De CRISPR-methode werkt ook als antibioticum

Clostridium difficile

Clostridium difficile is een moeilijke ziekenhuisgast (afb: Science)

De befaamde van bacteriën geleende CRISPR/Cas9-methode knipt en plakt niet alleen nucleotiden, maar blijkt ook te kunnen functioneren als antibioticum. Onderzoekers van de universiteit van Noord-Carolina (VS) schijnen met succes de normaal ongevaarlijke bacterie Clostridium difficile uit de darmflora van muisjes te hebben verwijderd met behulp van de CRISPR-methode.
Lees verder

Stamcelgemeenschap wil gedragscode voor stamcelonderzoek

Jennifer Doudna

Jennifer Doudna, een van de ontwikkelaars van de CRISPR-methode (afb: KNAW)

De internationale vereniging voor stamcelonderzoek, ISSCR, wil haar richtlijnen dienaangaande bijwerken in een reactie op de jongste ontwikkelingen. Die nieuwe richtlijnen moeten er begin volgend jaar zijn. De mogelijkheden te knutselen aan het (menselijk) genoom komen steeds meer binnen handbereik en dat brengt ethische, klinische en maatschappelijke kwesties met zich mee. De organisatie vindt dat de wetenschappelijke gemeenschap op dat punt zijn verantwoordelijkheid moet dragen. Lees verder

Een ‘noodstop’ voor CRISPR moet methode veiliger maken

Anti-CRISPR-eiwitten

De werking van anti-CRISPR-eiwitten. Links in een CRISPR-bewerking type I (Cas3) en rechts in CRISPR-bewerking type 2 (Cas9) (afb: Nature)


De CRISPR-methode is in een paar jaar tijd razend populair geworden onder genetici en over de hele wereld zijn onderzoekers aan de slag gegaan met die bacteriële afweer om ‘foute’ stukjes in DNA te repareren en om het genoom te bewerken voor onderzoeksdoeleinden. Vervelend is alleen dat de methode niet zo nauw kijkt en nog wel eens een ander stukje DNA ‘meeneemt’ (ook al wordt dat door sommigen weer tegengesproken of tenminste gerelativeerd). Er zijn methoden om die onbedoelde genoombewerking een halt toe te roepen, maar voorlopig zou de enig echte en veilige ‘noodstop’ voor CRISPR er nog niet te zijn. Nature geeft een overzicht. Binnenkort in dit theater? Lees verder

Drie jaar gevangenis voor Jiankui He

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op het genoomcongres in Hongkong bij zijn bekendmaking

De Chinese onderzoeker Jiankui He die als eerste het genoom van mensen zou hebben veranderd, is tot drie jaar cel veroordeeld. He zou het vorig jaar het genoom van een meisjestweeling zo hebben veranderd dat ze niet vatbaar zouden zijn voor hiv. Hij heeft ook een boete gekregen van driemiljoen yuan, bijna 400 000 euro. Lees verder

Weer een methode om invoegen DNA met CRISPR te verbeteren

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Heb je net een manier beschreven waarmee het invoegen van stukken DNA in het genoom met de CRISPR-methode aanzienlijk doelmatiger wordt, zie ik een ander berichtje dat ook gericht is op het verbeteren van de methode om DNA in te voegen in het genoom. Tot nu toe wordt bij de CRISPR-methode het invoegen overgelaten aan het DNA-reparatiemechanisme van de cel. Een toevoeging van een extra enzym zou dat invoegen veel minder ‘lukraak ‘maken. Lees verder

‘Versierde’ uiteinden verhogen efficiëntie invoeging DNA

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

De CRISPR-methode is momenteel hét instrument geworden om het genoom mee te bewerken, maar helemaal feilloos is dat niet. Alom wordt er gesleuteld aan de methode om de precisie en de efficiëntie vergroten en daarmee de bruikbaarheid in de klinische praktijk (zover is het nog niet). Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Illinois de methode om stukken DNA in te voegen tot vijf keer efficiënter te hebben gemaakt door iets te veranderen aan de uiteinden van het stukje in te voegen genetische materiaal. Lees verder

Bacteriofaag beschermt zich met een schijnkern (?)

Bacteriofaag

Een bacteriofaag oftewel bacterie-eter

Grofweg is de wereld van levende organisme in tweeën te delen de eukaryoten en de prokaryoten. Eukaryoten zijn organismen met cellen die een celkern hebben, bij prokaryoten dobbert het DNA onbeschermd in de cel rond. Virussen worden door sommige wetenschappers niet tot de levende wereld gerekend. Nu blijken er bacteriofagen te zijn, virussen die het gemunt hebben op bacteriën, die een soort beschermingsschil rond hun DNA hebben die dat erfgoed moet beschermen tegen destructieve CRISPR-enzymen van bacteriën. Je zou dat kunnen  zien als een tussenvorm (of overgangsfase) van prokaryoten en eukaryoten. Zijn virussen dan toch ‘levendiger’ dan sommige wetenschappers denken? Overigens lijkt het er sterk op dat de verklaring van de onderzoekers, op zijn zachtst gezegd, hiaten vertoont. Lees verder

Russische CRISPRoloog begint met bewerking eicellen mens

Denis Rebrikov

Denis Rebrikov wil kinderen met CRISPR van erfelijke doofheid verlossen (afb: New Scientist)

De Russische CRISPRoloog Denis Rebrikov is begonnen met het bewerken van het erfgoed van menselijke eicellen. Hij stelt dat hij niet van plan is die bewerkte en bevruchte eicellen te implanteren bij een (draag)moeder voordat hij daarvoor toestemming heeft gekregen van de Russische gezondheidsautoriteiten. Lees verder

Artikel teruggetrokken over levensverwachting CRISPR-baby’s

Geneticus Rasmus Nielsen

Rasmus Nielsen: …verantwoordelijk… (afb: UCB)

Een artikel over een onderzoek waaruit zou zijn te lezen dat zuigelingen waarvan het genoom in de schoot was veranderd waarschijnlijk minder oud en minder gezond zouden worden is teruggetrokken.  Het artikel bevatte cruciale fouten waardoor de conclusie op losse schroeven kwam te staan. Lees verder

Hagedis met CRISPR ontdaan van zijn kleur

Albino-gen en CRISPR

Albinohagedis (afb: Douglas Menke)

De CRISPR-methode is ook in dit blog nogal vaak aan de orde geweest. Wat ik niet wist is dat deze genknipmethode nog niet was (of kon worden?) toegepast op reptielen. Nu schijnen onderzoekers die techniek zo te hebben aangepast dat die ook bij reptielen is te gebruiken. Ze voegden daarmee een gemuteerd albino-gen in in het genoom van een onrijpe eicellen van van anolishagedissen. Tot hun verbazing ontstonden uit de bevruchte eicellen met die mutatie niet alleen nageslacht, maar ook albino-nageslacht. Lees verder