Gasdermine E zet kankercellen ‘in de fik’

Kankercellen in de fik gestoken

Kankercellen zonder en met (r.) gasdermine-E (afb: Liebermanlab)

Kankers zijn vaak in staat het eigen afweersysteem voor de mal te houden. Er zijn al behandelwijzen om dat weer te activeren en daar lijkt er weer een bij te komen. In dit geval gaat het (re)activeren van het gasdermine E-gen. Die aanpak zou het voordeel hebben dat die bij verschillende kankersoorten werkt. Die methode zou in dierproeven zijn nut hebben bewezen. Lees verder

Is met biologische klok kankerproces te vertragen?

biologische klok en borstkanker

David Ann:… niet al te veel vetten…  (afb: City of Hope)

Het klinkt als hocus-pocus maar kennelijk hebben de biologische klok en het voortschrijden van het kankerproces iets met elkaar te maken. Die biologische klok maakt dat ons lichaam zich aan periodiciteit aanpast, zoals het dag/nachtritme. Onderzoekers van de Stad van Hoop in Californië ontdekten bij muisjes dat als een gen dat (mede) verantwoordelijk is voor de biologische klok defect (gemuteerd) is het borstkankerproces bij dikke muisjes versnelde. Wellicht dat daar een ‘knop’ te vinden is om dat proces te vertragen of zelfs helemaal stop te zetten, speculeren de onderzoekers. Lees verder

Afweercellen doen meer dan afweren

Muzlifah Haniffa

Immunologe Muzlifah Haniffa (afb: Wellcome Trust)

Afweercellen komen in actie als ziekteverwekkers de gezondheid van het organisme bedreigen, maar ze doen meer dan dat. Ze helpen bij het herstel van weefsel, zorgen mede voor een gezond zwangerschap en regelen mede de vernieuwing van van huid- en bloedvatcellen, om maar wat te noemen. Tijd voor een nieuwe naam?
Lees verder

Genoombewerking met CRISPR lijkt veilig te zijn maar geen succes

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Immuuntherapieën waarbij afweercellen met behulp van de CRISPR/Cas9-methode zo worden veranderd dat ze extra geactiveerd zijn gezondheidsbedreigingen tegen te gaan lijken veilig te zijn. Dat is een conclusie van een klinische proef met drie kankerpatiënten. Het gaat om voorlopige resultaten. Die aangepaste afweercellen waren overigens niet erg effectief tegen de kanker van de patiënten. Een van hen overleed. De andere twee krijgen een andere behandeling
Lees verder

Het mysterie van de ‘onsterfelijkheid’ van kankercellen

Telomerase

Telomerase bouwt telomeren aan het eind van een chromosoom . DNA-polymerase zorgt voor de tweede streng (afb: WikiMedia Commons)

Kankercellen zorgen vaak voor dood en verderf, maar hebben zelf een soort ‘onsterfelijkheid’ verworven. Ze kunnen zich tot haast in het oneindige delen en dat leidt tot dodelijke woekeringen (als daar niks aan gedaan wordt). Onderzoekers hebben nu weer een tipje van die ‘onsterfelijkheidssluier’ opgelicht. Zo schijnen kankercellen een manier gevonden hebben om het inkorten van de uiteinden van de chromosomen (de telomeren) een halt toe te roepen. Die telomeerlengte heeft iets met deelactiviteit te maken. Lees verder

Komt er een immuuntherapie die alle kanker de baas is?

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel, maar dat is van de buitenkant moeilijk te zien (afb: Nature)

Of dat waar is, is natuurlijk nog maar zeer de vraag. Om aandacht te trekken willen onderzoekers of communicatiemensen van onderzoeksinstituten nogal eens hun vindingen opsieren met indrukwekkende beloftes en/of veelbelovende vergezichten. Wees dus gewaarschuwd als ik je hier meld dat onderzoekers van de universiteit van Cardiff (VK) een nog  niet bekend type  T-cel-receptor hebben ontdekt, die  er voor zorgt dat die afweercel allerlei verschillende typen kankercellen aanvalt en doodt. Het ei of de flop van Colombus? Lees verder

Virussen voor gentherapie mogelijk kankerverwekkend

Gentherapieonderzoekster Denise Sabatino

rzoekster Denise Sabatino (afb: kinderziekenhuis Philadelpia)

Elk voordeel hep zijn nadeel, zou onze nationale topfilosoof gezegd hebben. Van gentherapie wordt veel verwacht, maar om dat genoom te veranderen moet al dat ‘gereedschap’ een cel worden binnengeloodst om daar zijn heilzame werk te kunnen doen. Daarbij wordt de hulp van kreupel gemaakte (leeggehaalde) virussen gebruikt (onder meer adenogeassocieerde virussen). Die leken ongevaarlijk maar in een onderzoek bij honden met de bloederziekte (hemofilie) die tien jaar eerder met een gentherapie waren behandeld waarbij die kreupele virussen waren gebruikt bleek die aanname toch niet helemaal te kloppen. Lees verder

CAR-T-cellen verkleinen tumor met behulp van RNA

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld  (afb: hematon.nl)

T-cellen (afweercellen) die genetisch zijn aangepast om ze inzetbaar te maken tegen kankercellen schijnen bij muisjes met kanker met hulp van RNA tumoren een kopje kleiner te hebben gemaakt. Deze met CAR-T aan geduide therapie (CAR staat voor chimere antigeenreceptor) zou vrij effectief zijn bij bloedkankers zoals leukemie, maar veel minder effectief zijn bij vaste tumoren. Door toevoeging van RNA, als mal voor de aanmaak van het eiwit claudine, verschrompelden de kankergezwellen bij de muisjes. Lees verder

DNA bepaalt je lot maar een klein beetje

Aanbieding 23andme

Bedrijven als 23andme verdienen geld aan het voorspellen van je gezondheidsrisico’s aan de hand van je DNA (afb: 23andme.com)

Onderzoek van de universiteit van Alberta (Can) zou hebben uitgewezen dat DNA niet je (nood)lot bepaalt. De bijdrage van de genen aan ziektes als kanker, Alzheimer en suikerziekte zou maar op zijn hoogst 5 tot 10% zijn. Je DNA is dus nauwelijks een goede voorspeller van het verloop van je gezondheid, is de boodschap. Er zijn uitzonderingen, overigens. Lees verder

Kankerbepalende genen in kaart gebracht.

Clare Pacini

Clare Pacini van het Sangerinstituut (afb: Sangerinstituut)

Het ontstaan van kanker is een ingewikkeld verhaal. Voor een deel heeft dat te maken met het grote aantal factoren dat mis kan gaan, maar ook met het feit dat er verschillende typen kanker zijn die allemaal zo hun eigen eigenaardigheden hebben. Onderzoekers in de VS en het VK hebben nu een ‘kaart’ gemaakt van genen die noodzakelijk zijn voor de overleving van kankercellen. We praten dan over 725 kankermodellen en 25 verschillende soorten kanker. Lees verder