CRISPR-methode ontwikkeld om vele genen tegelijk te veranderen

Cas9 tov Cas12a

De Cas12a-schaar schijnt betrouwbaarder te zijn dan Cas9

Onderzoekers van de Zwitserse technisch hogeschool in Zürich (ETHZ) hebben de CRISPR-methode zo veranderd dat daarmee het  genoom tot op 25 plaatsen tegelijk is te veranderen. Die aangepaste techniek hebben ze op kweken van menselijke cellen uitgeprobeerd en kennelijk met succes. Daarmee zouden ook ingewikkelder genoombewerkingen binnen handbereik komen.
Lees verder

Kunnen (synthetische) antilichamen weefsel herstellen?

Wnt-eiwitten

Wnt-eiwitten in actie na een hartinfarct (afb: Nature)

Antilichamen vormen een wezenlijk onderdeel van ons afweersysteem. Ze zetten dat aan het werk als ze specifieke ziekteverwekkers ontdekken. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Toronto (Can) dat (synthetische) antilichamen weefsels in ons lichaam kunnen helpen zich te herstellen. Lees verder

Bepalen telomeren de (pluri)potentie van stamcellen?

Pluripotentiemechanisme

In normale pluripotente cellen (boven) wordt veel TRF1 aangemaakt. Het Polycombcomplex (PRC2, bestaand uit EDD, EZH2 en Suz12) is zwak gebonden aan het genoom en zijn de pluripotente genen actief. Als het TRF1-gen wordt uitgeschakeld (onder) verhoogt de aanmaak van TERRA’s en verandert de genexpressie. K27me3 is een epigentisch kenmerk.(afb: CNIO)

Sinds in 2006 de Japanse onderzoeker Sjinja Yamanaka demonstreerde dat je uit gewone rijpe cellen weer (pluripotente) stamcellen kunt maken is dat in bijna elk genetisch lab gesneden koek maar hoe dat nou precies zit met die gefabriceerde stamcellen is nog steeds vrij duister. Welke genetische en andere signalen zorgen voor die omprogrammering. Onderzoeksters van het Spaanse kankerinstituut rond Maria Blasco denken dat telomeren, die ‘onnutte’ uitlopers van chromosomen daar een rol in spelen. Lees verder

De gedrukte organen worden steeds ‘echter’

Gedrukte hartkamer

Zo moet je ongeveer het printen van een hartkamer voorstellen (afb: CMU/Science)

Het resultaat van het drukken van organen met 3d-printers is nog verre van donorabel, maar we geven de moed niet op. Onderzoekers van de Carnegie Mellon-universiteit in de VS hebben een printtechniek ontwikkeld waarmee organen uit diverse cellen en collageen tien keer nauwkeuriger kunnen worden geproduceerd dan tot nu toe, inclusief bloedvaten. Wie weet komt het er ooit nog eens van. Lees verder

Japan keurt proef goed met chimeren

Rattenembryo van 15,5 dagen

Een rattenvrucht van 15,5 dagen (afb: der Spiegel)


Ondanss allerlei noodmaatregelen zoals een ‘verplicht’ donorschap blijft er een schreeuwend tekort aan donororganen. Het kweken van organen in het lab levert voorlopig nog geen implanteerbare organen op. Al langer wordt er gespeculeerd op het kweken van dieren met menselijke organen die gebruikt kunnen worden als donororganen (ten koste van de dieren). Japan had al eerder besloten dergelijke proeven toe te staan. Nu hebben onderzoekers in dat land toestemming gekregen voor de eerste experimenten om dieren met mensenorganen te kweken. Het zou de eerste proef zijn in een reeks waarbij deze zogeheten chimeren (organismen met cellen van verschillende soorten) uiteindelijk ook daadwerkelijk zullen worden geboren. Lees verder

Ontwikkeling leven op aarde blijkt anders dan gedacht

Choanocyt

De doorsnee van een choanocyt (afb: univ. van Queensland)

Hoe leven is ontstaan is nog steeds onderhevig aan driftige speculatie. Eigenlijk komt het er op neer dat men (= de betrokken wetenschappers) het niet weet. Ook de ideeën hoe meercellige organismen zoals planten en dieren ontstonden lijken voor herziening vatbaar. Onderzoekers van de universiteit van Queensland (Aus) denken dat de cellen van de eerste meercelligen een stuk ingewikkelder waren dan tot nu toe is aangenomen. Lees verder

Zijn stamcellen in lichaam te herstellen?

Stamcelreparatie

In de roodgekleurde stamcellen is de reparatie geslaagd (afb: Harvard-universiteit)

We hebben van diverse weefselcellen stamcellen die worden gebruikt ter vervanging van verloren gegane cellen. Als die stamcellen zelf niet in orde zijn dan is er een probleem. Je kunt stamcellen transplanteren, maar dat is een dure bedoening. Onderzoekers probeerden bij muisjes de stamcellen te repareren terwijl die zich nog in het lijfje van de muizen bevonden. Dat schijnt gelukt te zijn. Lees verder

Stamcel’pleisters’ zouden herstel hart na aanval bevorderen

Hartpleisters

Elke hartpleister, van rond 4 cm2 bevat tot 50 miljoen stamcellen (afb: Britse hartstichting)

Stamcel’pleisters’ zouden het herstel van het hart na een aanval helpen bevorderen, denken Britse onderzoekers. Die pleisters worden in het lab ‘volgehangen’ met stamcellen die geprogrammeerd zijn zich om te zetten in hartspiercellen. Normaal gesproken herstelt een hart niet van een infarct. Lees verder

Genschakelaars dubbel gezekerd

Neuronen ontwikkeld uit pluripotente stamcellen

Uit stamcellen ontwikkelde hersencellen

Het traject van stamcel naar rijpe cel schijnt goed ‘afgepaald’ te zijn, zo ontdekten onderzoekers van de Ludwig-Maximilian-universiteit in München. De voor die differentiëring belangrijke genschakelaars blijken dubbel gezekerd te zijn tegen onbedoelde activiteit. Lees verder

MEK-remmers maken darmkankercellen stamcelachtiger

MEK-remmers niet effectief bij darmkanker

MEK-remmers maken van darmkankercellen darmkankerstamcellen (afb: Erasmusuniversiteit)

Er gaat geen dag voorbij zonder dat er een nieuwe, veelbelovende aanpak van kanker wordt gepresenteerd. Nou ja, ik overdrijf, maar de uitkomst is vaak dat die bij nader beschouwing niet werkt of soms zelfs averechts. Onderzoekers van, onder meer, het Duitse kankerinstituut DKFZ moesten constateren dat zogeheten MEK-remmers de Wnt-signaalroute activeren bij darmkankercellen. Daardoor kunnen de kankercellen eigenschappen krijgen die lijken op die van stamcellen, waardoor ze ongevoelig worden voor veel kankertherapieën. Lees verder