Gel stuurt richting differentiëring van stamcellen

in stijfheid regelbare hydrogel voor de rijping van stamcellen

in stijfheid regelbare hydrogel voor de rijping van stamcellen (afb: Alakpa et.al.)

Van stamcellen wordt in de al of niet regeneratieve geneeskunde veel verwacht, maar nog steeds is er nog veel te ontdekken aan deze ‘magische’ cellen. Een van die zaken is hoe die stamcellen zich ontwikkelen tot gespecialiseerde cellen. Onderzoekers van, vooral, de universiteit van Strathclyde (GB) hebben nu een gel gebruikt (pdf-bestand) met variabele stijfheid als nabootsing van een weefselstructuur om te zien wat de weefselstijfheid met de stamcel doet. Ook de voeding/stofwisseling van de cel is belangrijk en, zo bleek, bepaalt mede welke richting de stamcel zich ontwikkelt. De onderzoekers denken dat dergelijke stofwisselingsproducten iets zouden kunnen betekenen als medicijnen. Lees verder

Kraakbeen voor heupgewricht gekweekt uit stamcellen

Mal van afbreekbare kunststof voor kraakbeenweefsel in de heup

De mal van afbreekbare kunststof (afb: Guilak-lab)

Het is geen primeur voor de onderzoekers van de Washington-universiteit in St.Louis (VS), het kweken van kraakbeen uit stamcellen. Al eerder zijn eigen beenmerg-stamcellen van patiënten gebruikt voor het herstel van kraakbeen in het kniegewricht. Het huidige onderzoek richtte zich op het kweken van kraakbeen op een heupgewricht voor patiënten met artritis. Met behulp van gentherapie zorgden ze er voor dat de kraakbeencellen op ‘commando’ (via het innemen van een medicijn) ontstekingsremmers gaan produceren, om te voorkomen dat de patiënt (weer) botontstekingen zou krijgen. Lees verder

‘Productieproces’ van stamcellen versneld

De route van stamcel naar gespecialiseerde cel

De ‘route’ van stamcel naar gespecialiseerde cel (afb: Cell)

Onderzoekers van de Stanford-universiteit hebben een manier gevonden om menselijke embryonale stamcellen snel en efficiënt om te zetten in twaalf verschillende celtypes, zoals bot-, hart- en kraakbeencellen. Daarmee is de productietijd verkort van weken en soms zelfs maanden naar dagen. Ook verkregen ze, door signaalstoffen toe te voeren of te blokkeren, uiteindelijk slechts cellen van een type en niet een hutspot van gespecialiseerde cellen, zoals nu nog vaak het geval is.
Lees verder

Stamcelonderzoeker verdacht van dood door schuld

'Superster' en stamcelonderzoeker Paolo Macchiarini

Gevallen ‘superster’ Paolo Macchiarini

Ooit was de Italiaanse stamcel-onderzoeker Paolo Macchiarini een gevierd wetenschapper, maar zijn ‘revolutionaire’ stamceltechniek bleek allesbehalve helend en nu wordt hij zelfs verdacht van dood door schuld. Het Zweedse OM stelt een onderzoek in en beziet nog of hij ook kan worden aangeklaagd voor het toebrengen van lichamelijk letsel. Macchiarini voerde, onder meer, mede transplantaties uit van luchtpijpen/slokdarmen die deels waren gekweekt uitgaande van stamcellen van de patiënt zelf. Lees verder

Menselijke orgaan kweken in varkens (?)

Hiromitsu Nakauchi kweek menselijke organen in dieren

Hiromitsu Kakauchi van de universiteit van Tokio (afb: univ.v.Tokio)

Een van de (vele) grote dromen in de geneeskunde is het gekweekte orgaan, bestaand uit cellen van de ontvanger. Er zijn allerlei aanzetten gegeven en resultaten bereikt op het gebied van orgaansynthese, maar de resultaten zijn nog niet denderend, hooguit geschikt voor labgebruik. Nu willen onderzoekers van de universiteit van Californië in Davis rond Pablo Ross menselijke organen kweken in varkens. Die zouden geschikt moeten zijn voor transplantaties. Het onderzoek loopt al enkele maanden. De chimere varkens zijn normaal op een ding na: ze hebben een menselijke alvleesklier. Transplantatie is wel meteen het eind van de donor (in dit geval een varken). Lees verder

