Autoimmuunziekten ontstaan door fout in ‘leerproces’ T-cellen (?)

B-cellen in zwezerik

Tot nu toe was duister wat die B-cellen (groen) in de zwezerik deden (afb: Jan Böttcher & Thomas Korn TU München)

Bepaalde afweercellen, T-cellen, moeten eerst leren wie of wat vriend of vijand zijn en niet het eigen systeem aanvallen. Dat ‘leerproces’ vindt plaats in de zwezerik ( ook wel thymus genoemd) met als ‘leraren’ epitheelcellen. Daar zijn, zo blijkt, B-cellen onmisbaar voor. Als daar iets fout gaat dan kan een autoimmuunziekte ontstaan waarbij afweercellen (onderdelen van) het eigen systeem aanvallen. Tenminste, dat zou zijn bewezen bij de immuunziekte neuromyelitis optica, een ziekte die lijkt op multipele sclerose. Lees verder

Kunnen autoimmuunziektes worden genezen? Wellicht

Navacims, nanodeeltjes tegen autoimmuunziektes

De navacims die autoimmuunziektes zouden kunnen bestrijden (afb: parvustx.com)

Immunoloog Pere Santamaria is al tientallen jaren bezig om ‘hoofdschakelaar’ te vinden om autoimmuun-ziektes zoals suikerziekte type I en multiple sclerose te genezen. Het begint er zo langzamerhand naar uit te zien dat hij en collega’s een begin van een oplossing hebben weten te vinden die bij muisjes goed uitpakte. Lees verder

Receptoren op T-cellen zouden hun bestemming bepalen

T-celreceptoren

Receptoren op T-cellen zouden hun functie in het afweersysteem bepalen (afb: Daniel Chen et. al/Cell)

Tot nu toe zou niet bekend zijn geweest hoe het komt dat de befaamde T-cellen, de ‘soldaten’ van het afweersysteem, ‘weten’ wat voor een rol ze moeten spelen; of ze bijvoorbeeld een dodercel of een geheugenvel worden. Nu denken onderzoekers erachter te zijn hoe dat komt. Dat komt door de serie receptoren op de T-cellen die al vroeg in het leven de  functie van de T-cel bepalen. Lees verder

CAR-T-celtherapie zonder de nare bijwerkingen (?)

CAR-T-celbehandeling zonder T-celvernietiging

CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (r) (afb: O’Neill et. al)

Ook in dit blog is al heel wat keren geschreven over de heilzame werking van de CAR-T-celtherapie, maar die behandeling is niet alleen erg duur maar veroorzaakt nogal nare bijwerkingen, deels doordat de niet veranderde afweercellen van de patiënt daarbij met chemo worden gedood, voordat de CAR-T-cellen worden ingebracht. Die afweerceldoding zou helemaal niet nodig zijn, waarmee die behandeling ook voor andere ziektes zoals lupus mogelijk zou zijn. Lees verder

Neutrofielen zouden kern kankerbestrijding kunnen vormen

Neutrofielenhulp

Links een neutrofiel bij een onbehandeld patiënt (staat er in het persbericht; as) rechts een overvloed bij een behandelde (afb: Weill Cornell Medicin)

Als we het hier over afweercellen hebben dan gaat het vaak over T-cellen en soms over B-cellen en macrofagen, maar over neutrofiele granulocyten hebben we (majesteits-meervoud voor as) het eigenlijk zelden. Nu lijken onderzoekers ontdekt te hebben (er valt nog zo veel te ontdekken), dat die neutrofielen een tot nu toe onopgemerkte rol spelen in het bestrijden van vaste tumoren. Lees verder

T-cellen van muisjes ‘overleven’ die zeker vijf maal

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

Onderzoekers hebben afweercellen van muisjes (T-cellen in dit geval) vijf keer langer actief gehouden dan dat muisjes normaal oud worden (tweeënhalf tot drie jaar). Daarmee lijkt een oude stelling van de baan die zegt dat afweercellen een houdbaarheidsdatum hebben. Die ontdekking zou ook iets kunnen betekenen voor het kankeronderzoek, maar ook voor vaccinatieprogramma’s en en voor gezond(er) oud worden. Lees verder

De strijd tegen kanker gaat onverdroten door nu met hulp van myxoma

Kankercel omringd door T-cellen met viruslading

Veranderde T-cellen (blauw) met viruslading omringen te doden viruscel (afb: McFadden et. al.)

Ik heb hier al vaker gezegd dat ons afweersysteem een magistraal systeem is, maar volmaakt is het niet. Het heeft het moeilijk met kanker, al kun je je natuurlijk afvragen hoe vaak ons afweersysteem beginnende kanker in de kiem smoort, en soms keert dat systeem zich tegen het eigen lijf. Er zijn allerlei methodes bedacht om dat afweersysteem te ‘versterken’ door de afweercellen genetisch te veranderen, de immuuntherapie, maar ook die route is lang niet altijd succesvol. Nu hebben onderzoekers een immuuntherapie ontwikkeld waarbij de hulp is ingeroepen van een antikankervirus. Lees verder

CRISPR-behandeling kan het genoom beschadigen

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Toen CRISPR ontdekt werd bij bacteriën, die bij die organismen dient als afweer, werden al snel weidse vergezichten geschetst van een (mensen)wereld vrij van genetische afwijkingen. Dat de CRISPR-methode geen probleemloos terrein is, werd al snel bekend. De methode ‘repareert’ het genoom ook nogal eens op de verkeerde, onbedoelde plaatsen. Nu stellen onderzoekers in Israël dat de stabiliteit van chromosomen wel eens zou kunnen worden aangetast door een CRISPR-ingreep. Lees verder

T-cellen in opleiding in de zwezerik

Zwezerik

In de zwezerik (thymus) leren T-cellen onderscheid te maken tussen eigen en niet-eigen. Op de foto een zwezerik van een mens (afb: WikiMedia Commons)

Het afweersysteem is een prachtig systeem, ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Grofweg kun je zeggen dat we een aangeboren afweersysteem hebben en een aangeleerd. Nu blijkt dat T-cellen, de frontstrijders van het afweersysteem, eerst naar school gaan in de zwezerik om daar te leren wat eigen en niet-eigen is, zodat ze niet het eigene aanvallen. Lees verder

Is het afweersysteem te verjongen

Het blijkt dat door de toegenomen aanmaak van bepaalde vertakte koolhydraten het afweersysteem van mensen steeds minder effectief wordt. Wellicht is op basis daarvan een manier te vinden om het afweersysteem weer zijn oude ‘vechtlust’ te geven bij oudere mensen. Lees verder