Antilichaam knokkelkoorts blokkeert ook zikavirus

virusomhulseleiwit geblokkeerd door antilichaam

Het eiwit van het zikavirusomhulsel (blauw, rood en geel) dat geblokkeerd wordt door een antilichaam (groen en wit) (afb: Pasteurinstituut)

Het lijkt er op dat een groep onderzoekers van, onder meer, het Pasteurinstituut (F) en CNRS (F) antilichamen hebben gevonden die zowel het knokkelkoorts– als het zikavirus kunnen uitschakelen. Dat komt doordat de bindingsplaats op beide virusomhulsels voor deze immunoglobulines identiek is. Deze ontdekking zou de basis kunnen vormen voor een universeel vaccin tegen beide virussen. Lees verder

Foutcontrole in aflezen van RNA ‘hersteld’

Een omgekeerde transcriptase die zijn kopieerwerk ook controleert op fouten

Het RTX-enzym. De met rood aangegeven veranderde aminozuren zijn essentieel voor de controle, roze stukken zijn belangrijk. RNA is geel en DNA is in blauw aangegeven (afb: univ. van Texas)

Het systeem dat leven heet zit fabelachtig in elkaar, maar is niet zonder weeffouten. Zo’n driemiljard jaar geleden zou een ‘fout’ zijn ontstaan in de manier van aflezen van genetische informatie van RNA, die ons nog steeds parten speelt. Terwijl  de enzymen die DNA dupliceren, de DNA-polymerases het kopie nauwkeurig vergelijken met het origineel, doen zogeheten reverse transcriptases, die RNA omzetten in DNA, dat niet. Onderzoekers van de universiteit van Texas hebben een enzym gefabriceerd, RTX gedoopt, dat die fout repareert. Daarmee zouden RNA veel beter dan tot nu toe kunnen worden afgelezen. Dat zou de mogelijkheden van persoonsgerichte medicatie aanzienlijk vooruithelpen.
Lees verder

Stamcelonderzoeker verdacht van dood door schuld

'Superster' en stamcelonderzoeker Paolo Macchiarini

Gevallen ‘superster’ Paolo Macchiarini

Ooit was de Italiaanse stamcel-onderzoeker Paolo Macchiarini een gevierd wetenschapper, maar zijn ‘revolutionaire’ stamceltechniek bleek allesbehalve helend en nu wordt hij zelfs verdacht van dood door schuld. Het Zweedse OM stelt een onderzoek in en beziet nog of hij ook kan worden aangeklaagd voor het toebrengen van lichamelijk letsel. Macchiarini voerde, onder meer, mede transplantaties uit van luchtpijpen/slokdarmen die deels waren gekweekt uitgaande van stamcellen van de patiënt zelf. Lees verder

DNA-elektronica in de maak (en meer)

Stukje DNA-trap

De basen zijn de vier gekleurde staafjes (geel, groen, blauw en oranje) die de treden van de DNA-wenteltrap lijken

Eigenlijk hoort dit verhaal niet in dit synbioblog, maar omdat het over DNA gaat knijp ik een oogje dicht. Al vaker is er aan DNA gesnuffeld naar mogelijkheden die dat wonderbaarlijke molecuul zou kunnen bieden bij elektronische toepassingen. Dan gaat het meestal over het opslaan van gigantische hoeveelheden gegevens. Kennelijk biedt DNA ook mogelijkheden als (half)geleider. Is DNA het nieuwe silicium? Over DNA-elektronica en het meten van DNA-schade.
Lees verder

Antikankereiwit TP53 vindt zelf juiste plek op DNA

Het eiwit TP53 (TP staat voor tumorproteïne) schijnt zich op een specifieke plaats met het DNA-molecuul te binden en daardoor genen te activeren die zorgen voor het herstel van schade aan de cellen. Daarmee zou kanker worden voorkomen, stellen onderzoekers van de Katholieke universiteit van Leuven, die hebben uitgevogeld hoe dat proces verloopt. Het blijkt dat die eiwitten geheel op eigen kracht de juiste plek op dat immense DNA-molecuul kunnen vinden. Lees verder

‘Spiegelmolecuul’ in de ruimte ontdekt

optische isomeren, chiraliteit

Optische isomeren zijn spiegelbeeld van elkaar net als de linker- en rechterhand

Astronomen hebben in de buurt van het centrum van de Melkweg een bijzonder organisch molecuul ontdekt, een zogeheten ‘spiegelmolecuul’. Nogal wat organische moleculen hebben een spiegelbeeldige tweeling-/meerlingfamilielid met dezelfde chemische structuur, de zogeheten ennatiomeren, spiegelisomeren of optische isomeren.  Het gaat om propeenoxide. Tot nu toe is niet eerder propeenoxide in de ruimte aangetroffen. De ontdekking roept bij wetenschappers meteen weer de vraag op hoe leven op aarde ontstaan is en welke rol optisch actieve verbindingen uit de ruimte daarbij een rol hebben gespeeld. Lees verder

