Virussen en RNA-schakelaar ingezet tegen kanker e.a.

Al vele jaren worden er waarschijnlijk vele miljarden besteed aan kankeronderzoek. Ondanks allerlei ‘doorbraken’ in die jaren heeft kanker zich nog steeds niet gewonnen gegeven, maar ik ben er van overtuigd dat dat eens zal gebeuren. Opmerkelijk bij al dat onderzoek is dat er diverse strategieën worden gevolgd om k. te verdrijven, soms heel kankertypespecifiek. Duitse biochemici rond Jörg Hartig van de universiteit van Konstanz en het Duitse kankerinstituut DFKZ ontwikkelden een ‘RNA-schakelaar’ om virussen te kunnen gebruiken in de strijd tegen, onder veel meer, kanker. Lees verder

Mimivirus mogelijk betrokken bij ontstaan artritis

Het mimivirus

Het mimivirus

Lang was duister waarom het afweersysteem bij ziektes als reuma zich tegen het eigen lichaam keert. De laatste tijd zijn er diverse onderzoekingen gedaan die enige richting geven aan de ‘schuldvraag’ (of althans het antwoord daarop). Onderzoek van Thierry Hennet en zijn medewerkers van de universiteit van Zürich lijken te wijzen op de betrokkenheid van het reusachtige mimivirus. Althans, bij muizen bleek dat het geval te zijn. Lees verder

65-jarige ziet weer met behulp van gentherapie

Oogdoorsnee“Voor de operatie zag ik een vlek als ik naar iemand keek. Nu zie ik gezichten”, zegt Jonathan Wyatt (65), een van de zes patiënten die leed aan de vrij zeldzame oogziekte choroideremie die met behulp van gentherapie weer kan zien. Het zou dus betekenen dat ‘rommelen’ met genen de ziekte kan stoppen, maar ook dat het zicht herstelt in reeds aangetaste delen. Normaal leidt die ziekte onvermijdelijk tot totale blindheid. Mogelijk dat gentherapie ook een oplossing is voor andere, vaker voorkomende, genetisch bepaalde oogkwalen zoals leeftijdsgebonden maculadegeneratie (de macula is de gele vlek in het oog). Het lijkt er op dat, na een treurige start, gentherapie zo langzamerhand vruchten begint af te werpen. Overigens is dit niet het eerste voorbeeld van een gentherapie toegepast bij oogkwalen. Lees verder

Nanospionnen in lichaam op jacht naar ziekteverwekkers

Nanospionnen

Links de nanospion met omhulling. Rechts is de spion klaar voor actie.

Het heeft er de schijn van dat onderzoekers van de Engelse universiteit van Nottingham een synthetische vorm van ons eigen afweersysteem (en meer) hebben gemaakt. De onderzoekers maakten grote molecuulcomplexen die werden verborgen in een DNA-achtige omhulling, die ‘open springt’ in een vooraf vastgestelde situatie, waarna het molecuul te voorschijn komt en zijn werk doet, wat dat ook moge wezen. Voorlopig is de techniek nog niet inwendig toepasbaar.
Lees verder

Gentherapie Parkinson lijkt veelbelovend maar geneest niet

Hersenoperatie voor gentherapie

Bij de gentherapie wordt de vector heel precies op een bepaalde plaats in de hersenen aangebracht (foto: Le Monde)

Frans-Brits onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat een gentherapie bij Parkinson-patiënten is staat is de productie van dopamine in de hersenen weer op gang te brengen. Dopamine is een zogeheten neurotransmitter die, onder meer, wezenlijk is voor de beweging. Parkinson-patiënten hebben te kampen met steeds grotere problemen met hun motorische systeem door het tekort aan dopamine aanmakende cellen. De ziekte van Parkinson is een vrij veel voorkomende hersenaandoening. In Nederland zijn zo’n 50 000 patiënten (2006). Voor het goede begrip: de gentherapie geneest de patiënt niet, maar geeft hem zo’n, naar verwacht, tien jaar een goed werkende motoriek. Uiteindelijk wint de ziekte… Lees verder

