De omslag van het boek van Shapiro
De klimaatverandering en andere door de mens veroorzaakte katastrofes leren ons dat we voorzichtig moeten zijn met het toepassen van onze (= ’s mensen) ‘oplossingen’. Vaak brengen die nieuwe problemen met zich mee. Dat geldt eigenlijk overal en dus ook voor de synthetische biologie, een tak van de ‘wetenschap’ die de mens de beheersing zou kunnen geven over het fenomeen dat we leven noemen. Hoe (on)gevaarlijk is het prutsen aan leven?<
Lees verder
Michael Elowitz (afb: quantamagazine.org)
Cellen communiceren met elkaar. Die communicatie is wezenlijk voor het overleven van een organisme maar hoe dat precies gebeurt is nog verre van duidelijk. Het lijkt in ieder geval niet op de simpele manier waarop elektronische schakelingen werken. De manier is aanzienlijk ingewikkelder. Het antwoord op de bovenstaande vraag luid dan ook: weinig (veel te weinig). Eiwitten ‘doen het’ met veel meer andere eiwitten dan tot nu toe voor mogelijk is gehouden. Ze zijn nogal ‘overspelig’ Lees verder
Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
Zo zou een protoplanetaire schijf er uit kunnen zien (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoekers van het Japanse instituut RIKEN hebben de scheikundige samenstelling van zogeheten protoplanetaire schijven uit de molecuulwolk van Perseus (Perseus is een sterrenstelsel) geanalyseerd en kwamen tot de conclusie dat de aantallen complexe organische verbindingen daarin nogal verschilden. Opmerkelijk genoeg bleken de jongere schijven meer overeenkomsten te vertonen. Dat zou kunnen betekenen dat zonnestelselachtige systemen bij het ontstaan een overeenkomstige scheikundige samenstelling zouden (kunnen) hebben en dus ‘vatbaar’ voor het ontstaan van leven. Lees verder
Wilhelm Huck (afb: Radbouduniversiteit)
Stoffen worden in levende systemen ‘al spelend’ aangemaakt, waarmee wij aardlingen grote problemen hebben om die na te bootsen. Scheikundigen hebben allerlei soms vernuftige, soms rondweg grove manieren gevonden om stoffen te synthetiseren, maar al te vaak gaan die toch gepaard met veel geweld (hoge temperatuur en druk). Aleksander Pogodajev heeft in zijn promotieonderzoek aan de Radbouduniversiteit onderzoek gedaan naar een soort netwerken van chemische reacties die de soepelheid en verwevenheid van reacties in levende systemen moeten nabootsen.
Lees verder
‘Kunstmatig’ leven van Craig Venter plus zeven genen maakt celdeling ‘natuurlijk’ (onderste plaatje) (afb: Cell)
Synthetische cellen gecombineerd met onderdelen van een Mycoplasma-bacterie die in het lab zijn gesynthetiseerd blijken te kunnen groeien en zich te delen en identieke dochtercellen op te leveren. Deze resultaten vorm een vervolg’product’ van het werk van Craig Venter et. al. die in 2016 een zogeheten minimale cel creëerden met maar 473 genen die als minimaal stel noodzakelijk worden geacht voor levende organismen. Lees verder
Kunstmatige celdeling en de vorming van nieuwe deelbare cellen (afb: Angewandte Chemie)
De grote uitdaging voor synbiologen is een cel te maken die niet alleen allerlei ‘kunstjes’ uitvoert, maar zichzelf ook deelt. Dat lijken onderzoeksters in Duitsland rond Kerstin Göpfrich nu ook voor elkaar te hebben, zij het dat die celdeling zich niet ‘streeploos’ herhaalt. Die celdeling is gebaseerd op osmose en een combinatie van lipiden en kan worden bewerkstelligd door licht en/of een enzymatische reactie. Lees verder
Ramanarayanan Krishnamurthy (afb: Scrippsinstituut)
Er wordt al heel lang gespeculeerd hoe leven op aarde ontstaan is. De meeste aanhang lijkt nu de theorie van de RNA-wereld te hebben, waarbij RNA de rol van DNA van nu zou hebben maar waarbij RNA ook dingen deed die eiwitten nu op zich hebben genomen. Nu komen onderzoekers/theoretici met het idee dat én DNA én RNA samen aan de ‘wieg’ van het leven hebben (kunnen) gestaan. Lees verder
DNA-origami opgebouwd uit viraal DNA (afb: Wiki Commons)
Alle onderdelen van het leven zijn dode materialen, maar tezamen vormen ze iets dat we leven hebben genoemd. Kunnen we door te knutselen met DNA celonderdelen maken? Misschien kun die DNA-constructies wel gebruikt worden voor ‘ongehoorde’ functies in ons lijf. Hebben we binnenkort kunstmatige cellen van DNA-componenten die leven (en ja, wat is leven?)? Lees verder
Hi-virussen (paars) op een T-cel
Virussen zijn stukjes RNA of DNA die coderen voor eiwitten met een ‘velletje’ er omheen. RNA-virussen zijn virussen waarvan het erfelijk materiaal uit RNA in plaats van DNA bestaat. Bekende voorbeelden Virussen zijn stukjes erfelijk materiaal met een eiwitmantel eromheen, nauwelijks leven. Toch kunnen ze grote rampen veroorzaken.van RNA-virussen zijn het griep-, ebola- en hepatitis-C-virus. Lees verder