Gendruk als bestrijdingsmiddel

Malariamuggen resistent tegen malaria

Plaatsen waar de ingeplante atnilichaamgenen actief zijn lichten blauw op in de muggen, die daardoor resistent zijn tegen malaria (afb: Science)

De Amerikaanse academie van wetenschappen (NAS) heeft een plan goedgekeurd om onderzoek te doen naar gendruk. Met die genmanipulatie-techniek zouden hele populaties van ongewenste dier- en plantsoorten kunnen worden weggevaagd. We kunnen dan denken aan muggen (malaria, zika e.d.), muizen, onkruid enz. Daarbij komen ook bewerkingtechnieken als CRISPR/Cas9 te pas. Een rapport geschreven door een adviesgroep van ethici, biologen en andere deskundigen meldt echter aan de NAS, die in deze de Amerikaanse overheid adviseert, dat er nog niet genoeg bewijs voorhanden is dergelijke experimenten buiten het lab uit te voeren. Lees verder

Cpf1 lijkt deugdelijke uitbreiding CRISPR-gereedschapskist

De Cpf1-schaar uitbreiding CRISPR-gereedschapskist

De Cpf1-schaar (met aanhangsel) werd uitgeprobeerd op muisjes. De ‘schaar’ werd in de embryocellen gebracht met behulp van elektropulsjes (onder) (afb: IBS)

Iemand die de ontwikkeling rond de DNA-bewerker CRISPR een beetje heeft gevolgd, vult dat letterwoord meteen aan met de ‘schaar’ Cas9. Het schijnt dat die ‘schaar’ zich niet overal in het DNA-molecuel even goed thuis voelt en Zuid-Koreaanse onderzoekers van het instituut van fundamenteel onderzoek hebben de CRISPR-gereedschapskist nu uitgebreid met een nieuwe ‘schaar’: Cpf1. Met behulp van die ‘schaar’ hebben ze alvast maar een genetisch afwijkend muisje gemaakt (zonder en met wit haar) om de deugdelijkheid van de nieuwe (?) schaar aan te tonen. Opmerkelijk is dat het artikel al anderhalf jaar geleden bij Nature in huis was. Duidt dat op problemen? Lees verder

Menselijke orgaan kweken in varkens (?)

Hiromitsu Nakauchi kweek menselijke organen in dieren

Hiromitsu Kakauchi van de universiteit van Tokio (afb: univ.v.Tokio)

Een van de (vele) grote dromen in de geneeskunde is het gekweekte orgaan, bestaand uit cellen van de ontvanger. Er zijn allerlei aanzetten gegeven en resultaten bereikt op het gebied van orgaansynthese, maar de resultaten zijn nog niet denderend, hooguit geschikt voor labgebruik. Nu willen onderzoekers van de universiteit van Californië in Davis rond Pablo Ross menselijke organen kweken in varkens. Die zouden geschikt moeten zijn voor transplantaties. Het onderzoek loopt al enkele maanden. De chimere varkens zijn normaal op een ding na: ze hebben een menselijke alvleesklier. Transplantatie is wel meteen het eind van de donor (in dit geval een varken). Lees verder

Nier zou zijn te repareren met voorlopercellen

Een nefron, het basiselement van de nier

Een nefron, het basiselement van de nier (afb: Wiki Commons)

Het regeneratievermogen van verschillende onderdelen in het menselijk lichaam is ondermaats of zelfs niet-bestaand: kapot wordt nauwelijks of niet hersteld. Het hart en de hersens hebben daar last van maar ook de nieren. Waarom dat herstelvermogen van sommige organen en weefsels zo slecht is, is onbekend, maar op diverse fronten wordt geprobeerd de herstelbarrières te slechten. Van muizen maar ook van mensen, zo zou zijn gebleken, kunnen zogeheten niervoorlopercellen, gekweekt worden, uitgaande van embryonale en pluripotente stamcellen, die schade aan het nierweefsel zouden kunnen herstellen. Die voorlopercellen verdwijnen normaal vlak voor of na de geboorte. Het herstel van de nier is een stapje dichterbij gekomen, zo lijkt het. Lees verder