Nier zou zijn te repareren met voorlopercellen

Een nefron, het basiselement van de nier

Een nefron, het basiselement van de nier (afb: Wiki Commons)

Het regeneratievermogen van verschillende onderdelen in het menselijk lichaam is ondermaats of zelfs niet-bestaand: kapot wordt nauwelijks of niet hersteld. Het hart en de hersens hebben daar last van maar ook de nieren. Waarom dat herstelvermogen van sommige organen en weefsels zo slecht is, is onbekend, maar op diverse fronten wordt geprobeerd de herstelbarrières te slechten. Van muizen maar ook van mensen, zo zou zijn gebleken, kunnen zogeheten niervoorlopercellen, gekweekt worden, uitgaande van embryonale en pluripotente stamcellen, die schade aan het nierweefsel zouden kunnen herstellen. Die voorlopercellen verdwijnen normaal vlak voor of na de geboorte. Het herstel van de nier is een stapje dichterbij gekomen, zo lijkt het. Lees verder

Huidcellen veranderen in bloedcellen? Het kan allemaal

Huidcellen veranderen in rode bloedcellen

Met slechts vier genen zijn huidcellen (fibroblasten)  in acht dagen om te programmeren tot rode bloedlichaampjes (afb: Cell Reports)

Je kunt van huidcellen pluripotente stamcellen maken en die vervolgens ‘omscholen’ tot bloedcellen, maar onderzoekers in Zweden waren benieuwd hoe je huidcellen direct kan ‘omprogrammeren’ in bloedcellen. Het lukte ze de ‘knoppen’ te vinden. In acht dagen veranderden de huidcellen van muizen in rode bloedlichaampjes. De tijd dat je je eigen bloeddonor wordt naakt. Lees verder

Herstel van beroerte met stamcellen

Onderzoeker Gary Steinberg van de Stanforduniversiteit

Onderzoeker Gary Steinberg van de Stanforduniversiteit

Sommige mensen die een beroerte krijgen komen in een rolstoel terecht. Na het injecteren van mesenchyma-tische stamcellen in hun hersens waren proefpersonen, die een beroerte hadden gehad en in de rolstoel zaten, weer in staat te lopen. Ook hun spraak en armbewegingen verbeterden. Een 71-jarige vrouw, een van de achttien proefpersonen, kon bij het begin van de klinische proeven alleen haar linkerduim bewegen. “Ze kan nu lopen en haar arm boven haar hoofd tillen”, zegt onderzoeker Gary Steinberg van de Stanforduniversiteit. Er wordt een groter opgezette klinische proef voorbereid met 156 proefpersonen. Lees verder

“Stop met overdrijven bij stamcelonderzoek”

Stamcellen

Stamcellen

Hou nu eens op met die overdrijving bij stamcelonderzoek, vragen vijf onderzoekers in Science aan medestamcelonderzoekers. Resultaten worden overdreven en er worden niet waar te maken beloftes gedaan over nieuwe therapieën. De internationale vereniging voor stamcelonderzoek ISSCR heeft richtlijnen opgesteld (pdf-bestand) om die overdrijvingspraktijken in het vakgebied de kop in te drukken. Lees verder

DNA pluripotente stamcellen vouwt verkeerd (?)

De ruimtelijke structuur van DNA (warmtekaarten)

De ‘warmtekaart’ verraadt’ de nabijheid van stukken DNA in de ruimte. Die kaarten zijn de afgelopen jaren steeds nauwkeuriger geworden (eronder ter vergelijking de ontwikkeling in de yv-techniek) (afb: univ.v.Pennsylvania)

Sinds een jaar of tien geleden onderzoekers een manier hebben gevonden om van rijpe cellen weer stamcellen te maken, is de hoop gegroeid dat het medisch arsenaal aanzienlijk kan worden uitgebreid met, onder meer, de synthese van organen. Die wat genoemd wordt pluripotente stamcellen blijken nog wel eens ‘uit de bocht’ te vliegen en zich te ontwikkelen tot kankercellen. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Pennsylvanië denken dat die ‘misstappen’ te maken kunnen hebben met het vouwpatroon in het DNA. Lees verder