Je kunt nu genactiviteit van cellen in een weefsel zichtbaar maken

Genactiviteit van afzonderljike cellen meten

De genactiviteit van vele genen (gekleurde stipjes) in afzonderlijke cellen (blauwe lijnen) aangegeven (afb: NanoString)

Net als dat voor je woongenot de locatie van je woning belangrijk is geldt dat ook voor cellen. Tot voor kort moesten onderzoekers die de genactivteit wilden weten dat per cel bepalen, zonder dat ze wisten waar die cel vandaan kwam of ze maten gemiddelde over duizenden cellen. Inmiddels is er een techniek ontwikkeld, aangeduid met ruimtelijke transcriptomie, dat van duizenden cellen tegelijk de genactiviteit kan bepalen. Dat verandert het spel voor onderzoekers drastisch. Lees verder

Hoe brengen vaders hun leefwijze over op hun kroost?

Ongezond leven

Ongezond leven van de vader heeft effect op het nageslacht

Hoe  brengen vaders hun ervaring over op hun kroost? Daartoe is hun DNA niet geschikt. Volgens onderzoeksters van de Canadese McGill-universiteit zou dat gebeuren door bepaalde eiwitten (niet het DNA) in het sperma. Lees verder

Met suikers ‘onbehandelbare’ eiwitten te lijf gaan (?)

O-GlcNAc

De suiker O-GlcNAc (rood) verbonden met een eiwit (afb: WIkiMedia Commons)

Ik (=as) wist het niet, maar een groot deel van de eiwitten die ons lijf aanmaakt (85%) zou ‘onbehandelbaar’ zijn. Daarbij hebben we het ook over eiwitten die een rol spelen bij bepaalde kankers, over Alzheimer, Parkinson e.d. Die ‘onbehandelbare’ eiwitten blijken wel te beïnvloeden door suikermoleculen. Zou daarmee het ‘onbehandelbare’ behandelbaar worden? Die hoop is er wel. Harvardonderzoekers hebben nu ‘gerei’ genaakt om de rol van suikers te onderzoeken. Lees verder

Kunstmatige enzymen ontwikkeld met geheel nieuwe functies

Katalytische biostructuur

Kunstmatige katalysestructuur (afb: UAB)

We kennen de scheikunde van het leven (biochemie) en de wonderbaarlijke manier waarop die in elkaar steekt. Daarbij steekt de menselijke scheikunde die gedreven wordt door hoge temperaturen en drukken nogal schriel bij af. Onderzoekers van de autonome universiteit van Barcelona hebben nu vrij ‘primitieve’ biostructuren ontworpen die zouden functioneren als die ‘goddelijke’ eiwitten in het echte leven. De onderzoekers dromen van ‘slimme’ nanomaterialen met op maat gemaakte katalytische functies. Lees verder

Het eiwittransport in cellen ‘uitgelicht’

kinesine-1-volgers

Met behulp van een lichtgevend molecuul zijn de wegen van het ’transporteiwit kinesine-1 nauwkeurig te volgen in een cel (afb: UNIGE)

Een cel is een knap ingewikkelde chemische fabriek waar van alles aan de hand is en waar eiwitten op het juiste ogenblik op de juiste plek moeten zijn. Dat eiwittransport gebeurt met leden van de kinesinefamilie. Heel per ongeluk ontdekten onderzoekers van de universiteit van Genève een fluorescerende verbinding waardoor de wegen van een familielid (kinesine-1) in een cel konden worden gevolgd. Lees verder

Zeldzame ziekte zou te genezen zijn met gentherapie

DNADe ziekte van Fabry is een erfelijke stoffwisselingsziekte. Die komt niet heel veel voor. Canadese onderzoekers zouden er in geslaagd zijn Fabrypatiënten met (enig) succes te hebben behandeld met een gentherapie. Die zou niet alleen werkzaam zijn gebleken maar ook veilig zijn. Lees verder

Eindelijk: achilleshiel alle kankercellen ontdekt (?)

Celdeling

Normale celdeling (boven) in vergelijking met een deling van een cel met een ongewoon aantal chromosomen. Vlnr: beelden van een cofocale microscoop met DNA (groen), het miotische spoelfiguur (rood) de aanwezigheid van KIF18A en al de ‘ingrediënten tezamen. De schaal is 10 micron (afb: Sara Bernhard, TU Kaiserslautern)

Ik meld dit met grote terughoudendheid, want DE GROTE DOORBRAAK is al vaak genoeg aangekondigd (en nog steeds niet verwezenlijkt: het universele medicijn voor kanker, alle kankers. Al vele jaren wordt er gezocht naar de achilleshiel van alle typen kankercellen.  Tot nu nu toe is die nog niet gevonden (als die er al is). Nu doen onderzoekers in de VS weer een gooi: het eiwit KIF18A zou kandidaat zijn. Lees verder

Groeifactor neuronen per microcapsule bezorgd

Hersenweefsel van Alzheimerpati

Hersenweeefsel van een (overleden) Alzheimerpatiënt, waarbij de beta-amyloïde=plaques rood zijn ingekleurd. De blauwe stippen zijn de kernen van hersencellen (afb: Matthew Campbell)

Onderzoeksters van, onder meer, het Russische Skoltech hebben microngrote, afbreekbare microcapsules gefabriceerd die een neurale groeifactor (een eiwit) zouden kunnen afleveren aan de hersens. Daar zou dat eiwit ervoor kunnen zorgen voor de stimulering van de groei. De onderzoeksters hebben de capsules uitgeprobeerd op een kweek van hippocampuscellen. De vraag blijft of die daadwerkelijk de hersen/bloedbarrière kunnen ‘doorbreken’. Lees verder

Celdoodremmers heersen over leven en dood van een cel én de eiwitten

Celdoodremmer BCL2

BCL2 (hier de structuur daarvan) is een familie van celdoodremmers (afb: WikiMedia Commons)

Ze worden in jargon IAp’s genoemd die celdoodremmers. Dat zijn eiwitten in een cel die heersen over leven en dood van een cel, maar zorgen er ook voor dat andere eiwitten in de cel in goede vorm blijven ter meerdere eer en glorie van het organisme waar die cel deel van uit maakt. Daarbij speelt de acetylering (het verbinden met de zuurrest van azijnzuur) van die eiwitten een belangrijke rol. Lees verder

Synthetische kwaliteitsborging eiwitten voor bacterie gemaakt

Bacterie-DNA

Bacterie-DNA (kop/staartverbonden) ‘zwemt’ vrij door een bacteriecel

Onderzoekers van de universiteit van Seoel schijnen een synthetisch systeem te hebben gemaakt dat in bacteriën de kwaliteit van de aangemaakte eiwitten stuurt/borgt. Ze denken dat zo’n systeem nuttig is voor het door bacteriën laten produceren van geneesmiddelen, industriële enzymen of andere biomoleculen (al of  niet synthetisch). Lees verder