Bijna dagelijks kun je wel ergens een artikel of persbericht vinden, waarin staat beschreven hoe we kanker de definitieve klap kunnen geven of dat we een heel eind op die weg zijn. Het feit dat kanker nog steeds niet is uitgeroeid – en naar ik vrees ook nooit zal worden – geeft aan dat aan al die onderzoeken veel meer haken en ogen zaten dan in de publiciteit werden gebracht of, en dat is lang niet denkbeeldig, door mij over het hoofd zijn gezien. Duitse onderzoekers hebben een stofje gevonden dat in combinatie met een kankerdoder kankercellen gevoeliger maakt voor geprogrammeerde celdood. Amerikaanse onderzoekers zien in een mutatie die leidt tot een zeldzame bloedziekte (aangeboren verhoorningsstoornis of dyskeratose) mogelijkheden kankercellen hun ongebreidelde deelzucht te ontnemen. Lees verder
Categorie archieven: Eiwitten
Kankercellen werken aan hun eigen ‘eeuwige’ leven
Terwijl bij gewone cellen de uiteinden van de chromosomen, de telomeren, steeds korter worden, hebben kankercellen een manier gevonden om die telomeren op lengte te houden en zo hun eigen leven te rekken. Het is ironisch: cellen die dood en verderf zaaien hebben zelf de weg naar het ‘eeuwige’ leven gevonden. Amerikaanse onderzoekers denken nu te weten hoe kankercellen dat kunstje flikken. Lees verder
‘Omscholing’ afweercellen moet autoimmuunziektes stoppen

Agressorcellen worden langzaam omgevormd in beschermercellen. De veranderende genexpressie wordt hier weergegeven in ‘warmtekaarten’. (afb: univ. van Bristol)
Bij autoimmuunziektes als reuma en multiple sclerose keert het eigen afweersysteem zich tegen het lichaam. Onderzoekers van de Britse universiteit van Bristol zeggen een methode gevonden te hebben de agressie van de imuuncellen te temperen. Ze hebben die methode uitgeprobeerd bij muizen. Lees verder
Eiwit stopt uitzaaiing kanker bij muizen (niet helemaal)
Onderzoekers van de Amerikaanse Standford-universiteit hebben een eiwit ontwikkelt dat uitzaaiing van kankercellen (grotendeels) tegenhoudt. Bij muizen lukte dat, tenminste bij eierstok– (90% succes) en bij borstkanker (78% succes). Uitzaaiing maakt het bestrijden van kanker zo lastig. Dit kunstmatige eiwit zou een alternatief kunnen worden voor chemokuren, denken de onderzoekers, maar dat zal nog zeker een paar jaar duren (als het ooit zo ver komt).
Lees verder
Zenuwstamcellen zijn eerstehulp voor beschadigde cellen

Grafische voorstelling hoe de genezende blaasjes uit de zenuwstamcellen de bedreigde zenuwcellen binnenkomen (afb: Cell)
Zenuwstamcellen blijken volgens een onderzoek van, onder veel meer, de universiteit van Cambridge (VK) zich niet alleen te kunnen omvormen tot elk type zenuwcel, maar ontpoppen zich ook als een onderdeel van ons afweersysteem. Ze leveren een soort ‘doos’ met medicijnen aan bedreigde hersencellen.
Lees verder
Werking regeleiwitten van m-RNA opgehelderd

Regeleiwitten op boodschapper-RNA zorgen er voor dat vrouwen en mannen gelijke hoeveelheden ‘geslachtseiwitten’ aanmaken. (afb: univ. van Bangalore)
Ik ben maar een simpele jongen, maar het lijkt er op of het eenvoudige beeld van de eiwitvorming in cellen (DNA–> boodschapper-RNA–> eiwit) steeds ingewikkelder wordt. Genen kunnen uit- en aangezet worden door de methylering van het DNA zelf of van de eiwitten rond het erfmolecuul (de zogeheten histonen). Onderzoekers van de universiteit van München en het Helmholtz-centrum en van de universiteiten van Barcelona en Grenoble hebben nu de werking moleculair mechanisme ontrafelt, van regeleiwitten die een rol schijnen te spelen in de sturing van de expressie van genen op mannelijke en vrouwelijke geslachtschromosomen. Lees verder
Synthetische bouwstenen transcriptieproces gemaakt

Links de kunstmatige transcriptiefactor (op goudbolletje) vergeleken met de natuurlijke. Rechts het binnendringen van de kunstmatige TF in de celkern (afb: ACS Nano)
Voor het eerst zijn er kunstmatige transcriptiefactoren gemaakt met alle functionaliteiten van de echte. Japanse en Amerikaanse onderzoekers hopen er stamcellen mee te herprogrammeren. Transcriptiefactoren zijn eiwitten die in een cel regelen welke delen van het DNA worden afgeschreven, via boodschapper-RNA, voor de productie van eiwitten.
Lees verder
Epigenetische deactivering in kaart gebracht
Duitse onderzoeksgroepen hebben op basis van computerberekeningen een wiskundig gemaakt van een epigenetisch netwerk. Epigenetica zou je kunnen zien als een ‘laag’ op het genoom dat er voor zorgt dat bepaalde genen gedeactiveerd worden. Inzicht in epigenetica zou aangrijpingspunten opleveren voor het bestrijden van ziektes en/of helpen om gerichter te zoeken naar geneesmiddelen.
Lees verder
Kunstmatig virus als ‘DNA-koerier’
Onderzoekers uit Wageningen, Leiden, Eindhoven en Nijmegen hebben een kunstmatig virus ontwikkeld, dat kan worden gebruikt als leverancier van medicijnen bestaand uit grotere biomoleculen in het lichaam van een patiënt, maar vooral van DNA. De onderzoekers denken als toepassing dan ook vooral aan gentherapie. Het kunstmatige virus werd gebouwd op basis van de jongste inzichten over hoe virussen werken. Lees verder
Cellen blijken van gedaante te veranderen

De uirokken van het transdifferentiatieproces: hoe een darmcel zich met behulp van transcriptiefactoren omvormt tot een neuron. De epigenetica beschermt dat proces.
Het schijnt zo te zijn dat gespecialiseerde cellen van ‘gedaante’ kunnen veranderen en zich omvormen tot een ander type gespecialiseerde cel. Dat heet dan transdifferentiatie. Zo’n proces klinkt natuurlijk aantrekkelijk voor mensen die geloven in regeneratieve geneeskunde. Daar wordt nu vooral gegokt op (al of niet geïnduceerde) stamcellen. Onderzoekers van de universiteit van Straatsburg (Frankrijk) hebben bekeken hoe dat proces in zijn werk gaat en hebben enig licht op transdifferentiatie kunnen werpen. Lees verder




