DNA niet het hele ‘draaiboek’

DNA in chromatineverpakking

Histonen maken deel uit van de chromatineverpakking rond het DNA

Iemands eigenschappen en kenmerken zouden niet alleen bepaald worden door ons DNA, maar ook door de zogeheten histonen, de ‘verpakking’ van het levensmolecuul, zo denken onderzoekers van de universiteit van Edinburgh. Histonen spelen een rol bij het aan- en afschakelen van genen. Overigens hebben Groningers al eerder bij het plantje zandraket aangetoond dat epigentica overerfelijk is.  Lees verder

Ebola-vaccins op komst

Lab-foto ivm ebola-vaccinHet lijkt een beetje mosterd na de maaltijd, maar een vaccin tegen een dodelijke ziekte is nooit weg. Tijdens de jongste uitbarsting van ebola in West-Afrika streden diverse medicijnen-in-wording om een plekje op het wereldpodium. Nu de ziekte lijkt te zijn overwonnen komen er verschillende berichten dat er, mogelijke, medicijn tegen ebola zijn. Klinische proeven met een tien jaar oud middel, rVSV-ZEBOV-GP, zien er hoopvol uit. Wellicht dat het middel nog dit jaar voor gebruik wordt toegelaten, alhoewel nog niet is aangetoond dat de stof ook echt werkt. Het onderzoek was vooral bedoeld om de veiligheid van het vaccin te testen. Er zijn nog zo’n tien kandidaten in de race. Lees verder

Mislukt kankermedicijn helpt mogelijk tegen Alzheimer

Tyrosinekinase Src

Tyrosinekinase Src

Een mislukt kankermedicijn uit de ‘stal’ van AstraZeneca, aangeduid met AZD0530 of ook saracatinib, repareert bij muizen de schade die door de ziekte van Alzheimer, een vorm van dementie, wordt veroorzaakt. Klinische tests op mensen volgen binnenkort, meldt Yale-onderzoeker Stephen Strittmatter in Annals of Neurology. Lees verder

IL17 maakt van afweercel een ‘kankeruitzaaier’

Kankercellen

Kankercellen

Al in 2006 verscheen er in Nature een artikel van de Nederlandse onderzoekster Karin de Visser over de vreemde rol van ons afweersysteem bij de ontwikkeling van kanker. Nu komt de bij het Nederlands Kankerinstituut werkende De Visser met de uitkomst van een studie, waaruit blijkt dat afweercellen meehelpen bij de uitzaaiing. Lees verder

Als medicijnen niet helpen verander de kanker

LabbuisjesSommige kankersoorten zijn slecht te behandelen. Verander dan de kankercellen opdat ze wel gevoelig zullen worden voor behandeling, is een idee. Een onderzoeksgroep van het Garvan-instituut in Sydney (Aus) lijkt die uitweg gevonden te hebben in een genetische schakelaar ID4. Zet die om en de moeilijkst te behandelen borst- of eierstokkanker zou dan goed te behandelen zijn.
Lees verder

Minilongen gekweekt als proefobject

Minilongen

De gekweekte minilongen (afb: univ. va Michigan)

Vrijwel gelijktijdig komen onderzoeksgroepen uit Engeland (universiteit van Cambridge) en en Amerika (universiteit van Michigan) met de mededeling dat ze minilongen hebben gekweekt. De onderzoekers uit Engeland deden dat in verband met de bestudering van de taaislijmziekte (cystische fibrose), de onderzoekers uit Amerika vooral om het kweken van organen in de vingers te krijgen. Verderop in dit artikel hun recept. Uitgangspunt waren stamcellen, multipotente voor de Engelsen en embryonale stamcellen bij de Amerikanen. Zo langzamerhand beginnen gekweekte organen een serieuze aangelegenheid te worden. Vooralsnog worden die kweekorganen vooral gebruikt als materiaal om behandelingen en geneesmiddelen op uit te proberen. Lees verder

‘Slimme’ bommen blazen tumorcellen op

Aanvan slimme bom op mitochondriën kankercel

MP-MUS (geel) valt de mitochondriën van de kankercellen aan na de binnenste en buitenste membranen (groen) te zijn gepasseerd nadat het middel zich heeft ontpopt van een onschuldig middel tot een agressief gif (afb: Methodistenziekenhuis in Houston, VS)

Met behulp van een experimenteel medicijn, MP-MUS gedoopt, hebben onderzoekers van het Methodistenziekenhuis in Houston de mitochondriën van kankercellen in de hersens onklaar gemaakt bij proefdieren en in celkweken. Het medicijn wordt omschreven als een ‘slimme bom’. De mitochondriën worden de energiecentrales van de cel genoemd. Zonder actieve mitochondriën sterft de cel, ook een kankercel (in dit geval een glioomcel). Gezonde cellen liet de ‘slimme’ bom onaangetast (althans in celkweken). Lees verder

Daar komt die mammoet weer

Babymammoet

Een vrij gaaf exemplaar van een babymammoet (afb: RT)

Als het over het weer tot leven brengen van uitgestorven dieren gaat, dan komt bijna altijd de mammoet ter sprake, ondanks zijn afmetingen kennelijk een knuffelbeest voor mensen. Nu heeft een experiment van de bekende Amerikaanse synthetisch bioloog George Church die gedachte nieuw leven ingeblazen, al beweert Church zelf dat we daar nog verre van zijn. Church en medeonderzoekers kopieerden stukken mammoet-DNA in het erfgoed van een Aziatische olifant. Lees verder

RNA-wereld wint aan geloofwaardigheid

De vroege aarde

De vroege aarde

We doen vaak wel alsof, maar eigenlijk weten wij mensen nog niet zo veel. Al vele eeuwen proberen we een definitie van leven te verzinnen, maar die hebben we nog steeds niet. Hoe dat ‘ondefinieerbare’ leven is ontstaan weten we ook niet. Theorieën zijn er genoeg. Een daarvan is de theorie van de RNA-wereld. Onderzoekers van de Engelse universiteit van Cambridge rond John Sutherland ontdekten in 2009 dat met simpele uitgangsstoffen als acetyleen (ethyn) en formaldehyde (methanal) twee van de vier bouwstenen van RNA (de nucleotiden) zijn te vormen in de ‘oersoep’ zonder dat daar enzymen voor nodig zijn. Nu laten ze ook zien hoe die stoffen op hun beurt zijn ontstaan. De theorie van de RNA-wereld wint daamee aan geloofwaardigheid. Lees verder

Het DNA-molecuul geeft zich bloot bij STORM

STORM-microscoop

De STORM-techniek in vergelijking met een conventionele microscoop

Door gebruik te maken van een nieuwe hoogoplossende microscooptechniek, STORM, zijn onderzoekers van het CRG en ICFO in Barcelona er in geslaagd te zijn de precieze structuur van DNA zichtbaar te maken. De STORM-techniek werd samen toegepast de nodige wiskunde en simulaties. Daarmee kon het erfgoed op nanoschaal worden bekeken. De onderzoekers zagen dat de nucleosomen, een stukje DNA met de omringende histonen, zich groeperen tot onregelmatige groepen met daartussen stukken nucleosoomloos DNA die die groepen, scheiden. Lees verder