Onderzoekers maken membraanloos organel

Kunstorganel

Een tekening van een deel van het kunstmatige organel. De groene haken zijn suikermoleculen. ~De gele stippen in de kunststofkluwen (grijs) zijn enzymmoleculen (afb: Georgia Tech)

Wat suiker, een snufje enzymen, een pietsje zout en een kluwentje plyetheenglycol en je hebt een synthetisch, membraanloos organel (een cellichaampje) gemaakt, waarmee onderzoekers hebben getracht de geheimen van deze mysterieuze membraanloze organellen te doorgronden. De onderzoekers van het technologisch instituut van de Amerikaanse staat Georgia ontdekten dat compartimentering met behulp van membraanloze cellichaampjes wezenlijk is voor het verloop van biologische reacties. Lees verder

‘Natuurlijke omgeving’ voor kankercellen gecreëerd

Geëtst glasplaatje 'natuurlijke' omgeving kankercellen

De tumortjes op de bewerkte glasplaat (het microplatform) (afb: univ. van Hokkaido)

Onderzoekers van de universiteit van Hokkaido hebben een, wat ze noemen, microplatform ontwikkeld waarin kankercellen zich ‘natuurlijk’ zouden gedragen. Onderzoek aan kanker wordt, onder meer, geremd, doordat moeilijke te achterhalen is hoe kankercellen zich in hun natuurlijke omgeving gedragen. Bij wijze van proef bestudeerden de onderzoekers op het microplatform het gedrag van alvleesklierkankercellen. Lees verder

Kink in de kabel voor immuuntherapieën

T-cellen

T-cel

Immuuntherapie is een behandelingswijze om het afweersysteem te activeren, als dat, bijvoorbeeld bij kanker, in slaap is gesust. Daar worden aardige resultaten mee bereikt, maar dat activeren van het afweersysteem is niet zonder gevaar. Zo ontdekten onderzoekers dat een T-celreceptor (T-cel is een type afweercel) niet erg specifiek is en reageert op twee structureel verschillende antigenen (stoffen waarop het afweersysteem reageert). Lees verder

Groot deel menselijk genoom wordt nauwelijks bekeken

MisdaadgenenLaten we er maar even van uit gaan dat wij mensen 20 000 genen hebben. Aan ruim een kwart daarvan (5400) is nog nooit een wetenschappelijk artikel gewijd. Dat heeft niet zo zeer met  het onbelang van hun genetische taken te maken, maar meer met de loopbaanplanning en werkwijze van onderzoekers. Oftewel, hoe irrationeel is de het wetenschapsbedrijf? Lees verder

Zikavaccin wellicht werkzaam tegen hersenkanker

Zikavirus

Het zikavirus in beeld

Het lijkt er op dat een vaccin dat ontwikkeld is voor de bestrijding van het zikavirus ook bruikbaar is voor het doden van glioblastoom-stamcellen (een dodelijke en onbehandelbare hersenkanker). Het ging daarbij om proeven met muisjes die met menselijke hersenkankercellen waren opgezadeld en een verzwakte vorm van het dodelijke zikavirus. Lees verder

Is het toch mogelijk een dwarslaesie te ‘genezen’?

Muisjes met laesie kunnen hun ledematen weer gebruiken

De niet-natuurlijke laesies die bij de muisjes werden aangebracht (afb: Nature)

Al vele jaren wordt er onderzoek gedaan naar methodes om de verlamming te genezen waarmee (dwars)laesies gepaard gaan, maar ondanks ‘voorzichtige’ succesjes is dé oplossing nog niet gevonden. Nu schijnen Chinese onderzoekers een methode gevonden hebben de weerstand (enigszins) op te heffen die zenuwvezels hebben na breuk te helen. Muisjes met een, opzettelijke, aangebrachte laesies konden na de behandeling weer gebruik maken van hun ledematen (hetgeen ze eerder niet konden). Lees verder

We hebben 20 000 of nee 46 831 genen. Uhhh?

DNA-trapHoeveel genen heeft een mens? Zo’n 20 000 is nu de schatting. Is dat zo? Volgens die berekening is het overgrote deel van ons DNA ’troep’ en dat is het allesbehalve. Wat noemen we genen? Daar begint het probleem al. Biostatisticus Steven Salzberg van de Amerikaanse John Hopkins-universiteit is eens gaan tellen en komt op 46 831, waarvan er 21 036 coderen voor eiwitten. Daarbij moet wel gezegd worden dat hij de stukken die coderen voor RNA dat niet dient als mal voor eiwitten ook hebben meegeteld. Lees verder

Antilichamen die het ebola-virus onschadelijk maken (?)

ANtilichamen tegen ebola-virus

De ‘enterlus’ van de ebolafamilie (afb: Scripps-instituut)

Onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut hebben maar liefst twee artikelen afgescheiden over de zwakke plekken in de verdediging van het beruchte ebola-virus. Menselijke en muiselijke antilichamen blijken zich aan het virus te hechten waardoor ze dat onschadelijk kunnen maken. Dat zou niet alleen werken bij het ebola-virus, maar ook bij andere ziekteverwekkers. Ik denk dan meteen: als dat zo is, waarom is dat virus dan zo dodelijk? Lees verder

De moleculaire knop van GTPase is niet uit of aan maar ook aan/uit

De moleculaire knop van enzymen (GTPases)

De aan/uit-knop van de GTPases is wat ingewikkelder dan gedacht (afb: univ. van Aarhus

De GTPases vormen een uitgebreide familie van enzymen, die betrokken zijn bij de celgroei, het transport van moleculen, de vorming van eiwitten enzovoorts. Hoewel de functies divers zijn volgen die enzymen alle dezelfde kringloop (zie plaatje). De activiteit van de enzymen wordt geregeld via binding aan guanosinefosfaten. Is het enzym gebonden aan guanosinedifosfaat (GDP) dat is het enzym niet-actief en verbonden met guanosinetrifosfaat dan is enzym actief. Dacht men, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen.  Lees verder

Broad-instituut lijkt patentgevecht om CRISPR te winnen

Jennifer Doudna en het patentgevecht om CRISPR/Cas9

Jennifer Doudna, moleculair bioloog aan de UC Berkeley (afb: WikiMedia Commons)

CRISPR/Cas9 is niet alleen de hoop van mensen met tot nu toe ongeneeslijke ziektes, maar is ook de ‘natte droom’ van farmaceutische bedrijven én van onderzoeksinstellingen. Al sedert de ontdekking van deze van bacteriën geleende genoomtechniek ruziën Amerikaanse instellingen over het intellectuele eigendom van die techniek (in Amerika kun je de natuur patenteren). De strijd ging tussen oost en west: de universiteit van Californië in Berkeley en het Broad-instituut in het Amerikaanse Cambridge. De jongste juridische ontwikkelingen lijken er  op te wijzen dat de ‘Oosterlingen’ gaan winnen. Of dat gevolgen heeft voor het toepassen van die techniek is nog maar zeer de vraag, want sedert de ontdekking heeft de CRISPR-methode zich sterk ontwikkeld…
Lees verder