Nieuwe methode voor meten eiwitstructuur ontwikkeld

Eiwitstructuur

De eiwitstructuur is wezenlijk voor zijn functie

Een groep scheikundigen en natuurkundigen aan de Duitse universiteit van Konstanz heeft een methode ontwikkeld om de exacte structuur van eiwitten te bepalen. Daarbij maken ze gebruik van magnetische markeringen die in de cel in de eiwitten worden ingebouwd. Van veel eiwitten, die familie van verbindingen zonder welke leven niet mogelijk is, is de exacte structuur niet bekend. Dat heeft te maken met de techniek waarmee die structuur bepaald wordt. Daarbij wordt van een eiwitkristal met bepaalde technieken, zoals röntgendiffractie, de structuur bepaald, maar lang niet alle eiwitten laten zich (makkelijk) kristalliseren. De exacte structuur van een eiwit is van wezenlijk belang voor diens functioneren. Lees verder

FAK is de sleutel tot ‘bevrijding’ kankercel

FAK-enzym

Niemand zegt dat moleculaire biologie simpel is (afb: Science)

Een kankercel is een gevangene van het weefsel waarin de cel zich bevindt en kan daar relatief weinig schade aanrichten. Een kankercel wordt pas echt link als die zich kan bewegen via bloed- of lymfevaten en elders in het lichaam zorgt voor kankerhaarden (metastases). De oplossing van dit probleem voor de kankercel wordt geboden door VEGF, een zogeheten groeifactor. Die zorgt er voor dat de kankercel zich kan losmaken uit het weefsel van bloedwandcellen (het endotheel) en in de bloedbaan terechtkomt. Lees verder

Mimivirus mogelijk betrokken bij ontstaan artritis

Het mimivirus

Het mimivirus

Lang was duister waarom het afweersysteem bij ziektes als reuma zich tegen het eigen lichaam keert. De laatste tijd zijn er diverse onderzoekingen gedaan die enige richting geven aan de ‘schuldvraag’ (of althans het antwoord daarop). Onderzoek van Thierry Hennet en zijn medewerkers van de universiteit van Zürich lijken te wijzen op de betrokkenheid van het reusachtige mimivirus. Althans, bij muizen bleek dat het geval te zijn. Lees verder

Ons bewustzijn zit in de microtubuli (?)

Microtubulus

Microtubuli, onderdeel van het celskelet, spelen een belangrijke rol in een cel. Zijn ze ook ‘verantwoordelijk’ voor ons bewustzijn?

Stuart Hameroff en Roger Penrose hebben een theorie dat het bewustzijn zetelt in de diepere lagen van de hersen-cellen, in de fijnere activiteiten in de cel. De recente ontdekking door Anirban Bandyopadhyay  van het Japanse materiaalonder-zoekinstituut in Yukuba dat microtubuli in de cellen kwantumtrillingen vertonen zou steun geven aan die theorie. Hameroff en Penrose denken dat EEG-ritmes (hersengolven) afkomstig zijn van die trillingen in de microtubuli. Lees verder

Nog net niet de finale klap voor HIV

Een rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel

Een ingekleurde rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel (lymfocyt)

Het humane immunode-ficiëntievirus (HIV) werd ooit beschouwd als onoverwinne-lijk, maar de laatste jaren vordert de strijd tegen dit virus met, ogenschijnlijk, rasse schreden. Het bleek echter nog steeds niet mogelijk ook daadwerkelijke alle schadelijke virusdeeltjes uit een patiënt te verdrijven. Onderzoekers van de universiteit van Noord-Carolina (VS) schijnen nu een oplossing te hebben bedacht, om ook de ‘slapende’ HI-virussen aan te pakken. Bij muizen met een menselijk immuunsysteem bleek dat aardig te werken. Lees verder

Onderzoekers bouwen genetische ‘klok’ die op tijd loopt

Amerikaanse onderzoekers hebben in de bekende lab-bacterie Escherichia coli, beter bekend als E. coli, een genetische klok ingebouwd die zich niet in de war laat brengen door wisselende temperaturen. Genetische systemen zijn uiterst fijne raderwerken, die zich aanpassen aan de temperatuur, uur van de dag en nog vele andere factoren. Toch is een vaste biologische klok belangrijk voor het organisme, maar hoe bouwt de natuur dat met zijn temperatuurafhankelijke biochemie? De onderzoekers hebben nu, met de bouw van een temperatuurbestendige klok, laten zien hoe dat kan.
Lees verder

Blokkeren ‘overlevingseiwit’ kansrijke kankertherapie

Gemma Kelly

Onderzoekster Gemma Kelly in het lab.

Onderzoekers van het Australische Walter & Eliza Hall-instituut hebben ontdekt dat het blokkeren van het eiwit MCL-1 het mogelijk maakt kankercellen te doden. Dit ‘overlevingseiwit’ zorgt er voor dat kankercellen blijven groeien en een hoge leeftijd kunnen bereiken. Door het overlevingseiwit aan te pakken worden de kankercellen gedood. Dit onderzoek richtte zich vooral op leukemie (bloedkanker), maar volgens de onderzoekers zou 70% van de kankertypen die bij mensen voorkomen volgens dit mechanisme aan te pakken zijn. Lees verder

Stukje mysterie epigenetica opgelost

Structuur van een Tet-eiwit

Structuur van een Tet-eiwit

Epigenetica is, zoals zo veel in het leven, nog een duister gebied. Epigenetica zou je het systeem kunnen noemen van het af- en aanschakelen van genen. Hoe dat precies in zijn werk gaat is nog een hele kluif om uit te zoeken, maar een klein tipje van de immense sluier lijkt er net weer opgelicht. Onderzoekers aan de Amerikaanse Emory-universiteit rond Xiaodong Cheng hebben de structuur opgehelderd van een groep eiwitten, TET-eiwitten, die een belangrijke rol spelen in het epigentische schakelproces. Lees verder

Wordt hersenschade herstelbaar?

Omzetting gliacellen in neuronen

De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.

Onderzoekers van de Amerikaanse staatsuni-versiteit van Pennsylvania schijnen een methode ontwikkeld te hebben waarmee van gliacellen functionele neuronen zijn te maken. Die methode zou de weg openen naar het herstel van schade aan de hersenen, ook die ontstaat als gevolg van hersenziektes zoals Alzheimer. Volgens onderzoeksleider Gong Chen zou het een ‘doorbraak’ zijn in de lange zoektocht naar methoden om hersenschade te herstellen. Lees verder

DNA bevat nog een code (schijnt het)

John Stamatoyannopoulos

John Stamatoyannopoulos van de universiteit van Washington (foto: UW)

Je blijft je over sommige (misschien wel vele) dingen verbazen. Desoxribonucleïnezuur, beter bekend als DNA, is nu zo’n 60 jaar bekend, maar het lijkt er op dat we nog maar een fractie weten van dit mysterieuze molecuul. Onderzoekers van de universiteit van Washington hebben in het kader van het  Encode-onderzoekprogramma (Encyclopedia of DNA elements) ontdekt dat DNA naast de eiwitcoderende functie nog een tweede code bevat. Die code zou te maken hebben met de expressie (=activiteit) van de genen, zo schrijven ze in het wetenschapsblad Science. Lees verder