Het lijkt mogelijk extra hersencellen te ‘fokken’

Nieuwe hersencellen

In de getande winding in de hippocampus werden nieuwe neuronen aangemaakt (rood). De hersenstamcellen zouden de groen gemerkte cellen zijn (afb: Knoblochlab)

Al tientallen jaren wordt er gestreden over de vraag of er nog nieuwe hersencellen (neuronen) ontstaan na de geboorte. Nu schijnt de mening te overheersen dat dat wel degelijk kan gebeuren in bepaalde delen van de hersens. Het lijkt er op dat onderzoekers in Zwitserland een truc hebben gevonden om in de getande winding in de hippocampus van de hersentjes van muisjes slapende hersenstamcellen uit hun inactieve toestand te halen. Meteen speculeren de onderzoekers al over de rol die deze ’truc’ zou kunnen spelen bij de behandeling van hersenziektes zoals Alzheimer of Parkinson, waarbij hersencellenafsterven. Lees verder

Leven zou zijn ontstaan voor de genetische code, denkt Nick Lane

Citroenzuurcyclus

Citroenzuur- of Krebscyclus (afb: WikiMedia Commons)

Er is al een hoop gespeculeerd over hoe het leven op aarde is ontstaan, maar de meeste hypotheses gaan toch uit van de ontwikkeling van genetische code als beginpunt van het ontstaan van leven. Daarbij heeft de theorie van de RNA-wereld waarschijnlijk momenteel de meeste aanhangers. Volgens de Britse biochemicus Nick Lane van het Universiteitscollege in Londen is het waarschijnlijk anders gegaan. In heetwaterspuiters in de diepe oceanen zou zich eerst een soort stofwisseling hebben ontwikkeld voordat er sprake zou zijn geweest van genetische informatie. De vraag is natuurlijk of je dat leven kunt noemen. Hoe zou zo’n pre-genetisch systeem zich hebben voortgeplant (denk ik dan als absolute leek op dit terrein) of is dat een erg domme vraag? Lees verder

Onderzoekers ‘maken’ in lab totipotente stamcellen

Een kweek geïnduceerde pluripotente stamcellen

Een kweek geïnduceerde pluripotente stamcellen voor onderzoeksdoeleinden (afb: WikiMedia Commons)

Alleen twee versmolten geslachtscellen (de zygote) en de embryocellen na de eerste celdeling zijn ‘almachtig’ (totipotent). Ze kunnen zich ontwikkelen tot alle cellen die het ontstaan van een nieuw ‘individu’ mogelijk maken. Sedert zo’n vijftien jaar kunnen uit gerijpte cellen ‘veelzijdige’ (pluripotente) stamcellen worden gemaakt. Die kunnen zich ontwikkelen tot alle cellen in een organisme, maar niet tot de zogeheten extraembryonale cellen zoals die in de moederkoek nodig zijn (we hebben het over zoogdieren). Nu hebben onderzoekers van Tsinghuauniversiteit in Peking een manier gevonden om van rijpe cellen totipotente stamcellen te maken. Lees verder

Stofwisseling oercel gereconstrueerd

Laatste gemeenschappelijke voorouder LUCA

Zo zouden bacteriën en archaea kunnen zijn ontstaan uit de eerste gemeenschappelijke voorouder LUCA

Het is nog steeds duister hoe het leven is ontstaan. Op een bepaald moment moeten er cellen zijn ontstaan, maar hoe kwamen die aan hun energie? Onderzoeksters uit Oostenrijk en Duitsland denken nu te weten hoe die ‘oercellen’ aan hun energie kwamen. Die kwam van de stofwisseling zelf. Lees verder

OSCAR-methode herkent stamcellen in slaapstand

OSCAR

Slapende (open pijltjes) en actieve (witte pijltjes) stamcellen in verschillende muisweefsels (afb: Neri et.al.)

Sommige cellen bevinden zich in een soort slaapstand om schade aan het DNA te voorkomen. In die stand wordt ook de stofwisseling op een lager pitje gezet. Nu hebben onderzoekers in Duitsland en Engeland de OSCAR-methode ontwikkeld om te kunnen bepalen welke cellen in het maagdarmkanaal in die slaapstand verkeren. Daarmee zouden ‘slapende’ stamcellen beter kunnen worden bestudeerd en voor medische doeleinden kunnen worden ingezet . Lees verder

DNA bepaalt je lot maar een klein beetje

Aanbieding 23andme

Bedrijven als 23andme verdienen geld aan het voorspellen van je gezondheidsrisico’s aan de hand van je DNA (afb: 23andme.com)

Onderzoek van de universiteit van Alberta (Can) zou hebben uitgewezen dat DNA niet je (nood)lot bepaalt. De bijdrage van de genen aan ziektes als kanker, Alzheimer en suikerziekte zou maar op zijn hoogst 5 tot 10% zijn. Je DNA is dus nauwelijks een goede voorspeller van het verloop van je gezondheid, is de boodschap. Er zijn uitzonderingen, overigens. Lees verder

Eerste ‘robot’ met een stofwisseling gemaakt

DNA-'robotjes' met 'stofwisseling'

De ‘stofwisseling’ (afbreken en opbouwen) die wordt gecreëerd in een microvloeistofsysteem met obstakels (C) (afb: Cornell-univ.)

Het is wat je robots noemt. Uitgaande van DNA hebben onderzoekers van het Amerikaanse Cornell-universiteit nano-botjes met een ‘stofwisseling’ gemaakt, die die zich kunnen verplaatsen en wellicht ook kunnen evolueren via genetische mutaties. Het lijkt heel in de verte op iets wat in werkelijkheid al bestaat: leven.
Lees verder

Stofwisseling schijnt wezenlijk bij celherprogrammering te zijn

Celherprogrammering en -c-MYC

Celherprogrammering in nieuw daglicht (?) (afb: Stem cell reports)

Bij het veranderen van gewone cellen in pluripotente stamcellen speelt niet alleen het eiwit c-MYC een belangrijke rol maar ook de veranderingen in de celstofwisseling ontdekten onderzoekers . Ook zou dat eiwit een rol kunnen spelen bij de omvorming van gewone, gezonde cellen in kankercellen. Lees verder

Oorzaak ziekte van Huntington zou zijn gevonden

Hersens van een HuntingtonpatiëntVolgens, voornamelijk, Engelse en Australische onderzoekers leiden toxische opeenhopingen van ureum in de hersens tot schade en, uiteindelijk de ziekte van Huntington, een vorm van dementie. De ziekte is erfelijk en er bestaat geen genezing voor. Lees verder

Gel stuurt richting differentiëring van stamcellen

in stijfheid regelbare hydrogel voor de rijping van stamcellen

in stijfheid regelbare hydrogel voor de rijping van stamcellen (afb: Alakpa et.al.)

Van stamcellen wordt in de al of niet regeneratieve geneeskunde veel verwacht, maar nog steeds is er nog veel te ontdekken aan deze ‘magische’ cellen. Een van die zaken is hoe die stamcellen zich ontwikkelen tot gespecialiseerde cellen. Onderzoekers van, vooral, de universiteit van Strathclyde (GB) hebben nu een gel gebruikt (pdf-bestand) met variabele stijfheid als nabootsing van een weefselstructuur om te zien wat de weefselstijfheid met de stamcel doet. Ook de voeding/stofwisseling van de cel is belangrijk en, zo bleek, bepaalt mede welke richting de stamcel zich ontwikkelt. De onderzoekers denken dat dergelijke stofwisselingsproducten iets zouden kunnen betekenen als medicijnen. Lees verder