Eiwitcomplex helpt bij chromosoomvorming

Geplaatst op 28 juli 2015 door arno s

Een eiwitcomplex (condensine) ‘herkent’ ontwonden DNA en herstelt de dubbele helixstructuur. Dat schijnt wezenlijk te zijn voor de chromosoomvorming (afb: Takashi Sutani)

Het DNA in onze cellen is op gedeeld in chromosomen. Mensen en andere zoogdieren hebben daar paren van: het ene deel krijgen we van onze moeder het andere van onze vader. Een mens heeft 23 paren (dus 46 chromosomen), waarbij de man is ‘behept’ met een Y-chromosoom tegenover een X-chromosoom. Hoe chromosomen ontstaan schijnt nauwelijks onderzocht te zijn. Onderzoekers van de universiteit van Tokio zijn dat proces eens gaan bestuderen. Het blijkt dat een eiwitcomplex (condensine) een actieve rol speelt bij de chromosoomvorming. Een tipje van de sluier. Lees verder →

CRISPR-knipper gebruikt om hemofilie te genezen

Geplaatst op 24 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

De ‘omgekeerde’ genen worden weer ‘rechtgezet’ (afb: CellStem Cell

Voor het eerst zouden muisjes met de bloederziekte (hemofilie A) zijn genezen met behulp van de CRISPR-Cas9-techniek, een techniek ‘geleend’ van bacteriën om DNA te bewerken. Bloederziekte, waaraan ook veel mannelijke nazaten van de Russische tsarenfamilie de Romanovs leden (overigens aan de B-variant waar het mis is met factor IX), komt bij een op de vijfduizend mannen voor. Door een zogeheten chromoominversie (het gen staat als het ware achterstevoren) kunnen hemofilie A-lijders de stollingfactor VIII niet aanmaken, waardoor bij een, in- of uitwendige, verwonding het bloed blijft stromen. Lees verder →

Een Van Dale van de communicatie tussen cellen gemaakt

Geplaatst op 22 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Er vindt een levendig berichtenverkeer plaats tussen de dieverse cellen in ons lichaam (afb: RIKEN-instituut)

Onderzoekers va, onder meer, het Japanse RIKEN-instituut hebben een soort verklarend woordenboek gemaakt van de communicatie tussen cellen. Een menselijk lichaam zou er zo’n 40 biljoen hebben, cellen. Ze deden dat door systematisch de relaties tussen ‘boodschappers’ zoals insuline en interferon en de receptoren te analyseren. Ze hebben zo’n kleine 2000 boodschapper/receptor-paren bekeken tussen 642 boodschappers en 589 receptoren. Dat geeft een beeld van hoe de rond belangrijkste 140 menselijke cellen in ons lichaam zich met elkaar verstaan. Lees verder →

Stoffen gemaakt die kankercellen de dood in jagen (?)

Geplaatst op 21 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Verbindingen uit de gele plomp (Nuphar lutea) blijken de celdood van kankercellen te bevorderen (foto: Wiki Commons)

Natuurlijk, het gaat weer over kanker en nu hebben we dan het enige echte medicijn: dimere nupharalkaloïden of plompalkaloïden (de Nederlandse naam voor nuphar is gele plomp). De stoffen zijn familie van een verbinding die ooit is gevonden bij die gele plomp. Ze zouden er voor kunnen zorgen dat kankercellen snel afsterven, maar of dat allemaal ook in het echt werkt… De alkaloïden zijn alvast gesynthetiseerd door in de VS werkende onderzoekers. Lees verder →

Nieuwe letters in DNA-alfabet

Geplaatst op 14 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Vreemde letters voor DNA

