
Kankercellen aangevallen door T-cellen (afb: univ. van Uppsala)

Kankercellen aangevallen door T-cellen (afb: univ. van Uppsala)

Albert Kim
Veroudering en hersenkanker zouden wel eens twee zijden van dezelfde medaille kunnen zijn: probeer je een agressieve vorm van hersenkanker (glioblastoom) via een bepaalde ‘moleculaire route’ te bestrijden dan zou dat kunnen leiden tot een versnelling van de veroudering. De onderzoekers van de universiteit van Washington (VS) vonden dat bij die kanker de zogeheten NAD+-route overactief is. Die route zou ik invloed hebben op de veroudering. Lees verder

Links cellen met hoge concentratie HIF-1 (rood) in zuurstofarme omgeving, rechts cellen met doxyxycline-gen (afb: univ.v.Southampton)
Onderzoekers van de universiteit van Southampton schijnen menselijke cellen voorzien te hebben van een mechanisme, waardoor de cel sterft als die zich ontwikkelt tot kankercel. Normaal gedijen kankercellen uitstekend in een omgeving met weinig zuurstof, maar deze bewerkte cellen kunnen een molecuul produceren, doxyxycline, dat dat overlevingsvermogen teniet doet. Lees verder

Opbouw celmembraan
Celdood is een fenomeen dat er, normaal gesproken, voor moet zorgen dat een multicellulair systeem in de soep draait. Een belangrijke rol daarin speelt de geprogrammeerde celdood (apoptose). In 2012 schijnt er een nieuwe vorm van celdood te zijn ontdekt, de ferroptose. Nu heeft een internationale onderzoeksgroep ontrafelt hoe de signaalroute voor ferroptose in elkaar steekt. Die ontdekking zou betekenis kunnen hebben voor de behandeling van kanker of van bestralingsschade, denken de onderzoekers. Ze beschreven hun bevindingen in twee artikelen in Nature Chemical Biology: http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2239.html en http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2238.html Lees verder

Receptor van een T-cel herkent specifiek eiwit op het membraan van een kankercel (afb: getekend bij CalTech)
Immuuntherapie waarbij afweercellen worden aangepast om kankercellen gerichter te kunnen aanpakken kent enig succes, maar er bestaat steeds het grote risico dat de genetisch aangepaste afweercellen zich ook keren tegen gezonde cellen. Nu zeggen onderzoekers van, onder meer, CalTech (VS) een methode te hebben bedacht die dat risico sterk vermindert. Lees verder

Salmonella typhimurium-bacteriën (rood) dringen een cel binnen (afb: Wiki Commons)
Salmonella-bacteriën dringen cellen binnen en vermenigvuldigen zich daar. Onderzoekers van de universiteit van Missouri (VS) denken dat die ziekteverwekkende bacterie kan worden ingezet om kankercellen onschadelijk te maken. Ze hebben daartoe een niet-toxische Salmonellastam ontwikkeld die het vooral gemunt heeft op kankercellen. Prostaattumoren bij muizen werden door de genetische veranderde bacteriestam wat kleiner. Therapievoorstel nummer tig? Lees verder

De Stampedesupercomputer van de universiteit van Texas
Het eiwit p53 schijnt een hoofdrol te spelen bij kanker en is daarom een belangrijk doelwit van hedendaags kankeronderzoek. Rommie Amaro en medeonderzoekers gebruikten de Stampede-supercomputer van de universiteit van Texas in Austin om dat belangrijke eiwit en zijn moleculaire omgeving eens helemaal door te rekenen op atomair niveau, waarbij zo’n 1,5 miljoen atomen zijn ‘meegenomen’. Ze wilden er achter te komen hoe dat eiwit in elkaar zit en functioneert. Zo ontdekten ze nieuwe ruimtes in het eiwitmolecuul via welke p53 weer te reactiveren zou zijn. Dat geeft hoop op een krachtige en effectieve kankerbehandeling, denkt Amaro. Lees verder

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)
Er zijn al heel wat oplossingen aangedragen voor kanker, maar dé oplossing is er niet en bestaat waarschijnlijk ook niet. De laatste jaren wordt veel onderzoek besteed aan het activeren van het eigen afweersysteem door afweercellen genetisch aan te passen. Die aangepaste cellen moeten dan vervolgens het werk doen: kankercellen doden. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Cambridge hebben nu een molecuul gevonden, S2-hydroxyglutaraat (2-HG), dat bepaalde afweercellen, celdodende T-cellen, een langer leven geeft en zichzelf vernieuwen (zegt het persbericht, ik neem aan delen). Of het ook echt werkt tegen kanker moet nog worden bewezen.
Lees verder

De gentherapie voor ‘armoedzaaiers’
Gentherapie is een heet onderwerp. Van die techniek wordt veel verwacht als het gaat om het repareren van genafwijkingen en, vooral, de ziektes die daarmee samenhangen, maar gentherapie is een dure behandelingsmethode die kostbare ‘productieomstandigheden’ vergt zoals een steriele omgeving. Het zou allemaal een stuk hanteerbaarder en betaalbaarder worden als de gentherapietechnologie in een ‘doosje’ zou zitten en juist dat schijnen onderzoekers van het Fred Hutchinson-kankercentrum in de VS te hebben ontwikkeld. Met een tafelapparaat kunnen bloedcellen van patiënten genetisch worden gemanipuleerd. Dat zou gentherapie ook bereikbaar maken voor armere landen, is het bericht van de Amerikanen. Lees verder

De eigen gliacellen (hier astrocyten genoemd) werden bij de muisjes ingespoten in het ruggenmerg. (afb: Cell Reports)
Onderzoekers van het medisch centrum van de Southwestern-universiteit zouden met succes bij muisjes gebruikmakend van aanwezige gliacellen (stercellen of astrocyten) de aanmaak van zenuwcellen in het ruggenmerg hebben gestimuleerd. Al tientallen jaren wordt er gespeurd naar methoden om schade aan de zenuwbanen in het ruggenmerg te herstellen, vooralsnog zonder resultaat. Wellicht biedt deze methode aanknopingspunten.