Weer een herstelmechanisme DNA ontdekt (?)

Nucleofagie

DNA (in blauw) en de nucleaire laesies (in groen) in de kernen van kankercellen worden aangevallen door de lysosomen (in rood) na een chemotherapie als onderdeel van het DNA-herstelproces nucleofagie (afb.: Kristijan Ramadan et al./Cell)


Onderzoekers van de universiteit van Oxford en de Nanyang technische-universiteit (NTU) hebben een nog niet eerder waargenomen herstelproces voor schade aan DNA ontdekt dat ze nucleofagie (letterlijk kernvraat) hebben genoemd. Dat zou op de een of andere manier vooral van belang zijn voor darmkanker, meldt het persbericht, maar er zal verder onderzoek gedaan worden of dat proces ook bij andere kankervormen een rol speelt. Lees verder

Vaccin tegen alvleesklierkanker geeft hoopvolle resultaten

RNA-vaccin tegen KRAS-mutaties in kankercellen

De vaccinaties zijn gericht op de T-cellen in het lymfestelsel. Die kunnen daardoor de kankercellen herkennen aan het antigeen (oranje) (afb: Eileen O’Reilly et. al/Nature)

Al eerder meldde ik (=as) in dit blog dat alvleesklierkanker, normaal gesproken een zeer dodelijke vorm, met succes was behandeld met een RNA-virus. Nu melden onderzoeksters rond Eileen O’Reilly van het Memorial Sloane Ketteringkankercentrum in de VS dat ze  een vaccin hebben beproefd dat het afweersysteem beter in staat zou stellen om mutaties in het KRAS-gen (vaak betrokken bij alvleesklierkanker) op te sporen. Die behandeling zou goede resultaten hebben behaald, maar het gaat slechts om fase I-onderzoek, waarin de veiligheid van een behandeling moet worden aangetoond. In latere fases (II en III) wordt ook (beter) naar de werkzaamheid gekeken. Lees verder

Helpt CAR-T-celtherapie ook tegen darmkanker?

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel (maar dat hoef je niet te geloven) (afb: Nature)

Voorlopige resultaten van onderzoekers in China zouden aannemelijk hebben gemaakt dat de CAR-T-celgentherapie werkt tegen vergevorderde tumoren in het maag/darmkanaal. Vooralsnog leek die therapie vooral toepasbaar bij bloedkankers zoals leukemie, maar minder succesvol in de bestrijding van vaste tumoren. Lees verder

Geïmplanteerde interleukine’fabriek’ elimineert kanker in muisjes

Nash en Veiseh met 'medijnfabriekjes'

Nash (l) en Veiseh tonen de ‘medicijnfabriekjes’ (afb: Rice)

Verreweg de meeste muisjes met vergevorderde eierstok- en darmkanker zouden na implantatie van een, speldenknop-grote, interleukine’-fabriek’ in zes dagen van de kanker zijn bevrijd. De onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Rice-universiteit denken dat de aanpak rijp is om beproefd te worden op menselijke patiënten. Lees verder

Gasdermine E zet kankercellen ‘in de fik’

Kankercellen in de fik gestoken

Kankercellen zonder en met (r.) gasdermine-E (afb: Liebermanlab)

Kankers zijn vaak in staat het eigen afweersysteem voor de mal te houden. Er zijn al behandelwijzen om dat weer te activeren en daar lijkt er weer een bij te komen. In dit geval gaat het (re)activeren van het gasdermine E-gen. Die aanpak zou het voordeel hebben dat die bij verschillende kankersoorten werkt. Die methode zou in dierproeven zijn nut hebben bewezen. Lees verder

MEK-remmers maken darmkankercellen stamcelachtiger

MEK-remmers niet effectief bij darmkanker

MEK-remmers maken van darmkankercellen darmkankerstamcellen (afb: Erasmusuniversiteit)

Er gaat geen dag voorbij zonder dat er een nieuwe, veelbelovende aanpak van kanker wordt gepresenteerd. Nou ja, ik overdrijf, maar de uitkomst is vaak dat die bij nader beschouwing niet werkt of soms zelfs averechts. Onderzoekers van, onder meer, het Duitse kankerinstituut DKFZ moesten constateren dat zogeheten MEK-remmers de Wnt-signaalroute activeren bij darmkankercellen. Daardoor kunnen de kankercellen eigenschappen krijgen die lijken op die van stamcellen, waardoor ze ongevoelig worden voor veel kankertherapieën. Lees verder

