Afgeleide van groeihormoon bevordert en stopt groei kanker

Werking van GHRH in hypofysecellen

De werking van GHRH in hypofysecellen (afb: flipper.dif.org)

Onderzoekers in de VS rond Nobelprijswinaar Andrew Schally (91) ontdekten dat een afgeleide van het groeihormoon GHRH kankercellen in petrischaaltjes aanzet tot groei, terwijl die in muisjes opgezadeld met menselijke kankercellen de groei juist stopte. Het synthetische hormoon, MR409, en soortgelijke hormoonachtige peptiden blijken niet alleen interessant om hun uitwerking op kankercellen, maar ook om hun vermogen beschadigde weefsel te herstellen. In muizen zouden MR409 en ‘verwanten’ ervoor gezorgd hebben dat na een hartaanval de schade weer hersteld werd. Lees verder

Autonome zenuwstelsel stuurt vermeerdering stamcellen

Het autonome zenuwstelsel stuurt stamceldeling

Megan Daily (l) en Elizabeth Davis (afb: univ. van Illinois)

Stamcellen zijn constant bezig in bepaalde weefsels om in het ongerede geraakte cellen te vervangen, maar, helaas, niet in alle weefsels of organen (dan hebben we het over zoogdieren). Onderzoeksters van de universiteit van Illinois denken een manier gevonden te hebben om meer gebruik van die ‘alleskunners’ te kunnen maken. Stamcellen schijnen gestuurd te worden door het zenuwstelsel, zo ontdekten ze, dus zou het mogelijk moeten zijn met signaalstoffen van zenuwcellen de aanmaak van stamcellen te stimuleren (is het idee).
Lees verder

Mitochondriëntransplantatie oplossing voor beschadigd hart (?)

Mitochondriën

Mitochondriën

Het ziet er naar uit dat mitochondriëntransplantaties in het ongerede geraakt weefsel weer kan ‘reanimeren’. Inmiddels is de transplantatie bij elf zuigelingen toegepast, waarvan er drie stierven. ‘Normaal’ zou daarvan tweederde gestorven zijn terwijl bij de rest de hartfunctie nooit meer normaal wordt. Volgend jaar starten klinische proeven met volwassen patiënten met ernstige hartspierschade. Lees verder

Hersencellen groeien met gel weer aan na beroerte muisjes

Met gel groeien hersencellen weer aan na beroerte (muisjes)

Het voormalige ‘gat’ na de beoerte in het centrum van deze foto is weer bezet met axonen (groen) en bloedvaten (roze). De blauwe stippen zijn celkernen (afb: UCLA)

Na een beroerte sterven hersencellen in het getroffen deel van de hersens. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles spoten bij muisjes die ze hadden opgezadeld met een soort beroerte een bepaalde geleiachtige stof in de hersens, die wel wat weg had van ‘hersenmateriaal’. De gel bleek als een soort stimulering voor de de groei van hersencellen en bloedvaten te fungeren. “De gel leidde tot herstel”, stelt Thomas Carmichael, hoogleraar neurologie aan de UCLA. “Het blijkt dat er nieuw hersenweefsel kan groeien op een plaats van wat een inactief litteken was.” Lees verder

Een dag vasten herstelt regeneratievermogen stamcellen

Vasten vergroot het herstelvermogen van darmstamcellen

Vetstofwisseling vergroot de functionaliteit van darmstamcellen van zowel jonge als oudere muisjes (afb: Cell)

Als mensen ouder worden dan gaat het regeneratievermogen van de darmstamcellen achteruit en daardoor wordt het lastiger om allerlei schade aan het spijsverteringskanaal te repareren. Dat vermogen kan weer worden hersteld door slechts een etmaal te vasten, stellen MIT-onderzoekers; althans, bij muisjes werkte dat (zowel jonge als oude).
Lees verder

Uitschakelen Rab27-gen leidt tot herstel beschadigde zenuwcellen

Het herstelvermogen van zenuwweefsel

De axonregeneratiescores van ruim 16 000 muizengenen. In het roze gebied genen die coderen voor eiwitten die herstel afremmen, in het blauwe genen die het tegenovergestelde doen (afb: Cell)

