Hoe vinden cellen de juiste medecellen?

Rijpende eicel

Een rijpende eicel (afb: Weichselberger et.al)

Het begint allemaal met een bevruchte eicel die zich deelt in dezelfde type cellen enzovoort  totdat er verschillen optreden. Dat is het intrigerende begin van wat we vrucht of embryo noemen. Uiteindelijk groeit uit dat klontje identieke cellen een organisme met honderden verschillende celtypen. Dat is op zich al opzienbarend, maar hoe vinden de juiste celtypen elkaar en ontwikkelen die zich tot organen en andere weefsels? Onderzoeksters bekeken die ontwikkeling aan de hand van rijpende eicellen bij fruitvliegjes (een belangrijk proefdiertje of Drosophila melanogaster in het Latijn). Het schijnt iets met de onderlinge aantrekkingskracht tussen cellen te maken te hebben , concludeerden ze, waarbij het eiwit EYA een doorslaggevende rol lijkt te spelen. Lees verder

‘Steriele’ muizen produceren zaadcellen van ratten

Zo maak je muisjes met rattenzaad

Zo maak je muisjes die rattenzaad produceren (afb: Cell)

Steriele muisjes die zaadcellen van ratten kunnen voortbrengen, waarom zou je dat willen? Om bedreigde diersoorten van uitsterven te behoeden, stellen de onderzoekers, maar ook ten behoeve van diermodellen, zoals dat oneerbiedig heet, van bepaalde proefdieren. Lees verder

Man wordt chimeer na beenmergtransplantatie

Chimeer Chris Long

Chris Long (afb: NYT)

Drie maanden nadat Chris Long uit het Amerikaanse Reno een beenmergtransplantatie had gehad bleek dat het DNA van zijn bloedcellen niet meer het zijne maar dat van de beenmergdonor was. Dat is niet zo vreemd, want bloedcellen worden aangemaakt in het beenmerg. Vier jaar later bleek echter dat ook andere andere lichaamscellen het donor-DNA bevatten zoals in zijn lippen, tong en zijn kaak. Zijn zaadcellen waren zelfs uitsluitend ‘vreemde’ cellen. Long was chimeer geworden, een wezen met tenminste twee verschillende DNA’s in zijn cellen. Lees verder

Muisembryo’s gekweekt zonder zaad- of eicellen

kunstmatige muisembryo's

Het procédé van Wu om levensvatbare embryo’s te kweken zonder dat daar geslachtscellen aan te pas kwamen (afb: Wu et. al)

Voor het eerst zouden er muisembryo’s zijn gekweekt zonder dat daar zaad- of eicellen aan te pas zijn gekomen die in een muizenbaarmoeder verder groeiden. Ze waren nog verre van volmaakt, maar onderzoekers denken daarmee een ‘methode’ te hebben om de ontwikkeling van embryo’s te kunnen bestuderen. Lees verder

Kind krijgt meer mutaties van oudere vader dan oudere moeder

Een kind krijgt vier keer meer mutaties mee van een oudere vader dan van een oudere moeder. Dat kwam naar voren uit de analyse van de gegevens van een bevolkingsonderzoek onder duizenden IJslandse ouders en kinderen. Lees verder

Menselijk zaad uit het lab (?)

Eicel met zaadcellen

Menselijke eicel met diverse zaadcellen.

Franse onderzoekers zeggen in het lab zaadcellen te hebben gemaakt van ratten én van mensen. Ze zijn daarbij uitgegaan van spermatogonia (onrijpe zaadecellen).  Er zijn twijfels of het de onderzoekers daadwerkelijk gelukt is. Lees verder

Staartloze zaadcel muis in lab gekweekt

Het kweken van zaadcellen uit embryonale stamcellen

Het proces van embryonale stamcel tot zaadcel (afb: Cell Stem Cell)

Het zat er natuurlijk aan te komen: die zaadcel uit het lab. Mannen hebben we niet meer nodig voor de voorplanting (bij muizen tenminste) en hoe lang zal het duren dat ook de eicel uit een petrischaaltje komt? En uiteindelijk zullen we het zonder baarmoeder kunnen. Chinese onderzoekers zijn er in geslaagd mannenmuizen op zijspoor te zetten door embryonale stamcellen om te zetten in functionele zaadcellen (zonder staart, weliswaar). Die kweekcellen bleken in staat in combinatie met een eicellen gezonde muisjes voort te brengen, zo heet het. Lees verder

Menselijke zaadcellen in het lab gemaakt

Zaadcel uit het lab

Een in het lab ‘gefabriceerde’ zaadcel (foto: Marie-Hélène Perrard, CNRS/Kallistem)

De Franse onderzoekers Philippe Durand en Marie-Hélène Perrard van het biotechbedrijf Kallistem in Lyon zeiden eerder dit jaar dat ze menselijke zaadcellen hadden gekweekt in het lab. Op die techniek hebben ze inmiddels een octrooi verworven. Lees verder

Twee genen bepalend voor mannelijkheid (?)

Y-chromosoomTwee genen bepalen de mannelijkheid. Bij muizen, tenminste. Daar schijnt de rest van het Y-chromosoom, dat bepaalt of een dier een mannetje is (ook bij de mens) wel iets, maar niet heel veel aan bij te dragen. Dieren zonder Y-chromosoom ontwikkelen met die twee genen sperma. Onrijp, maar Monika Ward van de universiteit van Hawaii, slaagde er in de onvruchtbare vader kinderen te laten krijgen via spermainjectie in de eicel. Lees verder