Nieuwe beeldtechniek gebruikt voor schifting stamcellen

Stamcellen geselecteerd met nieuwe microscooptechniek

De faseverdelingstechniek (PD) zou scherpere plaatjes opleveren dan de DIC-techniek. De e in ePD staat voor geëxtraheerd en geeft een 3d-beeld in valse kleuren (afb: univ. van Tsukuba)

Sedert een techniek is ontwikkeld om uit rijpe cellen pluripotente stamcellen te maken is stamceltherapie een stuk ‘makkelijker’ geworden, maar de ene pluripotente stamcel is de andere niet. Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba (Jap) hebben een microscooptechniek ontwikkeld om veelbelovende cellen te scheiden van de minder bruikbare cellen. ‘Potente’ pluripotente stamcellen schijnen weinig mitochondriën te hebben en dat kun je zien met een wat de onderzoekers de faseverdelingstechniek noemen. Lees verder

Hoe weten cellen wat ze moeten worden?

Fruitvliegjes

Fruitvliegjes

In 1891 sneed de Duitse bioloog Hans Driesch een tweecellige embryo van een zee-egel in tweeën. Elke halve embryo ontwikkelde zich weer tot een volledig larve, zij het wat kleiner dan normaal. Kennelijk weten de cellen wat ze moeten doen om tot een volledig exemplaar uit te groeien, maar hoe flikken ze ‘m dat? In die fase was de blauwdruk kennelijk nog niet gemaakt. Driesch is er niet uit gekomen en heeft de wetenschap in zijn frustratie gelaten voor wat die was, maar onderzoekers proberen er nu toch een vinger achter te krijgen. Het is nog steeds veel gissen en nog meer missen. Lees verder

Het lijkt er op dat cellen een ‘geheugen’ hebben

Celgeheugen

Het celgeheugen zou ook weer gebruikt kunnen worden om de weg terug af te leggen (?) (afb: Molecular Cell)

Het lijkt er op op dat cellen hun eigen geschiedenis kennen. In hun DNA zou staan geschreven van welke embryocellen ze afstammen (waar beginnen we dan te ’tellen’?; as). Cellen zouden zelfs in staat zijn de omgekeerde weg af te leggen door genen in te schakelen die actief waren in de foetale fase. Geloof het of niet. Lees verder

Mitochondriën meer dan alleen krachtcentrales cel

Mitochondriën

Mitochondriën

In de mitochondriën wordt de energie voor een cel opgewekt, maar die cellichaampjes blijken veel meer in hun mars te hebben. Door zich te splitsen of samen te voegen sturen de mitochondriën signaalstoffen uit die de celactiviteit regelen maar ook de vorming van zenuwcellen zou bevorderen. Lees verder

Nanodeeltjes vermomd als cellen als ‘hulp in de huishouding’

Nanosponsjes als antibioticum (?)

Nanosponsje kan veel gifstoffen neutraliseren en/of absorberen (afb: Zhang Lab)

Het lichaam, dat conglomeraat van biljoenen cellen zit over het algemeen goed in elkaar. Het heeft een vernuftig afweersysteem, maar dat is niet onfeilbaar. Er wordt op grote schaal onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van nanodeeltjes, al of niet vermomd als cellen, om als ‘hulp in de huishouding’ allerlei hand- en spandiensten te laten doen in het lichaam waar dat het even laat afweten. Dat kan zijn als bezorger van medicijnen te bestemder plek, maar ook om gif te verwijderen of om beschadigd weefsel te herstellen. Lees verder

Enzym dat aminozuren afbreekt (mede)oorzaak voor veroudering?

Celveroudering

Zo zou het proces er uit zien dat leidt tot celveroudering. ROS is de afko voor die reactieve zuurstofverbindingen, DAO voor de oxydase (afb: univ. van Kobe)

Onderzoekers denken dat het enzym D-aminozuur-oxidase (DAO), dat in cellen aminozuren afbreekt, (mede)schuldig is aan de veroudering van cellen. Dat enzym zou een mooi doelwit zijn om die celveroudering tegen te gaan, denken de onderzoekers. Lees verder

Kankercellen bij muisjes omgezet in onschuldige vetcellen

Kankercellen in vetcellen veranderd

Kankercellen (groen) en een gewone vetcel voor de behandeling. Na de behandeling veranderen veel kankercellen in vetcellen (rood+groen=bruin) (afb: univ. van Bazel)

Kankercellen zijn acrobaten. Ze kunnen zich soepel en flexibel makkelijk aanpassen aan de omstandigheden. Zo schijnen ze ook gevoelig te zijn voor transdifferentiëring, het zich omzetten in een ander type cel. Van die flexibiliteit hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel gebruik gemaakt om bij muisjes (menselijke) borstkankercellen om te zetten in onschuldige vetcellen. Lees verder

Net echte cellen gefabriekt

Kunstcellen die GFP aanmaken

De paarse cellen maken GFP aan, een groen oplichtend eiwit, de grijze cellen zijn uitgerust met een GFP-‘val’ (afb: UCSD)

Dat lijkt de ultieme manier van leven maken: cellen fabrieken die allerlei ook niet biologische functies kunnen uitvoeren. De kunstmatige cellen die Neal Deveraj van de universiteit van Californië in San Diego en zijn medeonderzoekers fabriekten zal geen bioloog voor echt houden, maar ze zouden toch het dichtst in de buurt komen van echt. Tot nu toe dan. Het membraan is van kunststof, maar ze hebben een kernachtig orgaantje dat DNA bevat en ze kunnen eiwitten aanmaken. Lees verder

Stukjes DNA verhuizen heeft invloed op de cel

Verplaatsen van stukjes DNA met CRSIPR/GO

Het verplaatsen van stukjes DNA mbv een nieuwe CRISPR-techniek (afb: H. Wang et.al.)

Hoewel DNA uitgerekt een paar meter lang is en (dus) opgefrommeld in de celkern lijkt te zijn, is niks in de celkern toeval. Nu hebben onderzoekers met gebruikmaking van een alternatieve CRISPR-techniek (CRISPR/GO) ontdekt dat de plaats op DNA een groot verschil kan maken hoe bepaalde delen in het genoom werken. Lees verder

Onderzoekers maken membraanloos organel

Kunstorganel

Een tekening van een deel van het kunstmatige organel. De groene haken zijn suikermoleculen. ~De gele stippen in de kunststofkluwen (grijs) zijn enzymmoleculen (afb: Georgia Tech)

Wat suiker, een snufje enzymen, een pietsje zout en een kluwentje plyetheenglycol en je hebt een synthetisch, membraanloos organel (een cellichaampje) gemaakt, waarmee onderzoekers hebben getracht de geheimen van deze mysterieuze membraanloze organellen te doorgronden. De onderzoekers van het technologisch instituut van de Amerikaanse staat Georgia ontdekten dat compartimentering met behulp van membraanloze cellichaampjes wezenlijk is voor het verloop van biologische reacties. Lees verder