Al vele jaren zijn wetenschappers op zoek naar methoden om het herstel van beschadigde zenuwcellen te bevorderen. Er zijn allerlei manieren bedacht, maar het ei van Columbus zit er vooralsnog niet bij. Nu hebben onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Yale (VS) bij muisjes zo’n tweederde van hun genoom doorzocht op genen die een rol spelen bij het herstellen van beschadigd zenuwweefsel. Ze vonden 580 mogelijke kandidaten. Uitschakelen van een daarvan, het Rab27-gen, leidde bij muisjes tot het herstel van beschadigde zenuwcellen in het ruggenmerg. De speurtocht wordt voortgezet. Lees verder

Medicijnafgiftesysteem wekt ook zonder medicijnen

Hydrogel leidt tot bloedvatvorming en ontstaan nieuw weefsel

Inspuiten van een hydrogel leidt tot vorming van nieuw (zenuw)weefsel en bloedvaten (afb: J.Hartgerink)

Er wordt alom gewerkt aan systemen om medicijnen daar in het lichaam af te leveren waar ze nodig zijn. Onderzoekers van de Amerikaanse Rice-universiteit merkten tot hun verbazing dat hun medicijnafgiftesysteem ook positieve effecten teweegbracht zonder dat dat medicijnen 
Inspuiten van een hydrogel leidt tot vorming van nieuw (zenuw)weefsel en bloedvaten (afb: J.Hartgerink)
vervoerde.
 Dat lag aan het peptide waar die hydrogel gemaakt was. Lees verder

Menselijke zenuwstamcellen herstellen defect ruggenmerg bij apen

Reusaapjes als proefdieren

Een (willekeurig) resusaapje als proefdier

Beschadiging van het zenuwweefsel in het ruggenmerg wordt niet of nauwelijks gerepareerd door het eigen (mensen)-lichaam en al vele jaren breken onderzoekers zich het hoofd hoe ze die ‘barrière’ kunnen doorbreken. Dat heeft, naar ik meen te weten, tot nu toe niet echt tot succes geleid. Nu beweren onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Diego dat bij resusapen geïmplanteerde menselijke zenuwstamcellen de met opzet aangebrachte schade aan het ruggenmerg van de beesten heeft hersteld , althans gedeeltelijk. Ze konden weer wat beweging krijgen in hun armen. De geïmplanteerde cellen overleefden niet alleen maar hadden ook honderduizenden uitlopers en synapsen (de verbinding tussen zenuwcellen) gekregen, . Lees verder

Ook mensen hebben vissengenen die zenuwen repareren

Lamprei herstelt schade aan ruggenmerg

De activiteit van sommige genen in zenuwcellen in hersens en ruggenmerg verandert tijdens het herstel van de schade aan het ruggenmergweefsel. Rechts de functies die de diverse genen in het lichaam vervullen (afb: Scientific Reports Nature)

Al tientallen jaren vragen onderzoekers zich af waarom ons lichaam maar schade aan zenuwbanen in de ruggengraat nauwelijks repareren. Er wordt al die tijd ook driftig gezocht naar manieren om die ban te breken, maar tot nu toe zijn die nog niet gevonden, niet echt. Lampreien hebben genen die er voor zorgen dat kapotte zenuwen van die vissoort weer worden hersteld. Het schijnt dat mensen diezelfde genen ook hebben, maar daar zorgen ze alleen voor reparatiewerkzaamheden aan het perifere zenuwstelsel.
Lees verder

Wat is het geheim van de ribbensalamander?

Ribbensalamanders hebben een enorm genoom en regeneratievermogen

Ribbensalamanders (afb: WikiMedia Commons)

Als er over het herstelvermogen van weefsels gesproken wordt dan kijken mensen met afgunst naar reptielachtigen zoals hagedissen. Die kunnen zo weer een hele nieuwe staart laten aangroeien, terwijl het regeneratievermogen van mensen nogal beperkt is. Nu hebben onderzoekers van het Karolinska-instituut in Zweden het enorme genoom (zes keer zo groot als dat van de mens) van een salamandersoort, de ribbensalamander, uitgelezen. Daarbij hebben zij een hele familie van genen gevonden die die salamanders in staat stellen zelfs weer hele lichaamsdelen te laten aangroeien (daar moet ik overigens niet aan denken…). Daarnaast ontdekten ze micro-RNA-moleculen in de salamander, die normaal bij zoogdieren alleen voorkomen in embryonale stamcellen of in kankercellen. Stof voor veel nader onderzoek. Lees verder