“CRISPR-techniek is genetische manipulatie”

CRISPR en de lussen van DNA

De CRISPR/Cas9-schaar

Het Europese gerechtshof heeft bepaald dat het veranderen van levende organismes met behulp van genoombewerking geldt als genetische manipulatie/modificatie. Tot nu toe werd die techniek, met als absoluute ‘ster’ de CRISPR-methode, in het veld niet als zodanig beschouwd. Dat betekent dat genetische verandering van planten maar ook dieren (waaronder mensen) met behulp van de CRISPR-techniek moet worden aangeduid als GM met alle regels die in de EU op dat terrein gelden. Lees verder

CRISPR/Cas9 vaker in de fout dan aangenomen

RNA-polymerase

RNA-polymerase-2 van een gist (afb: WikiMedia Commons)

Al vaker heb ik in dit blog gemeld dat CRISPR/Cas9 niet het weergaloze wondermiddel is waar het vaak voor wordt versleten. Onderzoekers van het Wellcome Sanger-instituut in Groot-Brittannië rond Allan Bradley vonden dat de deze genschaartechniek vaker over de schreef gaat dan tot nu toe aangenomen werd (het artikel zal in Nature Biotechnology verschijnen).  Gelukkig hebben onderzoekers van de universiteit van Illinois (VS) ontdekt waarom de genschaar in de fout gaat en wellicht valt met hulp van die kennis de nauwkeurigheid van CRISPR/Cas9 te verbeteren. Het en zym RNA-polymerase kan daar goede diensten bewijzen, denken de onderzoekers. Nog even geduld, dus. Lees verder

Mitochondriëntransplantatie oplossing voor beschadigd hart (?)

Mitochondriën

Mitochondriën

Het ziet er naar uit dat mitochondriëntransplantaties in het ongerede geraakt weefsel weer kan ‘reanimeren’. Inmiddels is de transplantatie bij elf zuigelingen toegepast, waarvan er drie stierven. ‘Normaal’ zou daarvan tweederde gestorven zijn terwijl bij de rest de hartfunctie nooit meer normaal wordt. Volgend jaar starten klinische proeven met volwassen patiënten met ernstige hartspierschade. Lees verder

Weer CRISPR gebruikt voor herprogrammering huidcellen?

CRISPRa gebruikt voor herprogrammerin huidcellen

CRISPRa gebruikt om huidcellen direct te herprogrammeren tot stamcellen (afb: Otonkoski-lab)

Ik weet niet of het klopt wat onderzoekers van de universiteit van Helsinki en het Karolinska-instituut beweren. Die zeggen dat ze voor het eerst huidcellen hebben geherprogrammeerd tot (pluripotente) stamcellen zonder gebruik te maken van de zogeheten Yamanaka-transcriptiefactoren maar met behulp van een ‘botte’ CRISPR-techniek (CRISPRa gedoopt), waarmee de juiste genen geactiveerd werden. Al eerder dit jaar meldden onderzoekers in de VS iets soortgelijks. Laat duizend bloemen bloeien, denk ik dan. Lees verder

RNA bewerken minder riskant dan DNA

RNA-bewerking als alternatief voor genschaar

Bij RNA-bewerking blijft het DNA ongewijzigd (afb: Univ. van Tübbingen)

Al vele malen is ook in dit blog de lof op de CRISPR-techniek gezongen (met hier en daar een kanttekening). Probleem met DNA-bewerking is dat die nogal radicaal is en (dus) ook niet geheel ontdaan van risico’s. Thorsten Stafforst van de universiteit van Tübbingen werkt al jaren aan een alternatieve techniek: RNA-bewerking. Uiteindelijk leidt de informatie op RNA-moleculen, onder meer, tot de aanmaak van eiwitten, de werkpaarden van de cel. Het schijnt Stafforst en medewerkers nu gelukt te zijn RNA-moleculen in de cel heel precies en doeltreffend te bewerkenLees verder

DNA-bewerking maakt biggen resistent tegen PRRS-virus

Arme biggetjesDoor bij varkens een klein stukje van een gen weg te halen blijken varkens ongevoelig  te worden voor het PRRS-virus dat veel misgeboorten en dode biggen kan veroorzaken. PRRS (een Engelse afko) wordt ook wel abortus blauw genoemd. Het virus schijnt voor varkensfokkers een grote schadepost te zijn. De genetische ‘amputatie’ zou geen bijwerkingen hebben, maar onzeker is of dat ook voor de lange duur opgaat. Lees verder

Komt DNA met nieuwe synthese nu zo van de band?

Een DNA-printer?

De aanzet tot een DNA-printer (afb: UCB)

Het synthetiseren van stukjes DNA schijnt nog steeds lastig te zijn. Al gauw ontstaan er in het lab bij het aan elkaar plakken van de basen/nucleotiden fouten en veel verder dan een paar honderd basen aan elkaar komen we nog niet (vergelijk dat met de honderden miljoenen nucleotiden die een zoogdiergenoom bevat). Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley en van het Amerikaanse Lawrence Berkely-lab een methode gevonden te hebben om sneller en trefzekerder nucleotiden aan elkaar te plakken tot strengen die wel tien keer langer zijn en waarbij bovendien geen giftige chemicaliën worden gebruikt. De onderzoekers beginnen al te denken in termen van DNA-printers. Lees verder

Bij ratten zou gentherapie ruggenmerg hersteld hebben

RuggenmergAls de zenuwbanen in het ruggenmerg kapot zijn, dan herstellen die niet meer. Al tientallen jaren proberen onderzoekers dat ‘mankement’ te repareren, maar vooralsnog blijkt de oplossing niet gevonden te zijn, al zijn er wel hoopgevende experimenten geweest. Nu schijnt een onderzoeksgroep van het King’s College in Londen er in geslaagd te zijn bij ratten met behulp van een gentherapie schade aan het ruggenmerg te herstellen, meldt de BBC. De dieren konden met hun voorpoten weer suikerklontjes oppakken. Dat herstel zou in een dag voor elkaar zijn gekregen. Lees verder

Mannetjesembryo’s die stukje DNA missen worden vrouwtjes

Mannetjesmuizen met vrouwelijke geslachtsorganen

Links een mannetje (XY) met vrouwelijke geslachtskenmerken, rechts een vrouwtje (XX) (afb: Francis Crickinstituut)

Mannetjesmuizen kregen vrouwelijke geslachtskenmerkenals ze een bepaald stukje van hun niet-coderende DNA misten. Dat is dus dat deel van het DNA (zo’n 98%) dat niet voor een eiwit codeert/genen bevat. We doen wel heel geleerd over onze kennis van de genetica, maar eigenlijk weten we er nog maar bar weinig van af (2%, zou ik bijna zeggen). Lees verder

Rijkheid aan PD-1 afweercellen bepaalt succes immuuntherapie

PD-1, afweerregelaar

PD-1 (afb: WIkimedia Commons)

Immuuntherapie wordt als belangrijk middel gezien om kanker bestrijden, maar die behandeling slaat lang niet bij alle patiënten aan. Onderzoekers in Zwitserland en Nederland zijn er achter gekomen dat het membraaneiwit PD-1 daarbij een grote speelt. Het gaat dan om een vorm van longkanker. Daardoor hebben onderzoekers, in beginsel, nu een manier om de kans op succes van immuuntherapie bij kankerpatiënten te kunnen bepalen. Zover is het overigens nog niet. Lees verder