Kankerbestrijdend interleukine-2 zonder bijeffecten ‘gebouwd’

Veilige variant voor leukine-2 als aanjager afweersysteem

De interleukine-2-variant (rood) koppelt alleen aan de beta- en gamma-receptor (paars en grijs) (afb: UW)

Voor mensen met een agressieve vorm van nier- of huidkanker is het eiwit interleukine-2 (IL-2) een uitkomst. Dat eiwit stimuleert het afweersysteem om de kanker aan te vatten, maar bij de doses die nodig zijn kan het geneesmiddel averechts werken en zelfs levensbedreigend zijn. Tel uit je winst. Onderzoekers hebben nu een eiwit ontworpen en gesynthetiseerd dat qua werking lijkt op IL-2, maar niet de levensgevaarlijke bijwerkingen kent. Vooralsnog is het alternatieve IL-2 met succes uitgeprobeerd op proefdieren. Klinische proeven bij mensen zouden in het verschiet liggen. Lees verder

Nanodeeltjes zetten afweercellen aan tot daadkracht

Zinkpyrofosfaatdeeltjes met een antilcihaam zetten afweersysteem in gang tegen kanker

De nanodeeltjes van zinkpyrofosfaat bedekt met een lipide (ZnP@pyro) met een antilichaam voor het PD-L1-eiwit doen samen de ’truc’ (afb: ACS)

Het aanzetten van het eigen afweersysteem is een belangrijk scenario in de strijd tegen kanker. Immuuntherapieën vormen echter niet dé oplossing. Vaak werken ze gewoon niet of zorgen ze er voor dat het afweersysteem uit de bocht vliegt en dat is van de regen in de drup terecht komen. Onderzoekers van de universiteit van Chicago (VS) denken met specifieke nanodeeltjes het afweersysteem weer effectief te kunnen maken tegen kankercellen., waarbij ook uitzaaiingen zouden worden aangepakt. Voorlopig is de methode alleen nog maar uitgeprobeerd bij muisjes met borstkanker.  Klinische proeven met mensen staan al op de rol. Al eerder schijnt iets dergelijks gebeurd te zijn met roestdeeltjes. Lees verder

Een gen maakt van darmkankercellen gewone cellen

Darmkankercellen

Darmcelkweek. Het inactiveren van het Apc-gen leidde tot een kankerachtige reactie (links), die verdween en kankercellen werden normale darmcellen  nadat Apc weer werd geactiveerd (rechts). (afb:: Kevin P. O’Rourke)

Het gaat wel om proeven met muizen. Onderzoekers van het Weill Cornell-instituut in New York gebruikten een mechanisme om de activiteit van het Apc-gen te manipuleren en kwamen tot de ontdekking dat het uitschakelen van dat gen leidt tot kankerachtige structuren in darmcellen (van muizen, dus). Bij het reactiveren van het Apc-gen bleken de kankercellen zich weer om te vormen tot normale cellen en verdwenen de kankergezwellen helemaal. Lees verder

Stukje ‘duister’ DNA opgehelderd met een rekenmodel

Splitsingsmutatie

Een mutatie in het DNA (rode XXX) zou er toe kunnen leiden dat een bepaald deel van het DNA niet wordt afgeschreven naar het RNA, waardoor er een verkeerd eiwit wordt aangemaakt (afb: Olena Shmahalo/Quanta Magazine)

Als we het over DNA en genen hebben, dan hebben we het over maar 1 à 2% van dat waanzinnig lange molecuul (uitgerekt zo’n 2 m lang). In het hele ingewikkelde huishouden spreekt die 98, 99% ’terra incognita’ een belangrijke en nog lang niet  doorgronde rol. Het bepaalt, bijvoorbeeld, hoe het DNA wordt afgeschreven dat het pre-RNA oplevert, dat vervolgens door ‘splitsing’ (splicing, in het Engels) van een deel van dat pre-RNA wordt omgezet in boodschapper-RNA (ook aangeduid met m-RNA). Onderzoekers in Canada hebben met behulp van de computer en kunstmatige intelligentie uitgezocht hoe dat splitsen kan leiden tot fouten (=ziektes). Autisme en darmkanker, bijvoorbeeld, zouden daar hun oorsprong (kunnen) vinden.

Lees verder