Rode bloedlichaampjes leveren zuurstof af in ons lichaam. Ze komen in nagenoeg elke uithoek daarvan. Zuurstof is onontbeerlijk voor ons voortbestaan, maar de bloedcellen zouden ook andere dingen kunnen vervoeren, bedachten onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS), door er ‘plakkerige’ eiwitten aan vast te maken waar dan geneeskrachtige moleculen aan kunnen worden geplakt. Al jaren wordt er onderzoek gedaan naar de gedoseerde afgifte van medicijnen met hulp van microvrachtwagens van, bijvoorbeeld, DNA-materiaal, maar waarom iets maken als het er al is? Lees verder
Categorie archieven: Eiwitten
Eigen hiv-resistente cellen in de maak
Je neemt een pluripotente stamcel, verandert het DNA om de cel bestand te maken tegen hiv. Dat was het idee van Yuet Kan van de universiteit van Californië in San Franscisco. Dat redigeren van dat genoom luistert nogal nauw en daarom gebruikte hij het efficiënte hier al vaker ter sprake gebrachte CRISPR-Cas9-systeem. Uit die stamcellen ontstane witte bloedlichaampjes bleken inderdaad hiv-bestendig, maar dé therapie vergt nog wel enig onderzoek. Lees verder
Proteoom: over onmogelijke genen en genen die ‘zoek’ zijn
Een Duitse en een Amerikaanse onderzoeksgroep hebben alle gegevens van eiwitten die in mensen hun levensvatbare werk doen in kaart gebracht. Er ontbreken er nog wel een paar. Zo’n 90% van de menselijke eiwitten, tezamen het proteoom genoemd, zouden in die twee ‘catalogi’ staan. Opmerkelijk is dat enkele eiwitten door genen worden gecodeerd die er niet zouden mogen zijn en andere volledig ontbreken. Het is hier al vaker gezegd: het leven blijft verbazen. Lees verder
DNA-code (b)lijkt niet nagelvast
Sommige dingen in heel ingewikkelde systemen zijn of lijken erg eenvoudig. Het systeem dat leven heet is knap ingewikkeld en ook het eindeloze DNA-molecuul in elke menselijke cel kent vele geheimen en donkere krochten, maar het leek toch duidelijk hoe dat molecuul codeert. Elke drietal opeenvolgende ‘letters’ van het vier letters tellende DNA-alfabet (A, C, G, T) staat voor een aminozuur. Die code wordt via boodschapper-RNA overgebracht op de eiwitfabriek, het ribosoom, waar het eiwit wordt geassembleerd. Zogeheten start- en stopcodons vertellen het ribosoom waar te beginnen en waar op te houden. Dat beeld blijkt niet helemaal te kloppen. Soms blijken start- of stopcodons (een codon is een trits nucleotiden achter elkaar) genegeerd te worden, ontdekte Natalia Ivanova van het het genoominstituut van het Amerikaanse ministerie van defensie van Walnut Creek (Cal) bij bacteriën. Er staat niet wat er staat. Lees verder
Samenstelling ‘kankermedicijn’ RNA-ligase ontrafeld
Onderzoekers van het instituut voor moleculaire biotechnologie in Wenen (IMBA) hebben de laatste bouwsteen gevonden waarmee RNA-ligase in mensen als een volwaardig enzym functioneert. Het is de bedoeling met die ligase kankertypen als borstkanker en bepaalde vormen van leukemie (bloedkanker) te bestrijden. Lees verder
Een bacterie met twee extra DNA-letters gemaakt
Synthetische biologie is er niet in de eerste plaats op gericht om bestaand leven te ‘repareren’ maar vooral om nieuw leven te creëren. Het leven maakt maar een bescheiden gebruik van de chemische mogelijkheden die er bestaan. Zo zijn eiwitten opgebouwd uit, ten hoogste, twintig verschillende aminozuren, terwijl er vele malen meer aminozuren bestaan (of te bedenken zijn) en DNA maakt voor de opbouw maar gebruik van vier verschillende nucleotiden, die louter verschillen in de base. Een uitdaging, dus. Nu heeft een groep rond Floyd Romesberg van het Scripps-instituut in La Jolla (VS) een E. coli-bacterie voorzien van een DNA-streng met twee extra basen/nucleotiden: d5SICS en dNaM. Het schijnt de bacterie, die er normaal toch al een los DNA-‘regime’ op na houdt, niet erg te deren. Lees verder
Uitzaaiingen bij borstkanker wat beter begrepen
Kanker is op zich al een, mild gezegd, vervelend fenomeen, maar de ziekte heeft ook nog eens de neiging zich door het hele lichaam te verspreiden. Franse onderzoekers onderzochten hoe dat proces verloopt. Dat inzicht zou aan de basis kunnen leggen voor therapieën om uitzaaiing tegen te gaan.
Lees verder
Kankertherapieën uit de startblokken
De laatste tijd duiken er steeds meer onderzoeksresultaten op die, op zijn minst, beloven een of andere kankersoort aan te pakken, soms alle typen kanker. Verreweg de meeste gedachte geneeswijzen hebben te maken met ons afweersysteem. Kankercellen weten dat te misleiden, maar verschillende voorgestelde behandelmethodes hebben wegen gevonden de afweer te ‘revitaliseren’ of de ‘vermomming’ van kankercellen te verbreken. Het Amerikaanse blad Wired zet drie therapieën in de schijnwerpers. Lees verder
Ook alvleesklierkanker afhankelijk van één eiwit (?)
Alvleesklierkanker geldt als ongeneeslijk. De laatste tijd duiken er echter steeds vaker berichten op met een hoopgevende boodschap: alvleesklierkanker is geneesbaar. Daar komt het bericht van een onderzoeksgroep van het kankercentrum van de universiteit van Georgetown bij. De boodschap is daarbij nog simpeler: voorkom dat een bepaald eiwit zijn destructieve werk verricht. Die remedie lijkt erg op ander recent onderzoek naar borstkanker. In dit geval lijkt de boosdoener het eiwit Yap (Yes-associated protein) te zijn. Wordt Yap onderdrukt dan blijft de alvleesklierkanker stabiel. Het voorkomt de kanker niet. De truc zou ook bij andere kankertypen kunnen werken.
Lees verder
“Kil borstkanker door eiwit Kindlin-3 te killen”
Doodt het eiwit Kindlin-3 en je geneest borstkanker. Dat lijkt het simpele recept dat onderzoekers in Amerika zouden hebben gevonden. Dat eiwit regelt twee belangrijke processen die borstkanker bevorderen, zo zou uit hun onderzoek zijn gebleken.
Lees verder