Categorie archieven: Eiwitten

DNA als, trage, vrachtwagen

Geplaatst op door
Beantwoorden
DNA-vrachtwagen

DNA-vrachtwagen met cadmiumsulfidelading (gele bolletje)

DNA is dat mysterieuze, waanzinnig lange molecuul, dat ons erfgoed bevat, maar met DNA zijn andere leuke dingen te doen. Er is een hele rits onderzoekers die zich bezig houdt met DNA als bouwmateriaal voor allerlei toepassingen zoals ‘medicijndoosjes’. Die tak van wetenschap wordt aangeduid met DNA-origami (origami is Japanse papiervouwkunst). Nu heeft Jong Hyun Choi van de Amerikaanse  Purdue-universiteit DNA gebruikt om een (kleine) vracht te vervoeren over de hele lengte van een nanobuisje van een paar mikrometer.   Lees verder →

Kunstmatige cellen afdrukken

Geplaatst op door
Beantwoorden

KunstcellenOnderzoekers van de Amerikaanse Pennsylvania staatsuniversiteit hebben een microprinttechniek gebruikt om kunstmatige cellen af te drukken. We praten dan over cellen, of eigenlijk celmembranen, met een diameter van 20 tot 50 µm; in de orde van grootte van natuurlijke cellen. Die lege cellen zouden dienst kunnen doen als medicijnvervoerders of als bezorgers van genen, bij onderzoek aan membranen van natuurlijke cellen  of andere listige dingen doen in biotechnologsiche toepassingen, denken de onderzoekers. Lees verder →

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder →

Afweer weer aan het werk gezet tegen kankercellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
neuropiline-1

Neuropiline-1

Veel van het hedendaags kankeronderzoek is gericht op het ‘redresseren’ van het eigen afweersysteem. Dat is een prachtige machine, maar die laat ons soms in de steek zoals bij de bestrijding van kanker. Ook nu weer bij onderzoek aan de Katholieke Universiteit van Leuven is de blik gericht op het herstel van het dodelijke vermogen van het immuunsysteem. In een recent onderzoek werden T-cellen genetisch zo aangepast dat ze ‘bereid’ waren de woekercellen aan te pakken. In het Leuvense onderzoek werd datzelfde bereikt door het eiwit Nrp1 (neuropiline-1) te blokkeren. Lees verder →

Gerepareerd eiwit kan weer aan de slag

Geplaatst op door
Beantwoorden
farmacoperons

Farmacoperons, de ‘allesgenezers’.

Het heeft 13 jaar geduurd, maar eindelijk lijken de dagen van glorie voor P. Michael Conn van de universiteit van Oregon, tegenwoordig verbonden aan de universiteit van Texas, en zijn medewerkers nabij. Conn heeft een methode ontwikkeld om misvouwde eiwitten, oorzaak van een hele reeks ziektes, weer in het gareel te krijgen. Bij muizen is het de onderzoeksgroep gelukt ze te genezen van een misvouwziekte, waardoor muizenvaders geen kinderen meer kunnen krijgen. Het misvouwen van eiwitten is, onder veel meer, verantwoordelijk voor de ziekte van Alzheimer, taaislijmziekte (cystische fibrose) en de ziekte van Huntington.
Lees verder →

Het orakel van de T-cel

Geplaatst op door
Beantwoorden

tcelorakelAls je er eens wat dieper induikt, dan ontdek je wat een prachtig systeem dat is, ons eigen afweersysteem. Dat beschermt ons tegen een groot aantal ziektes en het mooie is dat het systeem leert. Het gaat wel eens fout. Kanker en HIV zijn bedreigingen voor de gezondheid, waar ons afweersysteem geen (goed) antwoord op heeft.  In dat mooie systeem is de T-cel een belangrijke soldaat of misschien zou veldwachter een beter woord zijn. Die cellen patrouilleren door het lichaam via bloed- en lymfevaten  en ‘arresteren’ vreemdelingen (nee, het is geen politiek correct verhaal). Wanneer komen die veldwachters in actie? Daar is lastig een allesomvattend antwoord op te geven. Onderzoekers van, onder veel meer, de Albert-Ludwigs-universiteit in het Duitse Freiburg hebben een virtuele T-cel gebouwd die antwoord zou moeten geven op deze vragen.
Lees verder →

