Virussen planten hun eigen erfelijk materiaal in dat van de cel. Daar wordt bij gentherapie gebruik van gemaakt.
Door lentivirussen een ‘herkenningsmolecuul’ mee te geven gaat de doelmatigheid van de genoverdracht in een gentherapie aanzienlijk omhoog, hebben onderzoekers van, onder meer, het Helmholtz-centrum in München (D) kunnen constateren. Lees verder
Hwang Woo suk
De van zijn voetstuk gevallen voormalige stamcelco-ryfee Hwang Woo suk (in de Koreaanse volgorde komt eerst de familienaam Hwang) is volgens het Zuid-Koreaanse Hooggerechtshof schuldig aan verduistering en schending van bioethische regels. Het Hooggerechtshof verwees de vraag of de Zuid-Koreaanse onderzoeker terecht is ontslagen bij de universiteit van Seoel naar een lagere rechtbank en bekrachtigde eerdere uitspraken die de onderzoeker ontsloegen van vervolging wegens fraude. Twee weken geleden kreeg Hwang een Amerikaans patent toegewezen dat betrekking heeft op zijn onderzoek aan (embryonale) stamcellen. Lees verder
Bodo-Eckehard Strauer in gelukkiger tijden (2007)
De universiteit van Düsseldorf is een een onderzoek begonnen tegen de Duitse stamcelonderzoeker Bodo-Eckehard Strauer wegens vermoedelijke malversaties met onderzoeksgegevens. Strauer had opzien gebaard met de inzet van volwassen stamcellen voor het repareren van het hart van infarctpatiënten. Stauer zelf, inmiddels gepensioneerd, ontkent gesjoemeld te hebben met onderzoeksgegevens. Lees verder
Bloedstamcellen
Immuuncellen blijken bij een virusbesmetting de bloedstamcellen in het beenmerg te sturen en daarmee de eigen afweer. Tot die conclusie zijn onderzoekers van de universiteit van het Zwitserse Bern gekomen. Die uitkomst komt mogelijk van pas bij het bestrijden van bloedkanker (leukemie). Lees verder
Een doorsnede van het netvlies. De blauwe cellen (R) zijn de staafjes, de rode (C) de kegeltjes. De ganglioncellen (G) vormen de verbindingen met de hersens (Ax voor axonen) (afb: Wikicommons)
Retinitis pigmento-sa en ouderdoms-maculadege-neratie zijn vrij veel voorkomen-de oogziektes. Daarbij laten de lichtgevoelige cellen in het netvlies (de kegeltjes en staafjes) het afweten, waardoor het gezichts- vermogen ernstig wordt aangetast tot aan volslagen blindheid aan toe. Er zijn behandeling-en om dat proces te vertragen, maar genezing, laat staan de omkering van het ziekteproces, is niet mogelijk. Toch blijkt een simpele therapie, waarbij de stof DeNAQ wordt ingespoten, te leiden tot het herstel van de lichtgevoeligheid, zo toonde onderzoek bij muizen aan. De verbindende ganglioncellen bleken de taak van de kegeltjes en staafjes een paar dagen te hebben overgenomen. Een begin? Lees verder
Er zijn twijfels gerezen aan de resultaten van het stamcelonderzoek van Haruko Obokata.
Het leek allemaal zo mooi of infernaal (afhankelijk van de standpunten), gespecialiseerde cellen met een zuurbadje omzetten in totipotente stamcellen, maar de twijfels aan die prestatie van Japanse onderzoekers groeit, zo meldt het Duitse blad Der Spiegel. Stamcelonderzoekers denken dat de Japanners gesjoemeld hebben bij hun onderzoek. Lees verder
UPF1
Stamcellen zijn voor onderzoeker en medicus mooie dingen. Nu het steeds makkelijker lijkt te worden om stamcellen te kweken, komen ook steeds mee onderzoekers op het idee om daar praktische problemen mee op te lossen. Zo hebben wetenschappers van de universiteit van Kyoto een manier gevonden om voorlopercellen van bloedplaatjes te maken, daarmee in principe een heersend tekort aan die voor stolling belangrijke cellen op te lossen. Onderzoekers van de universiteit van Californië San Diego hebben uitgevonden dat een bekend eiwit (UPF1) een belangrijke rol speelt in de ‘beslissing’ of een voorlopercel (onrijpe zenuwcel) een voorlopercel blijft of een zenuwcel wordt. Andere Amerikaanse onderzoekers denken de ‘knop’ gevonden te hebben die bepaalt of de stamcel zich ontwikkelt in en levercel of een alvleeskliercel. Lees verder
De proeven in beeld gebracht. Een zygoot is een bevruchte eicel. In het midden de vier Yamanaka-factoren OSKM die worden toegevoegd op pluripotente stamcellen (iPSC) te maken.
