Chen in zijn lab (afb: Univ. van Californië)
Een bloedvatenstelsel gedrukt
Beantwoorden
Categorie archieven: Regeneratieve geneeskunde
Een nieuwe manier om in vivo genen te repareren
Niet-homologe (links) en homologe DNA-reparatie
Het is opvallend maar in Saoedi-Arabië schijnen ze ook aan genoombewerking te doen, om precieze te zijn: aan de Koning Abdoela-universiteit. Daar zeggen ze nu dat onderzoekers een nieuwe methode hebben ontwikkeld om met behulp van de befaamde CRISPR/Cas9-‘knipper’ genen in levende organismen te repareren voor zowel delende als niet-delende cellen. Vooral dat laatste schijnt bijzonder te zijn. De nieuwe methode zou met succes bij ratten zijn uitgeprobeerd. Lees verder
Stamceltherapie kent vele beperkingen
Shinja Yamanaka, de ‘vader’ van de pluripotente stamcel
Shinya Yamanaka kreeg in 2012 de Nobelprijs voor de geneeskunde voor de ontwikkeling van een techniek om uit rijpe cellen stamcellen te maken, de zogeheten geïnduceerde pluripotente stamcellen. Daarmee slechtte Yamanaka de ethische barrières enigszins die aan stamcelonderzoek tot aan zijn ontdekking kleefden, dacht hij. Voordat de techniek van de Japanner opgang maakte, gebruikten stamcelonderzoekers meestal embryonale stamcellen (de natuurlijke ‘alleskunners’) en dat stuitte alom op grote bezwaren. Yamanaka sprak met een verslaggever van de New York Times over de grote belofte die stamceltherapie zou zijn. De onderzoeker stelt dat we onze verwachtingen wat moeten matigen. De behandeling is geen oplossing voor alle ziektes, bij lange na niet. Ook over de ethische kwestie moet nodig een discussie gehouden worden… Lees verder
Geslachtscellen niet meer nodig om baby’s te maken (?)
Een in het lab ‘gefabriceerde’ zaadcel (foto: Marie-Hélène Perrard, CNRS/Kallistem)
Als je uit huidcellen stamcellen kunt maken, dan moet het ook mogelijk zijn om daaruit geslachtscellen (gameten) te maken. Drie deskundigen speculeren al over de mogelijkheid van in vitro gametogenese (ivg), oftewel het in een reageerbuis maken van geslachtscellen uit, bijvoorbeeld, huidcellen. Bij muisjes wordt daar al onderzoek naar gedaan. De vraag is natuurlijk: waarom zou je dat doen? Het antwoord is dan meestal om mensen te helpen die geen kinderen kunnen krijgen. Het drietal vindt het tijd voor een stevig, publiek debat. Lees verder
Afweercellen als bezorgers van kankermedicijn
Afweercellen (paars) die medicijn (blauw) afleveren bij kankercel (bruin) (afb: Jian Yang, Yixue Su)
Een niet onbelangrijk deel van het kankeronderzoek is gericht op het weer ‘weerbaar’ maken van afweercellen. Kankercellen kennen vaak trucs waarmee ze afweercellen in ‘slaap’ kunnen sussen. Door immuuntherapie worden de afweercellen ‘gereactiveerd’ om die woekercellen toch aan te pakken. Onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) hebben een iets andere aanpak: ze gebruiken ‘gereactiveerde’ afweercellen als postbodes die kankermedicijnen moeten afleveren bij het kankerweefsel. Daardoor zouden gezonde cellen gespaard worden. In een petrischaaltje werkte het.
Lees verder
Erachter komen hoe de knoppen van cellen werken
Hoe ontwikkelt een bevruchte eicel zich tot een volgroeide zuigeling? Dat is een gevolg van een uiterst fijnzinnig staaltje van meet- en regeltechniek. Onderzoekers van het Britse Babraham-instituut hebben geprobeerd te achterhalen hoe die molecuulknoppen werken en ontdekten dat het eiwitcoplex PRC2 in de celontwikkeling een belangrijke rol in speelt (pdf-bestand). Dan wordt er natuurlijk meteen weer gesproken welke mogelijkheden deze nieuwe kennis biedt op het gebied van regeneratieve geneeskunde. Lees verder
Weefselschade leidt tot herprogrammering cellen
Interleukine-6, hier in model, is belangrijk voor herprogrammering (afb: Wiki commons)
Beschadigde cellen versturen noodsignalen naar hun buren. Dat zou er voor zorgen dat cellen stamcelachtige eigenschappen krijgen, ontdekten onderzoekers van het nationaal kankerinstituut in Spanje rond Manuel Serrano. Dat zou mede bijdrage aan het weefselherstel. Die ontdekking zou de herprogrammering van volwassen cellen tot stamcellen weleens aanzinelijk ‘bedrijfsveiliger’ en efficiënter kunnen maken. Lees verder
RNA te gebruiken voor veiliger pluripotente stamcellen
Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn, werd al eerder beweerd
De techniek om uit rijpe cellen pluripotente stamcellen te ontwikkelen heeft veel onderzoek gegenereerd, met name in de regeneratieve geneeskunde. Toch is het gebruik van die stamcellen in, bijvoorbeeld, stamceltherapieën verre van probleemloos. Nu schijnen onderzoekers een manier gevonden te hebben om met behulp van RNA, het zwervende ‘broertje’ van DNA, veilige pluripotente stamcellen te maken, maar ook te veranderen. De pluripotente stamcellen zouden bijna lijken op originele embryonale stamcellen. Lees verder
Adenosine maakt van stamcel een botcel
De structuurformule van adenosine (afb: Wiki Commons)
Het lijkt er op of het steeds makkelijker wordt om stamcellen een bepaalde ontwikkelingsrichting op te ‘duwen’. Nu melden onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego dat ze maar één molecuul (adenosine) nodig hebben gehad om een (pluripotente) menselijke stamcel aan te zetten zich te ontwikkelen tot een botcel. Met die geïnduceerde botcellen zou schade aan de schedels van muisjes zijn gerepareerd, zonder dat zich kanker ontwikkelde of dat er ontstekingen optraden. Lees verder
Onderzoekers zoeken sleutel regeneratievermogen
Een axolotl, een type molsalamander
Veel lagere organismen bezitten het vermogen om verloren gegane weefsels, organen en/of ledematen weer aan te laten groeien zowel qua vorm als qua functie. Het regeneratie-vermogen van de mens is maar zeer bescheiden. Onderzoekers van het MDI-lab in Bar Arbor (VS) proberen achter de genetische achtergrond van deze herstelfunctie te komen. Ze gingen op zoek naar de genetische basis van die functie bij de zebravis, de axolotl (een Mexicaanse salamandersoort) en de bichir, een Afrikaanse kwastsnoeksoort. Het idee is dan, uiteindelijk, om dat regeneratievermogen bij mensen weer in werking te stellen. Voor je dat doet lijkt me verstandig er eerst achter te komen waarom dat regeneratievermogen bij hogere leefvormen als de mens op een laag is gezet. Lees verder