maar ook die route is lang niet altijd succesvol. Nu hebben onderzoekers een immuuntherapie ontwikkeld waarbij de hulp is ingeroepen van een antikankervirus. Lees verder

Cellen geven zelf sein ‘Eet me op’

Eet-me-op

Een eiwitfragment uit de kern zet Xkr4 aan het lipidesein op het celmembraan te plaatsen. Rechts een celverslindende fagocyt. (afb: Mindy Takamiya/uni. van Kyoto)

Cellen die op de een of andere manier niet goed meer functioneren en afsterven geven zelf het sein ‘Eet me op’. Dat is de normale procedure, waarbij bepaalde eiwitten, zogeheten scramblases een belangrijke rol spelen, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Kyoto.. Lees verder

Alternatieve epo beschermt hersencellen

Bjarne Riis

Bjarne Riis, de Epo-zondaar (afb: WikiMedia Commons)

Het hormoon erythropoiëtine (Epo) wordt door onze nieren aangemaakt en stimuleert de aanmaak van rode bloedlichaampjes. Daarom was het, vooral, in de wielersport een populair stimuleringsmiddel. Epo schijnt ook hersencellen te beschermen tegen een ontijdige dood. Het idee is Epo te gebruiken bij hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, maar als medicijn heeft Epo te veel bijwerkingen dus zochten de onderzoekers een bijwerkingsvrij Epo-alternatief. Dat schijnt gelukt te zijn. Lees verder

Onderzoekers voorkomen ontijdige celdood

David Huang en Guillaume Lessene

David Huang met rechts Guillaume Lessene. Links Mark van Delft (afb: Walter en Eliza Hall-instituut)

Cellen die het gehad hebben sterven en worden opgeruimd. Dat proces heet apoptose, geprogrammeerde celdood. Het komt echter ook voor, door wat voor een oorzaak ook, dat gezonde cellen sterven. Onderzoekers hebben nu een manier ontwikkeld om die apoptose van gezonde cellen te voorkomen. Daarmee zou wellicht schade door, bijvoorbeeld, een hartaanval kunnen worden verminderd of zou het, misschien, mogelijk worden donororganen langer te bewaren. Lees verder

Kankercellen tot zelfmoord gedreven

Eiwit ATF4

De structuur van ATF4 (afb: WikiMedia Commons)

Kanker wordt nog steeds voornamelijk bestreden met chemotherapie en bestraling. Vooral die chemotherapie heeft vaak ernstige bijwerkingen. Al jaren wordt er gezocht naar effectieve alternatieven zonder die vreselijke bijwerkingen en de verschillende oplossingen passeren in dit blog regelmatig de revue, waarbij ik mij regelmatig afvraag of we niet weer met een ‘broodje aap’ te maken hebben. Nu komt er dan weer een verhaal voorbij van een methode die kankercellen tot zelfmoord drijft. Lees verder

Voorkomen celdood macrofagen helpt tegen artritis

Reuma-handen

Reuma leidt tot ernstige vergroeiingen

Het lijkt er op dat de celdood (necroptose) van bepaalde afweercellen, macrofagen, aanleiding kan geven tot reumatische (of reumatoïde) artritis, ontdekten onderzoekers van , onder meer, de universiteit van Gent. Het bleek hun dat het eiwit A20 die celdood voorkomt en beschermt tegen artritis. Mogelijk is hiermee een middel tegen de tot nu toe ongeneselijke ziekte gevonden. Lees verder

MicroRNA’s kunnen dodelijk zijn voor kankercellen


MicroRNA's

MicroRNA’s vervullen allerlei taken in een cel zoals bij de eiwitvorming

Elke cel heeft een ‘noodknop’ die onder bepaalde omstandigheden wordt gebruikt om de cel te laten sterven. Dat is om te voorkomen dat het misgaat met het organisme. Bij kankercellen zou die ‘noodknop’ ook in werking moeten treden, maar dat gebeurt kennelijk niet altijd. Stoffen die worden gebruikt MicroRNA’s spelen een belangrijke rol in de zelfdoding van kankercellen. Onderzoekers ontwikkelden toxischer varianten van de natuurlijke.voor chemotherapie kunnen die ‘knop indrukken’, maar onderzoekers van de Amerikaanse Northwesternuniversiteit denken nu te weten hoe dat moet. Zonder chemo, dus. Lees verder

Kankercellen doden om afweersysteem ‘les te lezen’

MLKL en celdood

MLKL is een van de necroptoseregulatoren

Wetenschappers aan het VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie stellen de immuuntherapie tegen kanker weer een eindje vooruit geholpen te hebben. Ze ontwikkelden een behandeling waarbij kankercellen worden aangezet om het eiwit MLKL aan te maken, dat cellen aanzet tot celdood. Daardoor wordt het eigen afweersysteem actief tegen de overige kankercellen, ook in uitzaaiingen. Bij muisjes met kanker bleek de aanpak te werken. Lees verder