Onderzoekers van het Japanse RIKEN-instituut denken dat twee histonen, de ‘bekleding’ van DNA in de celkern, een belangrijke rol spelen bij de transformatie van gespecialiseerde cellen, zoals huidcellen, in totipotente (alleskunnende) stamcellen. Lees verder
Menselijke stamcellen (?) (foto: Charles Vacanti & Koji Kojima, Harvard-universiteit)
Dat is razendsnel. Nog maar net is het grote nieuws rondgegaan dat cellen in een zure omgeving transfor-meren in stamcellen of er is al weer nieuws. Dat grote nieuws sloeg op de geslaagde transformatie van huidcellen van muizen. Nu zou de truc ook met mensencellen zijn uitgehaald door Charles Vacanti van de Harvard-universiteit. Lees verder
Severino Antinori in 2003 (foto: NOS)
Ooit was er publiciteitsbelust Italiaanse gynaecoloog, Severino Antinori, die eerst oude vrouwen van boven de 60 via ivf aan een kind hielp en die rond 2002 besloot kinderloze echtparen aan kinderen te helpen door te klonen. Hij zegt dat dat is gebeurd, maar bewijs is er niet voor. De verontwaardiging over het handelen van de Italiaanse arts was groot. Nu, zo’n dikke tien jaar later lijkt met de simpele methode die Japanse en Amerikaanse wetenschappers ontdekten om uit volwassen cellen stamcellen te maken (totipotent, wordt gezegd), de barrière om kindjes te maken via klonen alleen maar lager geworden en lijkt de toekomst van Houellebecqs kloonrijk nabij.
Maar Houellebecq schetst geen prachtige, gelukkige nieuwe wereld, maar een cynisch aardrijk van verderf en bederf. Hij is, waarschijnlijk bewust, te somber. Dit is een visioen van een schrijver, maar hoe lang zal dat een visioen blijven? Ik bedoel dat het nu algemeen aanvaarde verbod op klonen van mensen niet langer stand houdt. De mogelijkheden liggen er en vroeg of laat (waarschijnlijk vroeg) zal daar gebruik van gemaakt worden.
Zal dat zijn om mensen te fabriceren als in de Heerlijke Nieuwe Wereld (Brave New World) van Aldous Huxley of zal het een randverschijnsel blijven? Toen reageerbuisbevruchting opkwam werd dat, ook daar mij, met grote argwaan bekeken. Nu schijnt die geboortemethode geaccepteerd te zijn en het overgrote deel van de kinderen wordt nog steeds op de normale, ouderwetse manier verwekt. Is klonen van mensen een wezenlijk grotere stap weg van de natuurlijke weg kinderen te krijgen dan reageerbuisbevruchting? Ik denk het wel, maar welke argumenten heb ik daarvoor? Hooguit zoiets vaags als gruwel voor de industrialisering van de voortplanting (ik praat dan niet eens over een steeds vollere wereld).
De nieuwe methode om stamcellen te maken moet nog van onder tot boven bekeken worden of het allemaal klopt en standhoudt, maar een toch niet echt angstig blad als de Engelse New Scientist denkt dat de maffekloten, de Antinori’s, er mee aan de haal zullen gaan. De methode belooft een geweldig middel te worden bij het herstellen van, door wat dan ook, aangetaste organen. Daarom moeten we, voor die techniek zelfs maar ‘bouwrijp’ is het debat aangaan om een heldere start te maken. Zoiets zegt de commentator van het blad. Dat is mooi, maar zullen de maffekloten van de wereld zich dat aantrekken? Ik denk het niet. De markt is er, de techniek, dus wie houdt ze tegen? En misschien moet je je ook afvragen: Waarom zou je? (,zeg ik met enige schroom). Omdat er een ethische grens wordt overschreden?
AS