Het knap ingewikkelde Wnt-signaalsysteem. Linksboven het onderzochte eiwit Dishevelled (DSH) (afb: genecopoeia.com)
Onderzoekers van de universiteit van Illinois rond Wonhwa Cho denken dat cholesterol een rol speelt in de activering van een signaleringssysteem dat verbonden is met het ontstaan van kanker (laten we het even vaag houden). Lees verder
Links misvormde stamcellen gemaakt uit cellen van een Parkinson-patiënt, rechts genetisch gerepareerde pluripotente stamcellen (foto: Salk-instituut)
De jacht op stamcellen is al jaren open. De ‘alleskunners’ houden een grote belofte in bij het bestrijden van allerlei ziektes, maar eigenlijk weten we nog maar weinig van die cellen af. Stamcel-therapieën staan volop in de belangstelling, maar het succes is tot nog toe zeer beperkt en er treden nogal eens ernstige bijeffecten op. Dat heeft er mee te maken dat we al die processen in de cel nog niet zo erg goed begrijpen. Een dingetje lijkt nu helder: met opzet gemuteerde stamcellen geven geen extra ongewenste mutaties, zo lijken onderzoekers van, onder meer, het Amerikaanse Salk-instituut te hebben gevonden.
Lees verder
Mitochondriën (afb: Science)
De mitochondriën zijn de krachtcentrales van de cel, die een eigen DNA hebben. Het aantal mitochondriën (een zo’n ‘ding’ heet mitochondrion of -um) varieert van 1 tot vele honderden. Het zijn cellen in de cel. Met dat mitochondriale erfgoed is nogal eens wat mis. Het lijkt er op dat op dat 20% van de mensen ziekmakende fouten heeft in hun mitochondriaal DNA hebben, die kunnen leiden tot suikerziekte of kanker, maar lang niet al die mensen krijgen die ziekte ook, ontdekten onderzoekers van de Amerikaanse Cornell-universiteit. Of die ‘dragers’ de ziekte ook krijgen is vaak een kwestie van tijd.
Rode bloedlichaampjes kunnen meer dan zuurstof vervoeren (afb: Science)
Rode bloedlichaampjes leveren zuurstof af in ons lichaam. Ze komen in nagenoeg elke uithoek daarvan. Zuurstof is onontbeerlijk voor ons voortbestaan, maar de bloedcellen zouden ook andere dingen kunnen vervoeren, bedachten onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS), door er ‘plakkerige’ eiwitten aan vast te maken waar dan geneeskrachtige moleculen aan kunnen worden geplakt. Al jaren wordt er onderzoek gedaan naar de gedoseerde afgifte van medicijnen met hulp van microvrachtwagens van, bijvoorbeeld, DNA-materiaal, maar waarom iets maken als het er al is? Lees verder
Een Duitse en een Amerikaanse onderzoeksgroep hebben alle gegevens van eiwitten die in mensen hun levensvatbare werk doen in kaart gebracht. Er ontbreken er nog wel een paar. Zo’n 90% van de menselijke eiwitten, tezamen het proteoom genoemd, zouden in die twee ‘catalogi’ staan. Opmerkelijk is dat enkele eiwitten door genen worden gecodeerd die er niet zouden mogen zijn en andere volledig ontbreken. Het is hier al vaker gezegd: het leven blijft verbazen. Lees verder
Een DNA-streng met zes (in plaats van vier) nucleotiden. X en Y zijn de ‘vreemde eenden’. (afb: New Scientist)
Synthetische biologie is er niet in de eerste plaats op gericht om bestaand leven te ‘repareren’ maar vooral om nieuw leven te creëren. Het leven maakt maar een bescheiden gebruik van de chemische mogelijkheden die er bestaan. Zo zijn eiwitten opgebouwd uit, ten hoogste, twintig verschillende aminozuren, terwijl er vele malen meer aminozuren bestaan (of te bedenken zijn) en DNA maakt voor de opbouw maar gebruik van vier verschillende nucleotiden, die louter verschillen in de base. Een uitdaging, dus. Nu heeft een groep rond Floyd Romesberg van het Scripps-instituut in La Jolla (VS) een E. coli-bacterie voorzien van een DNA-streng met twee extra basen/nucleotiden: d5SICS en dNaM. Het schijnt de bacterie, die er normaal toch al een los DNA-‘regime’ op na houdt, niet erg te deren. Lees verder
John Moran is zijn lab in Ann Arbor in 2008 (foto: universiteit van Michigan)
Het genetisch systeem is al ingewikkeld genoeg en dan zijn er nog een springende genen die het hele fragiele bouwwerk nog eens op scherp zetten. Onderzoekers van de universiteit van Michigan in Ann Arbor schijnen nu ontdekt te hebben hoe die voortdurende burgeroorlog toch niet leidt tot onherstelbare schade in de cel.
Lees verder
Dat kleine derde chromosoom heeft invloed op alle genen van het hele genoom
Mensen met drie 21-chromsomen hebben krijgen de ziekte van Down. Ze werden vroeger mongolen genoemd vanwege de door deze trisomie veroorzaakte uiterlijke kenmerken. Hoe het mogelijk is dat een extra exemplaar van een klein chromosoom zulke verstrekkende gevolgen kan hebben is niet bekend. Onderzoekers van de universiteit van Genève rond Stylianos Antonarakis hebben een poging gedaan wat licht in de duisternis te brengen.
Menselijke eicel met diverse zaadcellen.
Het eiwit Juno, vernoemd naar de Romeinse godin voor, onder meer, de vruchtbaarheid, is het slot op de eicel waar de sleutel Izumo1 in past waarmee de zaadcel zich toegang tot de eicel kan verschaffen. Nadat de zaacel ‘binnen’ is vervormt Juno en laat de eicel ‘niemand’ meer binnen. Dat hebben onderzoekers van het Britse Sanger-instituut ontdekt. De ontdekking zou van belang kunnen zijn voor onvruchtbare paren (althans waarvan er minstens een onvruchtbaar is) of juist voor geboortebeperking.
Lees verder
De computercel heeft zich opgedeeld onder invloed van de stroming rond die cel (aangegeven door de pijltjes) (afb: beeldje uit video Physical Review Letters)
Deling van natuurlijke cellen is een subtiel proces, maar onderzoekers van het Italiaanse SISSA in Triëst hebben een simpele computersimulatie gemaakt van een ‘celdeling’ van druppeltjes vezelmateriaal, omgeven door een vetmembraan; een uiterst rudimentaire cel. Ze lieten zien dat die bolletjes zich bij de juiste omstandigheden delen. Leven in een levenloos systeem, heet dat dan. Lees verder