De 14-jarige Joshua Osborn lag in een Amerikaans kinderziekenhuis. Zijn hoofd zwol van de toevloed van hersenvloeistof, maar de artsen hadden geen flauw idee wat daarvan de oorzaak was. Ten einde raad stelden ze de ouders voor een experimentele nieuwe technologie toe te passen om achter de oorzaak te komen. Californische onderzoekers zouden in de hersenvloeistof op zoek gaan naar genetisch materiaal van de mogelijke ziekteverwekker. De onderzoekers van de universiteit van Californië in San Fransisco hadden binnen 48 uur de boosdoener te pakken: een of andere duistere bacterie. Toen die eenmaal ‘geïdentificeerd’ was, was de hersenontsteking met behulp van penicilline binnen een paar dagen genezen. Een nieuwe manier om een diagnose te stellen waar andere methodes hadden gefaald lijkt geboren. Lees verder
Categorie archieven: Micro-organismen
DNA-code (b)lijkt niet nagelvast
Sommige dingen in heel ingewikkelde systemen zijn of lijken erg eenvoudig. Het systeem dat leven heet is knap ingewikkeld en ook het eindeloze DNA-molecuul in elke menselijke cel kent vele geheimen en donkere krochten, maar het leek toch duidelijk hoe dat molecuul codeert. Elke drietal opeenvolgende ‘letters’ van het vier letters tellende DNA-alfabet (A, C, G, T) staat voor een aminozuur. Die code wordt via boodschapper-RNA overgebracht op de eiwitfabriek, het ribosoom, waar het eiwit wordt geassembleerd. Zogeheten start- en stopcodons vertellen het ribosoom waar te beginnen en waar op te houden. Dat beeld blijkt niet helemaal te kloppen. Soms blijken start- of stopcodons (een codon is een trits nucleotiden achter elkaar) genegeerd te worden, ontdekte Natalia Ivanova van het het genoominstituut van het Amerikaanse ministerie van defensie van Walnut Creek (Cal) bij bacteriën. Er staat niet wat er staat. Lees verder
Klein RNA-molecuul kan ‘eiwitfabriek’ lamleggen

Een slechts 18 nucleotiden lang RNA-molecuul is in staat de eiwitfabriek van een gistcel stil te leggen (afb: Cell).
Een biologisch gezien klein (RNA-)molecuul is in staat om het ribosoom, de eiwitfabriek van een cel, lam te leggen, zo ontdekte Norbert Polacek van de universiteit van Bern. Die ontdekking zou kunnen leiden tot een nieuwe familie antibiotica, denkt de onderzoeker. Lees verder
Gentherapie efficiënter met ‘herkenningsmolecuul’

Virussen planten hun eigen erfelijk materiaal in dat van de cel. Daar wordt bij gentherapie gebruik van gemaakt.
Door lentivirussen een ‘herkenningsmolecuul’ mee te geven gaat de doelmatigheid van de genoverdracht in een gentherapie aanzienlijk omhoog, hebben onderzoekers van, onder meer, het Helmholtz-centrum in München (D) kunnen constateren. Lees verder
Virussen en RNA-schakelaar ingezet tegen kanker e.a.
Al vele jaren worden er waarschijnlijk vele miljarden besteed aan kankeronderzoek. Ondanks allerlei ‘doorbraken’ in die jaren heeft kanker zich nog steeds niet gewonnen gegeven, maar ik ben er van overtuigd dat dat eens zal gebeuren. Opmerkelijk bij al dat onderzoek is dat er diverse strategieën worden gevolgd om k. te verdrijven, soms heel kankertypespecifiek. Duitse biochemici rond Jörg Hartig van de universiteit van Konstanz en het Duitse kankerinstituut DFKZ ontwikkelden een ‘RNA-schakelaar’ om virussen te kunnen gebruiken in de strijd tegen, onder veel meer, kanker. Lees verder
Visolie van het genveld
Van visolie, vooral van omega-3-vetzuren, worden allerlei mooie dingen gezegd. Het is wat lastig dat je daar eerst vis voor moet vangen en dus hebben handige gentechneuten een plant genetisch zo veranderd dat de zaadjes van die plant visolie bevatten. Mogelijk dat het als supplement aan margarine zal worden toegevoegd. Lees verder
Mimivirus mogelijk betrokken bij ontstaan artritis
Lang was duister waarom het afweersysteem bij ziektes als reuma zich tegen het eigen lichaam keert. De laatste tijd zijn er diverse onderzoekingen gedaan die enige richting geven aan de ‘schuldvraag’ (of althans het antwoord daarop). Onderzoek van Thierry Hennet en zijn medewerkers van de universiteit van Zürich lijken te wijzen op de betrokkenheid van het reusachtige mimivirus. Althans, bij muizen bleek dat het geval te zijn. Lees verder
Genen in mitochondriën doen er wel degelijk toe
Het idee is dat de mitochondriën, de ‘energie-centrales’ van een cel, ooit micro-organismen zijn geweest die opgeslokt zijn door prokaryotische cellen. Mitochondriën bezitten nog steeds een eigen DNA. Dat zou er nauwelijks toen doen, was de heersende opvatting, maar dat blijkt toch weer anders te zitten, zo vonden onderzoekers van de Zweedse universiteit van Uppsala. Lees verder
Onderzoekers bouwen genetische ‘klok’ die op tijd loopt
Amerikaanse onderzoekers hebben in de bekende lab-bacterie Escherichia coli, beter bekend als E. coli, een genetische klok ingebouwd die zich niet in de war laat brengen door wisselende temperaturen. Genetische systemen zijn uiterst fijne raderwerken, die zich aanpassen aan de temperatuur, uur van de dag en nog vele andere factoren. Toch is een vaste biologische klok belangrijk voor het organisme, maar hoe bouwt de natuur dat met zijn temperatuurafhankelijke biochemie? De onderzoekers hebben nu, met de bouw van een temperatuurbestendige klok, laten zien hoe dat kan.
Lees verder
‘Hongerende’ bacterie overleeft antibiotica
Ach ja, weer een nieuwe doorbraak. Het wordt hier zo langzamerhand erg tochtig met al die gaten. Even alle luim op een bezem: Science Daily meldt dat onderzoekers van de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem er achter zijn gekomen hoe sommige bacteriën zich te weer stellen tegen anti-bacteriële middelen. Dan gaat het niet alleen om antibioticaresistentie, maar ook om een soort ‘slaaptoestand’ waarin die bacteriën terecht komen als ze met antibacteriële middelen worden behandeld. Die ‘sluimerende’ bacteriën ontwaken weer zodra de antibacteriële aanval over is. Lees verder



