In vivo-verandering T-cellen maakt CAR-T-techniek ‘democratischer’

CAR-T-celbehandeling zonder T-celvernietiging

CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (afb: O’Neill et. al)

De CAR-T-technologie, waarbij afweercellen genetisch zo veranderd worden dat ze zich specifiek tegen kankercellen richten, is succesvol tegen verschillende vormen van (vooral) bloedkankers, maar schreeuwend duur, technisch lastig uitvoerbaar en ook nog eens behoorlijk belastend voor de patiënt. Nu lijkt het er op dat onderzoekers in de VS een oplossing voor die problemen hebben bedacht: ze laten virussen het benodigde genmateriaal aan alleen die afweercellen (B-cellen) in het lichaam afleveren. Het procédé werd door vertegenwoordigers van twee bedrijven gepresenteerd op een hematologencongres in San Diego. Lees verder

Nieuw ‘medicijn’ tegen Alzheimer remt ziekte wat af

Lon Schneider

Lon Schneider: …klinisch relevant…? (afb: USC)

Volgens een persbericht van Eisai zou het door Eisai en Biogen ontwikkelde antilichaam lecanemab de voortgang van de ziekte van Alzheimer aanzienlijk vertragen. Dat zou geconcludeerd zijn op basis van de resultaten van een klinische proef met 1800 patiënten met beginnende Alzheimer. Lees verder

Oppervlakte-eiwit vermindert bijwerkingen die kleven aan CAR-T-therapie

afm13 plus NK-cel plus kankercel

AFM13 (rood) verbindt NK-cel (blauw) met lymfoomcel (geel )(afb: Katy Rezvani)

Door bepaalde afweercellen een synthetisch oppervlakte-eiwit mee te geven dat die koppelt met kankercellen bleken die uiterst effectief in een proef met 22 mensen met lymfeklierkanker en bleven ernstige bijwerkingen uit. “Het is een interessante gedachte”, zegt hemato- en incoloog Jeffrey Miller van de universiteit van Minnesota, die toehoorder was bij een lezing over het werk. Lees verder

Aan/uitschakelaar voor CAR-T-celtherapie gemaakt

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel (afb: Nature)

Het lijkt allemaal zo prachtig dat we de mogelijkheden hebben gekregen genetische afwijkingen of ‘hiaten’ in ons afweersysteem te kunnen repareren, maar daar zit een keerzijde aan: veel van die ingrepen hebben ongewenste bijwerkingen, soms heel ernstige. Dat geldt ook voor de CAR-T-celtherapie, die is bedoeld om het afweersysteem te activeren tegen kankercellen. Er is gesleuteld om die bijwerkingen te vermijden of althans te verminderen, maar dat is kennelijk niet afdoende geweest. Nu hebben onderzoekers in de VS weer een aan/uitschakelaar ontwikkeld voor die immuuntherapie om, juist ja, die bijwerkingen te verminderen.
Lees verder

CAR-T-celimmuuntherapie lijkt te werken bij lymfekanker

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

Het blijkt dat een immuuntherapie, bekend onder de afko axi-cel, bij bijna 80% van de proefpersonen met non-hodgkinlymfomen, lymfeklierkanker,  het aantal detecteerbare kankercellen  nihileerde, zo meldden onderzoeksters van het Dana-Farberkankerinstituut op een (video)bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging van hematologie. Het gaat om een CAR-T-celtherapie, waarbij afweercellen worden veranderd om kankercellen aan te vallen. De bijwerkingen lijken niet mee te vallen. Lees verder

Genoombewerking met CRISPR lijkt veilig te zijn maar geen succes

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Immuuntherapieën waarbij afweercellen met behulp van de CRISPR/Cas9-methode zo worden veranderd dat ze extra geactiveerd zijn gezondheidsbedreigingen tegen te gaan lijken veilig te zijn. Dat is een conclusie van een klinische proef met drie kankerpatiënten. Het gaat om voorlopige resultaten. Die aangepaste afweercellen waren overigens niet erg effectief tegen de kanker van de patiënten. Een van hen overleed. De andere twee krijgen een andere behandeling
Lees verder

Immuuntherapie een stuk veiliger gemaakt (?)

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel (afb: Nature)

T-cellen, een bepaald type afweercellen, genetisch veranderen om ze de strijd te laten aangaan met kankercellen (CAR-T) lijkt een listig plan, maar die benadering heeft nogal eens ernstige bijwerkingen. Door nu de T-celreceptor (die CAR: chimere antigeenreceptor) iets te veranderen schijnen die ernstige bijwerkingen te zijn verdwenen, stellen onderzoekers in de VS en China.
De aangepaste en gekweekte T-cellen bleken nog steeds effectief tegen de agressieve kankersoort B-cellymfoom.
Lees verder

Antilichamen begeleiden gif naar kankercellen

Hans-Georg Lerchen koppelt kankermedicijn aan antilichamen

Hans-Georg Lerchen werkt al sedert 1988 bij Bayer (afb: Bayer AG)

Het klinkt beloftevol en het zou kunnen helpen tegen allerlei soorten kanker, maar al vaker zijn er doorbraken op dit terrein aangekondigd. Het doden van kankercellen met chemo heeft nogal wat nare bijwerkingen. Door specifieke antilichamen te binden aan een ‘dodelijke last’ kunnen die het dodelijke middel gericht afgeven bij de woekercellen. Bayeronderzoekers gebruikten een koppelmolecuul tussen het antilichaam en de ‘last’ waarmee hun activiteit is te sturen en een breed scala aan kankers is aan te pakken. De eerste proeven met celkweken en proefdieren zien er bemoedigend uit, aldus de onderzoekers. Lees verder

Darmweefsel gekweekt met functionerende zenuwcellen

Kweek van functioneel darmweefsel uit stamcellen

James Wells (filmbeeldje)

In een kinderziekenhuis in Cincinnati (VS) hebben onderzoekers uitgaande van pluripotente stamcellen darmweefsel gekweekt met daarin functionerende zenuwcellen. In proefdiertjes bleek dat gekweekte, menselijke weefsel aan te slaan. Voorlopig zal dat kweekweefsel alleen nog maar voor onderzoeksdoeleinden worden gebruikt, maar het is de bedoeling dat uiteindelijk gekweekt weefsel gebruikt zal worden voor transplantatie bij patiënten met darmaandoeningen zoals de ziekte van Hirschsprung, waarbij zenuwcellen in de darmwand ontbreken. Lees verder

Ontdekt hoe cellen elektra gebruiken

Calciumkanaaltjes

Een schematische voorstelling van calciumkanaaltjes

Het is misschien vervelend om steeds maar weer te herhalen en het leven heeft er natuurlijk vele honderden miljoenen jaren de tijd voor gekregen, maar dat hele systeem dat we leven noemen, zit toch knap ingewikkeld en vernuftig in elkaar. Elektriciteit is voor cellen een bruikbaar fenomeen. Zo zitten in de celwanden minieme calcium- en natriumkanaaltjes die elektrische stroompjes creëren, die een belangrijke rol spelen bij vele bioprocessen, zoals bij de werking, van het hart, de hersens en de hormoonproductie. Onderzoekers van de universiteit van Washington zijn er achter gekomen hoe de calciumkanaaltjes efficiënt en secuur calciuminonen laten passeren in een warboel van geladen deeltjes die ook nog eens veel op calciumionen lijken, zoals natriumionen. Lees verder