Kunstmatig enzym fungeert als genschakelaar

Synthetisch enzym activeert gen enz.

Het domino-effect dat het synthetische enzym teweegbrengt. Blauw is het kunstmatige enzym, rood hete hormoon dat het synthetische luciferasegen inschakelt  (afb: uuniv. van Bazel/Yasunori Okamoto)

De natuur heeft er een tijdje over mogen doen, maar toen had zij ook iets moois in elkaar gesleuteld: de cel, de bouwsteen van het leven. Onderzoekers proberen die ‘volmaakte’ schepping nog wat verder te verbeteren en kijken of ze met zelfgemaakte verbindingen genen kunnen (de)activeren. Dat kan. Om wat te doen? Misschien juist dat. Lees verder

DNA-achtige moleculen verleiden enzymen tot binding

SYnthetische DNA-achtige moleculen aantrekkelijker voor enzymen dan echte DNA

Links de synthetische foldameren en rechts het DNA (afb: Ivan Huc)

Vorig jaar hebben onderzoekers al bewezen dat DNA met niet-natuurlijke nucleotiden (bouwstenen) simpelweg door de ‘natuur’ wordt geaccepteerd. Nu blijken niet-natuurlijke, DNA-achtige moleculen ook de activiteit van (natuurlijke) enzymen te kunnen beïnvloeden.
Lees verder

Cellen zijn dynamische ouwehoeren

Communicatiesysteem tussen cellen is vrij ingewikkeld

Delta1 en Delta4 activeren dezelfde receptor, maar de resultaten (in rood en blauw) zijn totaal verschillend (afb: Cell)

Het blijkt dat cellen er onderling een hoop op los ‘ouwehoeren’. Onderzoekers ontdekten een intercellulair communicatiesysteem dat meer boodschappen over en weer stuurt dan tot nu toe gedacht is. Dat deden ze door de signalen in tijd te variëren. De onderzoekers hebben het dan over een ‘dynamische woordenschat voor de taal van de celcommunicatie’. Klinkt dat niet poëtisch (bijna)?

Lees verder

CRISPR-enzym RNase E zorgt dat ook extra geninformatie meekomt

Structuur van ribonuclease E (RNase E)

De structuur van ribonuclease E

Ik neem maar even aan dat ik ‘genschaar’ CRISPR/Cas niet meer hoef te introduceren. Mooi systeem, maar een gen is meer dan een code waarmee een bepaald eiwit wordt aangemaakt. Onderzoekers van de Duitse Albert-Ludwigsuniversiteit in Freiburg hebben nu een enzym gevonden dat er voor zorgt dat ook de bijkomende informatie over de aansturing van de activiteit van dat gen wordt ‘meegeknipt’.  Lees verder

Misvormde pootjes door andere informatieverwerking genen

Sonic hedgehogeiwit

Het geluidsegeleiwit (Sonic hedgehog) (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat niet zozeer de genetische informatie op zich, maar de manier hoe die informatie verwerkt wordt kan leiden tot een verandering van fysieke kenmerken. Onderzoekers in Japan vonden dat een verandering in het nietcoderend deel van DNA van muizen leidt tot tot een aanzienlijke verandering van hun pootjes. De onderzoekers hebben het over hamertenen, maar de voetzolen van de hamerteenmuisjes zien er vrij ongestructureerd uit. Ze denken dat deze mutaties in het nietcoderende deel van genen een rol kunnen hebben gespeeld bij de evolutie. Lees verder

Met CRISPR zijn genen ook aan en uit te zetten

CRISPRa voor activering genen

Rechts de spiercellen van muisjes die behandeld zijn met CRISPRa, links de spiercellen (magenta) van onbehandelde muisjes met spierdystrofie (afb: Salk-instituut)

Al zo’n drie jaar geleden is ontdekt dat met CRISPR niet alleen genen te knippen en/of uit te wisselen zijn, maar dat je daarmee ook de genactiviteit kunt veranderen.  Spaanse en Amerikaanse onderzoekers gebruikten die mogelijkheid om muisjes te behandelen voor suikerziekte (type I), nierbeschadiging en spierdystrofie (de muizelijke variant daarvan). Met succes, naar het schijnt. Toepassing bij mensen zal nog veel onderzoek vergen. Lees verder

Endosi-RNA’s houden springende genen in bedwang

Transposonen, springende genen, in bedwang gehouden door endosi-RNA's

Doordat transposonen andersom worden afgelezen als ‘normale’ genen kunnen transposon-RNA’s zich ‘paren’ met ‘gewoon’ RNA. Daardoor weet de cel dat er transposonen actief zijn (afb: Cell)

Moleculen die endosi-RNA’s worden genoemd helpen te voorkomen dat het in ons lijf een genetische chaos wordt, ontdekten onderzoekers van het Britse Brabaham-instituut. Die zorgen ervoor dat de transposonen, genetische parasieten waar ons DNA vooral uit bestaat, koest worden gehouden. Actieve transposonen, ook wel springende genen genoemd, zouden de ‘normale’ genen kunnen beschadigen die de mens wel van nut zijn. Lees verder

Databank levende menselijke hersencellen geopend

Het Amerikaanse Allen-instituut voor hersenonderzoek heeft deze week een, wat genoemd wordt, vrij toegankelijke databank van levende menselijke hersencellen ‘geopend’. Die gevensverzameling bevat de elektrische eigenschappen van 300 hersenschorscellen, die afkomstig zijn van 36 patiënten. Ook bevat de databank 3d-reconstructies van 100 hersencellen plus de gegevens van genexpressie van 16 000 neuronen die afkomstig zijn van drie andere patiënten. Lees verder

Vetstofwisseling beïnvloedt genactiviteit

Wetenschappers van, onder meer, het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit, eveneens in de Beierse hoofdstad, hebben uitgevonden dat dat de vetstofwisseling invloed heeft op de histon’verpakking’ van het DNA-molecuul. Die veranderingen leiden tot een andere genactiviteit. Lees verder