Nog net niet de finale klap voor HIV

Een rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel

Een ingekleurde rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel (lymfocyt)

Het humane immunode-ficiëntievirus (HIV) werd ooit beschouwd als onoverwinne-lijk, maar de laatste jaren vordert de strijd tegen dit virus met, ogenschijnlijk, rasse schreden. Het bleek echter nog steeds niet mogelijk ook daadwerkelijke alle schadelijke virusdeeltjes uit een patiënt te verdrijven. Onderzoekers van de universiteit van Noord-Carolina (VS) schijnen nu een oplossing te hebben bedacht, om ook de ‘slapende’ HI-virussen aan te pakken. Bij muizen met een menselijk immuunsysteem bleek dat aardig te werken. Lees verder

Wordt hersenschade herstelbaar?

Omzetting gliacellen in neuronen

De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.

Onderzoekers van de Amerikaanse staatsuni-versiteit van Pennsylvania schijnen een methode ontwikkeld te hebben waarmee van gliacellen functionele neuronen zijn te maken. Die methode zou de weg openen naar het herstel van schade aan de hersenen, ook die ontstaat als gevolg van hersenziektes zoals Alzheimer. Volgens onderzoeksleider Gong Chen zou het een ‘doorbraak’ zijn in de lange zoektocht naar methoden om hersenschade te herstellen. Lees verder

Het orakel van de T-cel

tcelorakelAls je er eens wat dieper induikt, dan ontdek je wat een prachtig systeem dat is, ons eigen afweersysteem. Dat beschermt ons tegen een groot aantal ziektes en het mooie is dat het systeem leert. Het gaat wel eens fout. Kanker en HIV zijn bedreigingen voor de gezondheid, waar ons afweersysteem geen (goed) antwoord op heeft.  In dat mooie systeem is de T-cel een belangrijke soldaat of misschien zou veldwachter een beter woord zijn. Die cellen patrouilleren door het lichaam via bloed- en lymfevaten  en ‘arresteren’ vreemdelingen (nee, het is geen politiek correct verhaal). Wanneer komen die veldwachters in actie? Daar is lastig een allesomvattend antwoord op te geven. Onderzoekers van, onder veel meer, de Albert-Ludwigs-universiteit in het Duitse Freiburg hebben een virtuele T-cel gebouwd die antwoord zou moeten geven op deze vragen.
Lees verder

Erfelijke ziektes bestrijden met ‘ontwerpzaad’

Zaadcellen muis

De zaadcellen van een muis

Het komt allemaal steeds dichter bij, die nieuwe, genetisch helemaal ‘opgekalefaterde’ mens. Uit een artikel in FASEB Journal, een blad op het gebied van experimentele biologie, blijkt dat genen die, met behulp van een ‘lam’ virus, ingebracht zijn in zaadcellen ook daadwerkelijk terecht zijn gekomen in het erfgoed van de nakomelingen en ook bij de nakomelingen daar weer van. Dat dat kan is aangetoond bij muizen. ‘Ontwerpzaad’. Lees verder

HIV-remmer blokkeert replicatie virus

HIV-remmer terfenyl

Links in rood het eiwit Rev aan RNA verbonden. Terfenyl (rechts) bindt op dezelfde plaats en voorkomt verdere besmetting (afb: univ.van Valencia)

Onderzoekers van ver-schillende Spaanse universiteiten en onderzoeksin-stituten hebben een molecuul ‘ontworpen’  en gemaakt dat voorkomt dat het AIDS-virus (HIV) zich ‘voortplant’ (repliceert). Als dat allemaal klopt dan zou dat het eind van HIV, althans van de HIV-1-variant, betekenen als voorbode voor een zekere dood door onttakeling van het immuunsysteem. Dat zal in de praktijk nog moeten worden bewezen.  Het zou om para-terfenylen gaan, maar hoogstwaarschijnlijk enigszins aangepast om hun remmende taak te kunnen uitvoeren. Het procédé zal waarschijnlijk geoctrooieerd worden en dan is het de vraag of de onderzoekers het achterste van hun tong laten zien.
Lees verder