Bestrijdt kankerverwekkende virussen met eigen wapens

Humane papilloomvirus

Hpv is verantwoordelijk voor het ontstaan van baarmoederhaldskanker

Dat virussen kanker kunnen veroorzaken is geen nieuws. Zo is het menselijke papilloomvirus verantwoordelijk voor het ontstaan van baarmoederhalskanker. Virussen zijn er op gericht zich zo veel mogelijk te vermenigvuldigen en daar hebben ze het transcriptie- en translatieapparaat van hun gastheer voor nodig. Overmatige celdeling leidt tot kanker. Daarnaast manipuleren virussen ons afweersysteem. Dat schijnt nieuwe kennis te zijn die kan helpen bij het effectiever maken van kankerbestrijdende immuuntherapieën. Lees verder

De genetica van de afmeting van de koe is niet zo simpel

De oeros was iets kleiner dan de olifant(?)

Je ziet het al voor je, die verlekkerde gezichten van boeren en andere dierenfokkers bij de wetenschap dat je maar aan een paar genknoppen hoeft te draaien om de grootte van vee mee te regelen. Die optimisten zullen zich nog even moeten inhouden. Uit internationaal onderzoek blijkt dat bij runderen maar liefst 163 genoomsectoren betrokken zijn bij de uiteindelijke grootte van koeien en die blijken bij elkaar maar voor 14% de variabiliteit te bepalen. Lees verder

Afremmen overijverig enzym HDAC3 herstelt geheugen

DNA en histonen

DNA wordt stevig ingepakt, maar genen die actief (moeten) zijn, moeten wel afgelezen kunnen worden

HDAC3 is verantwoordelijk voor het ‘inpakken’ van het lange DNA-molecuul in de kern, maar wordt gaandeweg de jaren wat overijverig. Het gevolg is dat een ander eiwit, Period1, in feite wordt ‘opgesloten’ en dat eiwit is nu juist verantwoordelijk voor geheugenvorming. Het afremmen van het HDAC3-gen had als gevolg dat oudere en beschadigde hersens weer gemakkelijker informatie opslaan. Lees verder

Genverdubbeling zou agressie alvleesklierkanker verklaren

Roland Rad en de agressie van alvleesklierkanker

Roland Rad (afb: TUM)

Alvleesklierkanker is een erg dodelijk vorm van kanker, waar tot op heden nog weinig kruid tegen is gewassen. Onderzoekers in Duitsland denken nu te weten waarom alvleesklierkanker zo agressief en dodelijk is: genvermenigvuldiging. Lees verder

Er zouden meer dan 100 000 genschakelaars zijn

100 000 genschakelaars op DNA

Een verbeteraar (enhancer) is een van die vele genschakelaars op het DNA (afb: Lutz Grein)

Het lichaam is, ik gooi er maar weer eens een vette platitude , behoorlijk ingewikkeld. Mensen hebben zo’n 20 000 genen die coderen voor 20 000 verschillende eiwitten, elk met een specifieke taak. Elke cel heeft duizenden eiwitten nodig om goed te kunnen functioneren. Die 20 000 genen bezetten maar 2% van de lengte van het meterslange DNA-molecuul. De rest bevat, volgens Ralf Gilsbach en Lutz Hein van de universiteit van Freiburg (D), onder meer schakelaars die de genactiviteit sturen, zo’n 100 000, denken ze. Lees verder

Onnatuurlijk eiwit fungeert in de cel als echt enzym

Onnatuurlijke eiwitten ffungeren in E. coli-bacterie

Onnatuurlijke eiwitten blijken in een E. colibacterie werkzaam te kunnen zijn. Daarvoor wordt wel eerst het natuurlijke eiwit (gltA) ‘onklaar’ gemaakt (afb: Synthetic Biology)

Er wordt volop gesleuteld aan het natuurlijke genetische systeem. Onlangs bouwden onderzoekers, bijvoorbeeld, twee nieuwe DNA-letters in in een bacteriecel, en die nieuwe letters codeerden voor niet-natuurlijke eiwitten. De cel maakte die, nutteloze eiwitten, nog braaf aan ook. Nu hebben onderzoekers rond Michael Hecht van de Princeton-universiteit een cel niet-natuurlijk eiwitten laten aanmaken, die ook nog fungeren als enzym. Het onnatuurlijk leven komt steeds dichterbij.
Lees verder

Springende genen beïnvloeden functies van genen

Springende genen of transposons

Transposons kunnen overspringen of zichzelf kopiëren en elders in het DNA-molecuul inbouwen

Springende genen, ook wel transposons genoemd, zijn jaren lang als ’troep’ beschouwd en door onderzoekers veronachtzaamd.  Toch maken die van plaats wisselende ‘genen’ een belangrijk deel van DNA uit: bij mensen zo’n 50%, bij sommige planten zelfs 85%. Transposons hebben invloed op de activiteit van nabije genen. Promovendus Raúl Castaneras van de universiteit van Navarra (Sp) was daarbij vooral geïnteresseerd in het effect daarvan op de productie van eiwitten in commercieel interessante schimmels en paddestoelen.
Lees verder

Begon het leven toch niet in een RNA-wereld?

Charles Carter en de oorsprong van het leven

Charles Carter: …een RNA/peptide-wereld…?

Zo’n viermiljard jaar geleden zouden de eerste voorlopers van wat we nu biomoleculen noemen zijn opgedoken in de aardse oersoep. Hoe die eruit zagen is een nog immer voortwoekerende discussie, maar wetenschappers vinden dat die moleculen op zijn minst twee belangrijke eigenschappen moesten hebben: ze moesten informatie kunnen opslaan en ze moesten reacties kunnen katalyseren. In de moderne cel worden die functies achtereenvolgens uitgevoerd door DNA en de eiwitten, maar in die oertijden zou RNA die hebben gecombineerd. De theorie van de RNA-wereld werd al in de jaren 60 ontwikkeld  en krijgt ook de meeste wetenschappelijke steun, maar recente artikelen in Biosystems en Molecular Biology and Evolution zaaien weer twijfel over de houdbaarheid van die verklaring van het ontstaan van leven. Lees verder

Mitochondriaal DNA is een zooitje

Mitochondriën

Een enkel mitochondrion wordt gewoon ‘met de hand’ gevangen (afb: univ. van Pennsylvania)

Mitochondriën worden vaak de krachtcentrales van de cel genoemd. Die hebben hebben piepkleine DNA-molecuultjes met een paar genen. Dan denk je, die paar genen heb je met de huidige apparatuur zo gelezen, maar dat blijkt niet zo te zijn. Onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania zeggen tenminste dat voor het eerst gedaan te hebben. Het blijkt dat het met dat mitochondriale DNA nogal een zooitje is. Die verschillen onderling nogal. Lees verder