Blokkeren receptor in mikrogliacellen keert Alzheimer

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

De massale sterfte van hersencellen bij de ziekte van Alzheimer zou wel eens te maken kunnen hebben met het disfunctioneren van andere cellen in de hersens: de mikrogliacellen. Onderzoekers van de universiteit van Stanford (VS) vonden dat het blokkeren van een receptor op het membraan van mikrogliacellen bij muizen met Alzheimer positief uitwerkte: het geheugenverlies werd gekeerd evenals allerlei andere negatieve effecten van de ziekte bij dieren. Het onderzoek zou ook opheldering verschaffen over de relatie tussen aspirine en de hersenziekte. Lees verder

We weten weer iets meer van vouwen eiwitten

Celskelet

Het ingewikkelde celskelet zorgt voor het vervoer van, onder veel meer, chaperonnes die misvouwen eiwitten weer in vorm brengen (foto: Rabouduniversiteit)

Eiwitten moeten op een bepaalde manier gevouwen zijn anders werken ze niet of, erger, helpen ze mee aan het afsterven van cellen. Bepaalde moleculen, zogeheten chaperonnes, verhelpen vouwfouten bij eiwitten. Het blijkt dat een warmte-impuls, bijvoorbeeld door koorts, het aantal van deze ‘chaperonnes’ vergroot, maar net zo belangrijk, is net ontdekt bij onderzoek aan de worm Caenorhabditis elegans, is dat die schok voor een grotere productie van een eiwit (PAT10) zorgt dat actine stabiliseert, het ‘geraamte’ van een cel. De ontdekking zou nieuwe wegen voor de behandeling van ‘vouwziektes’ als die van Alzheimer, Parkinson of Huntington kunnen opleveren, zo speculeren de Amerikaanse onderzoekers.
Lees verder

Alzheimercellen in petrischaal gekweekt

Plaques in een petrischaal

In de kweekschaalhersens die genetisch veranderd waren, vormden zich plaques (oranje) (foto: Massachusetts-ziekenhuis)

Voor het eerst hebben onderzoekers Alzheimercellen in petrischalen in het lab gekweekt. De neurowetenschappers van het Massachusetts-ziekenhuis in Boston (VS) slaagden daarin door hersencellen in een gel te kweken, waar ze net als in de hersens netwerken vormen, en ze vervolgens genetisch te ’transformeren’ in Alzheimercellen. Dit biedt onderzoekers mogelijkheden therapieën eerst in vitro te onderzoeken alvorens verder te gaan met dier- en, uiteindelijk klinische proeven bij mensen. De cellen in het glazen kweekschaaltje vormden inderdaad ook de plaques, die kenmerkend zijn voor de ziekte. Lees verder

APOE wellicht sleutel therapie Alzheimer

Structuurmodel APOE

Een structuurmodel van APOE (apolipoproteïne E)

De Amerikaan is 40 jaar. Hij heeft overal puisten en gezwellen, die soms pijn doen en het lopen bemoeilijken. Hij lijdt aan een zeldzame ziekte met de onuitsprekelijke naam dysbetalipo-proteïnemie, waardoor zijn cholesterolspiegel zo hoog wordt dat vetpoelen onder zijn huid lijken op te borrelen. Een ding moet hem een troost zijn: hij krijgt zeer waarschijnlijk geen Alzheimer. Zijn ziekte is toe te schrijven aan het ontbreken van het gen voor de aanmaak van het eiwit apolipoproteïne E-gen, afgekort tot APOE. Dat lijkt bij het opruimen van de beta-amyloïde plaques in de hersens een rol te spelen en dan doemen er bij Mary Malloy van de  vetkliniek van de universiteit van Californië in San Francisco ideeën op over een geneeswijze voor de ziekte van Alzheimer. Er is eerder een verband tussen APOE en die ziekte aannemelijk gemaakt. Malloy en medewerkers vonden dat de afwezigheid van dat gen de hersens niet deerde. Lees verder

Ziekte van Alzheimer mogelijk te bestrijden

Susan Farr (univ. v. Saint-Louis)

Susan Farr van de universiteit van Saint-Louis

Onderzoek bij muizen heeft laten zien dat met behulp van een RNA-blokkerend molecuul (de zogeheten antisenstherapie), ontwikkeld aan de universiteit van Saint-Louis, de ziekte van Alzheimer een halt zou kunnen worden toegeroepen. De RNA-blokker zou, bij muizen, ook de ontsteking verminderen in dat deel van de hersens dat verantwoordelijk is voor leren en geheugen (de hippocampus). De RNA-blokker zou er voor gezorgd hebben dat het leervermogen, het geheugen en het gedrag van de muizen weer herstelden. Lees verder

‘Dementieplaques’ mogelijk basis van het leven

Amyloïde plaquesAmyloÏde plaques, aankoekingen in de hersens, zijn kenmerkend voor de ziekte van Alzheimer.  Niet best, maar nu komen Ivan Korendovych en medewerkers van de Syracuse-universiteit in New York met de suggestie dat die destructieve klonteringen wel eens het pad naar het eerste leven op aarde zouden kunnen hebben geëffend. De plaques kunnen zich als katalysatoren gedragen voor reacties die ten grondslag liggen aan het proces dat we leven noemen, lang voordat de enzymen (=katalysatoren) ten tonele verschenen die we nu kennen. Lees verder

Nieuwe hersencellen ‘dempen’ Alzheimer (bij muizen)

ziekte van Alzheimer

Bij de ziekte van Alzheimer vallen er (letterlijk) gaten in de hersens

Tot niet zo heel lang geleden heerste de gedachte dat we geboren worden met een aantal hersencellen en dat we gaandeweg steeds meer cellen kwijtraken. Dat is niet waar gebleken. Er worden in delen van de hersens wel degelijk nieuwe cellen aangemaakt. Opmerkelijk is dat door een gen tot overexpressie te brengen ook nieuwe cellen in de hersens worden aangemaakt. Bij muizen met de ziekte van Alzheimer namen daardoor de symptomen van die neurologische aandoening duidelijk af, zo liet onderzoek van Daniel Offen en Adi Shruster van de universiteit van Tel Aviv (Israel) zien. Offen: “We weten nu dat stamcellen delen van de hersens kunnen herstellen.” Lees verder

Gerepareerd eiwit kan weer aan de slag

farmacoperons

Farmacoperons, de ‘allesgenezers’.

Het heeft 13 jaar geduurd, maar eindelijk lijken de dagen van glorie voor P. Michael Conn van de universiteit van Oregon, tegenwoordig verbonden aan de universiteit van Texas, en zijn medewerkers nabij. Conn heeft een methode ontwikkeld om misvouwde eiwitten, oorzaak van een hele reeks ziektes, weer in het gareel te krijgen. Bij muizen is het de onderzoeksgroep gelukt ze te genezen van een misvouwziekte, waardoor muizenvaders geen kinderen meer kunnen krijgen. Het misvouwen van eiwitten is, onder veel meer, verantwoordelijk voor de ziekte van Alzheimer, taaislijmziekte (cystische fibrose) en de ziekte van Huntington.
Lees verder