Het leven heeft maar een bescheiden gebruik gemaakt van de talloze mogelijkheden die de organische wereld biedt. Al onze eiwitten zijn opgebouwd uit slechts 20 verschillende aminozuren en het genoom is opgebouwd uit slechts vier verschillende gepaarde nucleotiden, aangeduid (naar de base) met C, G, A en T. Al lang is de gedachte dat die karigheid uitbreiding behoeft en er wordt al jaren onderzoek gedaan naar ‘vreemde letters’ voor ons levensalfabet. Volgens de Amerikaanse organisch chemicus Steven Benner, die daar al 30 jaar mee bezig is, is er veel mis met het DNA-molecuul. Dat onderzoek lijkt nu zijn vruchten af te werpen. Twee kunstmatige nucleotiden P en Z blijken naadloos in de wenteltrapstructuur van DNA te passen en ze blijken zich te kunnen ontwikkelen via evolutionaire lijnen. Net echt dus, maar wat dan? Een leven zonder eiwitten? Lees verder →

Methode gevonden transgen te manipuleren

Geplaatst op 14 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Het eiwit luciferase van het vuurvliegje (afb: Wiki Commons)

Koreaanse onderzoekers hebben een methode beschreven, waarbij met hulp van kleine RNA-moleculen (mrR-122) een ingebouwd gen, een transgen, is te (de)activeren, zonder dat andere eigen genen daar last van hebben. Het is alsof er een knop is gevonden om de grootte van de genactiviteit te regelen. Lees verder →

Iets meer bekend over bloedstamcellen

Geplaatst op 13 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Vlnr: rode bloedcel, bloedplaatje en witte bloedcel

Bloedstamcellen houden domicilie in het beenmerg. Van daaruit verzorgen ze de vernieuwing van de bloedcellen, vele miljoenen nieuwe bloedcellen per dag. Hoe die bloedstamcellen functioneren en hoe ze zich ontwikkelen is nog maar mondjesmaat bekend. Amerikaanse onderzoekers hebben een tipje van de nog steeds immense sluier opgelicht door een relatie tussen enkele genen en de ontwikkeling en het onderhoud van bloedstamcellen bloot te leggen.
Lees verder →

Muizen met aangeboren doofheid genezen met gentherapie

Geplaatst op 9 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

De haarcellen in het gehoororgaan

Onderzoekers van, onder meer, de Harvard-universiteit (VS) zijn er in geslaagd met behulp van een gentherapie muisjes met een aangeboren doofheid de beschikking over hun gehoor te geven. Aangeboren doofheid is verantwoordelijk voor zeker de helft van de doofheid bij kinderen. Lees verder →

Kunstmatig enzym werkt net echt

Geplaatst op 8 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

De RNA-regulator (NMHV) en zijn doel (het gen aangeduid met goi) (afb: SISSA)

Bij sommige genetische ziektes functioneren bepaalde genen niet. In dat geval is het handig als je die genen weer in kunst schakelen. Onderzoekers van het Italiaanse SISSA-instituut in Triëst hebben een kunstmatig enzym gemaakt met een RNA-aanhangsel, dat onderscheid kan maken tussen actieve en inactieve genen en die eerste selectief kan stimuleren. Lees verder →

Alternatief DNA-reparatiesysteem ontdekt

Geplaatst op 6 juli 2015 door arno s

Beantwoorden

Zo zou een lus in het DNA er ongeveer uit zien. De breuk zit bij de rode pijl (afb: Nadezjda Gerasimova et al)

In het DNA liggen de codes voor eiwitten vast en daarmee het voortbestaan van een ingewikkeld systeem dat leven heet. Er gaat wel eens wat fout met dat DNA en er is voorzien in een reparatiesysteem om dat beschadigde DNA te herstellen. Dat enorme molecuul is echter voor een belangrijk deel ‘ingepakt’ in eiwitten die histonen worden genoemd, tezamen het chromatine genoemd, die die reparatie zouden (kunnen) bemoeilijken. Russische onderzoekers schijnen een mechanisme te hebben ontdekt, dat de cel in staat stelt ook die schade te repareren.
Lees verder →