RNA-vaccin zet afweercellen aan kanker te lijf te gaan

Huidkanker

Huidkanker

Onderzoekers van de Radboud-universiteit hebben met succes een immuuntherapie beproefd op patiënten met huidkanker. Die kregen een zogeheten RNA-vaccin ingespoten (een stukje RNA van een kankercel), waardoor het afweersysteem aan de slag ging om de zieke cellen te verdelgen. Het ging slechts om drie proefpersonen, maar als de proef ook op grotere schaal succesvol is, dan zou deze vorm van immuuntherapie wel eens het strijdmiddel tegen alle kankertypen kunnen zijn. Zo ver is het overigens nog lang niet. Lees verder

Immuuntherapie zou leukemie effectief bestrijden

beenmergleukemie

Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).

Zevenentwintig van de negenentwintig patiënten met leukemie in gevorderde staat die al diverse behandelingen achter de rug hadden bleken baat te hebben bij een immuuntherapie. Daarbij werden twee type T-cellen genetisch veranderd om ze ‘weerbaarder’ te maken in de strijd tegen deze bloedkanker. Een aantal van de ‘genezen’ patiënten kreeg de ziekte echter weer. Er is nog veel werk te doen. Lees verder

Weer genoom menselijke embryo veranderd

Menselijke embryo's in een petrischaaltje

Menselijke embryo’s in een petrischaaltje

Weer hebben Chinese onderzoekers, naar eigen zeggen, met behulp van de CRISPR/Cas9-methode het DNA van een menselijke vrucht veranderd. Het zou de onderzoekers zijn gegaan om die resistent te maken tegen hiv-infectie. Als het klopt zou dit de tweede keer zijn dat (Chinese) onderzoekers zich uitkuren aan het sleutelen aan het menselijke erfgoed. Lees verder

T-celtherapie voor kanker en ontstekingen veelbelovend

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Zoals in dit blog vaker gemeld stellen veel kankeronderzoekers hun hoop om het eigen afweersysteem van de patiënten om de woekerziekte te lijf te gaan. Daartoe worden de afweercellen (meest T-cellen) ‘getraind’ om de kankercellen daadwerkelijk te lijf te gaan. Drie onderzoekers op dit terrein, onder meer van de technische universiteit München, rapporteerden op de jongste bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging ter bevordering van de wetenschap (AAAS) over de vorderingen van de T-celtherapie. Lees verder

Vaccin tegen hiv onderweg (?)

Gp120 blokkeert CD4-receptor

Gp120 (bruine driehoek) bindt zich aan CD4-receptor (grijze vinger) ( © 2014 Veronica Falconieri)

Robert Gallo, een van de ontdekkers van het humaan immuundeficiëntie-virus (hiv) schijnt een eind op weg te zijn met een middel, gp120 gedoopt, dat dat virus adekwaat zou aanpakken. Gallo, die aan de universiteit van Maryland (VS) werkt, zou al begonnen zijn het vaccin op mensen (60 vrijwilligers) uit te proberen. Voor zover ik het begrijp is het vooral een middel dat moet voorkomen dat hiv immuuncellen besmet en daarmee het afweersysteem buiten spel zet. Lees verder

DNA menselijke T-cellen bewerkt met CRISPR

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Sedert een aantal jaren beschikken onderzoekers over gereedschap om DNA te bewerken, CRISPR-Cas9, en die techniek wordt steeds trefzekerder. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Fransisco schijnen met succes het DNA van menselijke afweercellen , in dit geval T-cellen, te hebben veranderd. Dat lijkt handzaam voor onderzoek en voor behandelingsmethoden, maar hoe lang zal het duren voor het originele ontwerp van het menselijke DNA op het aambeeld komt te liggen van de DNA-veranderaars? Lees verder

Kankeronderzoek weer 2 stapjes verder

DPP4-remmer stagliptine

Doorsnee van kankergezwellen bij muizen: links onbehandeld, rechts met DPP4-remmer stagliptine behandelde tumor (afb: Pasteur-instituut)

Ik veeg ze maar even heel oneerbiedig bij elkaar, deze twee onderzoeken. Beide hebben met de bestrijding van kanker te maken: het ene richt zich op het epigenoom en het andere op het stimuleren van het eigen afweersysteem, tegenwoordig erg populair in het kankeronderzoek. Dat tweede, Franse, onderzoek bij muizen zou zelfs hebben aangetoond dat kankergezwellen met de immuunstimulering helemaal kunnen verdwijnen. Lees verder

Afweersysteem vol in stelling brengen tegen kanker

Adoptieve T-celtherapie

Antillichamen en door IL-2 gestimuleerde T-cellen bleken het afweersysteem in stelling te brengen tegen kankercellen bij muizen (afb: Cell)

Een van de vrij veelbelovende manieren om kanker te bestrijden is het eigen afweersysteem te kietelen om zijn werk te doen tegen de woekercellen. Dat kan door dat systeem te activeren met behulp van antilichamen of door de T-cellen, die een prominente plaats in het immuunsysteem hebben, te stimuleren. Het afweersysteem op die manier in stelling te brengen blijkt echter niet zo simpel, omdat op een van beide paarden wordt gegokt. Onderzoekers van het befaamde MIT in Cambridge (VS) schijnen er in geslaagd te zijn beide mechanismes tegelijk te activeren. Het bleek met die strategie mogelijk bij een agressieve vorm van huidkanker (melanoom) bij muizen de groei te stoppen. “Een antitumorantilichaam kan de zogeheten adoptieve T-celtherapie aanzienlijk verbeteren”, zegt onderzoeker Dane Wittrup. “Deze twee onderdelen van de immunotherapie zijn onderling afhankelijk en versterken elkaar.” Lees verder

IL17 maakt van afweercel een ‘kankeruitzaaier’

Kankercellen

Kankercellen

Al in 2006 verscheen er in Nature een artikel van de Nederlandse onderzoekster Karin de Visser over de vreemde rol van ons afweersysteem bij de ontwikkeling van kanker. Nu komt de bij het Nederlands Kankerinstituut werkende De Visser met de uitkomst van een studie, waaruit blijkt dat afweercellen meehelpen bij de uitzaaiing. Lees verder

‘Taal’ van afweercellen ontcijferd (?)

Steen van Rosetta

De analyse van de specificiteit van T-cellen, lijkt op het ontcijferen van de ’tekeningetjes’ op de steen van Rosetta

Ons afweersysteem is een lerend systeem. Gaandeweg leert het nieuwe bedreigers te herkennen en vervolgens onschadelijk te maken. Daardoor onstaan er vele verschillende afweercellen (T- en B-cellen) met elk hun eigen receptor voor hun eigen specifieke bedreiger. Onderzoekers hebben nu uitgepuzzeld hoe die afzonderlijke ‘identiteiten’ eruit zien of anders, poëtischer gesteld: ze hebben de taal van de afweercellen ontcijferd.
Lees verder