Horizontale chromosoom gezien bij eukaryote schimmels

Metarhizium anisopliae besmette kakkerlak

Een met Metarhizium anisopliae besmette kakkerlak (afb: WikiMedia CVommons)

Horizontale genoverdracht komt vooral bij prokaryote organismen als bacteriën voor. Daarbij nemen de organismen genetisch materiaal over van andere soorten. Bij eukaryoten, organismen van cellen met kernen, komt dat zelden voor. Daar is sprake van verticale genoverdracht: het genetisch materiaal komt van beide ouders. Er is bij schimmels, eukaryoten, wel eens horizontale genoverdracht gezien, maar niet dat er een heel chromosoom wordt overgedragen, zoals onderzoekers constateerden. Wellicht dat voor schimmels horizontale chromosoomoverdracht voordelen biedt op het gebied van aanpassing. Lees verder

Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

T-cellen met CRISPR-methode hersteld in zeldzame ziekte

FHL-genreparatie

De reparatie van het foutieve gen mbv perforatie en de CRISPR/Cas9-techniek (afb: Klaus Rajewsky et. al/Science)

De ziekte wordt hemofagocytische lymfohistiocytose genoemd, FHL (de F van familie, want aangeboren), en is zeldzaam. Het treft zuigelingen en peuters en de overlevingskans is gering. De mutaties bij die kinderen verhinderen dat cytotoxische T-cellen, giftige afweercellen, hun werk goed kunnen doen. Onderzoekers hebben met de CRISPR/Cas9-genoombewerkingsmethode de mutaties in die T-cellen gerepareerd, eerst bij muisjes en daarna met succes bij gemuteerde T-cellen van twee jeugdige patiëntjes met FHL. Lees verder

Het eiwit SATB2 zou voor je ‘slimheid’ zorgen

Ruimtelijke structuur DNA

Ruimtelijke structuur DNA met (l) en zonder SATB2 (afb: univ. van Innsbruck/ Georg Dechant et. al)

Je verstand zit in je hersenschors en de hippocampus. Bepaalde hersencellen bevatten het eiwit SATB2. Als dat in die cellen ontbreekt verandert de ruimtelijke structuur van DNA en daarmee het denkvermogen, is het idee. Onderzoekers in, onder meer, Oostenrijk zouden erin geslaagd zijn beide structuren te verwezenlijken (met en zonder dat eiwit), waarmee ze meer te weten zouden zijn gekomen over psychiatrische aandoeningen. Lees verder

Uit fouten bij de replicatie van DNA kunnen kleine miRNA-genen ontstaan

Voorbeelden van miRNA's

Voorbeelden van miRNA’s (afb:WikiMedia Commons)

Onderzoekers denken ontdekt te hebben hoe nieuwe genen ontstaan. Door fouten bij de verdubbeling van DNA bij de celdeling kunnen soms stukken DNA ontstaan die van voor naar achter en omgekeerd dezelfde nucleotidevolgorde hebben, palindromen in taalkundige termen (parterretrap, bijvoorbeeld). Die ‘palindromen’ zouden kunnen leiden tot genen die coderen voor regulerende eiwitten die invloed hebben op de genactiviteit. Deze verklaring verklaart overigens mijns inziens hooguit een deeltje van het ontstaan van genen verklaart en dan alleen nog maar van piepkleine genen die coderen voor microRNA’s . Lees verder

Hoog cholesterolgehalte kan (mogelijk) genetisch ‘gerepareerd’ worden

Vervetx-recept voor FH

De behandeling in beeld: links de vetbolletjes met b-RNA en gids-RNA, de binnenkomst in de cel en rechts, de verandering van de base A naar G), waardoor het PCSK9-gen onfunctioneel wordt (afb: vervetx.com) (

Drie mensen met een gevaarlijk hoog cholestorlgehalte met een grote kans op op ernstige hart- en vaatziektes zouden van die kwaal zijn genezen door het PCSK9-gen onfunctioneel te maken met een zogeheten basebewerker, een precieze variant van de CRISPR-methode. “Dat is een doorbraak waarmee is aangetoond dat basebewerking in de lever bij patiënten werkt”, zegt Gerald Schwenk van de universiteit van Zürich, die niet bij de proef betrokken was. Of die behandeling echt de oplossing is valt nog te bezien. Lees verder

Gliacellen omzetten in neuronen na beroerte helpt herstel

Omzetten gliacellen in neuronen na beroerte

Gliacellen omzetten in neuronen met invoeging NeuroD1-gen na een beroerte bleek bij de behandelde muisjes de schade te beperken (afb: Kinichi Nakashima et. al/PNAS)


Muisjes met een beroerteachtig beschadiging van de hersentjes herstelden beter dan onbehandelde diertjes na een omzetting van gliacellen, een soort afweercellen in de hersens, in neuronen. Lees verder

Kankercellen omgevormd in gezonde (spier)cellen door uitschakelen NF-Y-gen

Spierweefsel

Spierweefsel

R(h)abdomyosarcoom is een wekedelenkanker die vrij zeldzaam is en vooral bij kinderen voorkomt. Daarbij zijn spierstamcellen ‘aangetast’. Die vorm van kanker schijnt lastig te behandelen te zijn. Nu zijn onderzoeksters er in geslaagd die woekercellen weer om te vormen tot gewone spiercellen door het NF-Y-gen uit te schakelen. Dat zou volgens hen mogelijk ook bij andere wekedelenkankers kunnen werken. Lees verder

Y-chromosoom stijgt in de wetenschappelijke achting

Y-chromosoomHè, hè, eindelijk is ook het kleinste menselijke chromosoom helemaal uitgelezen, het Y-chromosoom. Dit mannelijke geslachtschromosoom wordt nogal eens gezien als een zielige verzameling genen, die wel eens(evolutionair) rap al zijn functies zou kunnen verliezen, maar het blijkt nu dat het Y-chromosoom opmerkelijk divers is. Lees verder

Van eenvijfde van onze genen is onbekend waarvoor ze dienen

DNAHet genoom van de mens zou in 2003 helemaal zijn uitgespeld, waarmee de blauwdruk van ons leven zou zijn geopenbaard, maar twintig jaar later weten we nog altijd van eenvijfde van de rond 20 000 genen niet waar ze voor dienen. Bovendien is van een groot deel van ons genoom, zo’n 95%, troep-DNA, waarvan niet (goed0 bekend is wat dat doet. Nu blijkt dat die troep zo nutteloos niet is. Onderzoekers noemen troep-DNA nu het onnoom (eigenlijk unknome). Hoe meer het genoom bestudeerd wordt hoe minder je ervan lijkt te kunnen begrijpen. Lees verder