HIV-remmer blokkeert replicatie virus

Geplaatst op door
Beantwoorden
HIV-remmer terfenyl

Links in rood het eiwit Rev aan RNA verbonden. Terfenyl (rechts) bindt op dezelfde plaats en voorkomt verdere besmetting (afb: univ.van Valencia)

Onderzoekers van ver-schillende Spaanse universiteiten en onderzoeksin-stituten hebben een molecuul ‘ontworpen’  en gemaakt dat voorkomt dat het AIDS-virus (HIV) zich ‘voortplant’ (repliceert). Als dat allemaal klopt dan zou dat het eind van HIV, althans van de HIV-1-variant, betekenen als voorbode voor een zekere dood door onttakeling van het immuunsysteem. Dat zal in de praktijk nog moeten worden bewezen.  Het zou om para-terfenylen gaan, maar hoogstwaarschijnlijk enigszins aangepast om hun remmende taak te kunnen uitvoeren. Het procédé zal waarschijnlijk geoctrooieerd worden en dan is het de vraag of de onderzoekers het achterste van hun tong laten zien.
Lees verder →

Leer afweercellen kankercellen te herkennen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michel Sadelain (MSKCC)

Michel Sadelain (m) met mede-onderzoekers Isabelle Rivière en Renier Brentjens (foto: mskcc.org)

Leer immuuncellen kankercellen te herkennen en dat komt alles terecht. In de vele jaren van het wereldwijde kankeronder-zoek zijn al vele voorstellen en ideeën geopperd om die gevreesde ziekte (eigenlijk een conglomeraat van woekerende ziektes) een definitief halt toe te roepen. De Amerikaanse kankeronderzoeker Michel Sadelain van het Memorial Sloan-Ketheringkankercentrum in New York heeft in maart vijf patiënten met bloedkanker (in jargon: acute lymfatische leukemie) behandeld met eigen immuuncellen, die genetisch zo aangepast waren dat ze kankercellen herkenden en, hopelijk, zouden vernietigen. Bij vier was er verbetering opgetreden en bij een patiënt was de leukemie  binnen acht dagen helemaal verdwenen. Bemoedigend, noemt Sadelain dat. Hij heeft, zo meldt het populairwetenschappelijk blad New Scientist,  nu elf andere patiënten behandeld met een overeenkomstig resultaat. Ook klinische proeven bij andere kankersoorten laten bemoedigende resultaten zien, stelt het blad.
Lees verder →

Eiwitstructuren doorgelicht

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het is een heidense klus om de structuur van eiwitten te bepalen. De structuur is dan weer belangrijk voor de functie van dat eiwit en ook voor, bijvoorbeeld, de ontwikkeling van medicijnen. Gewoonlijk wordt die structuur bepaald door een eiwit te kristalliseren en van dat eiwitkristal een röntgenfoto te maken. Het grote probleem daarbij is dat lang niet alle eiwitten netjes een kristal vormen.

Röntgenlaserfaciliteit

De röntgenlaserfaciliteit van het versnellerlab in Stanford (Cal/VS)

Een groep onderzoekers van het versnellerslab van het Amerikaanse ministerie van energie en daarbuiten schijnt er in geslaagd te zijn met behulp van een röntgenlaser, gadolinium en de computer, die onontbeerlijke computer, een ruimtelijk model van een eiwit te maken zonder voorafgaande kennis van de structuur van het eiwit te hebben gehad. Lees verder →

Gentherapie in de maak voor bloederziekte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedplaatjes maken stollingsfactor aan

De gele kleur geeft aan dat de stollingsfactor in de bloedplaatjes wordt aangemaakt (foto: Lily Du)

Het lijkt er op dat een gentherapie lijders aan de bloeder-ziekte kan helpen aan de zo node gemiste stollingsfactor-en. Het bloed van die patiënten stolt moeilijk omdat bepaalde stollingsfactor-en ontbreken en elke bloeding zou fataal kunnen zijn. Amerikaanse onderzoekers hebben daar nu een gentherapie voor ontwikkeld. De reparatie van het defect begint met het in bloedstamcellen inbouwen van het gen dat zorgt voor de aanmaak van de ontbrekende stollingsfactor of -factoren. Vervolgens worden die ‘gerepareerde’ bloedstamcellen bij de patiënt weer ingespoten. Proeven met honden bleken succesvol: tweeeneenhalf jaar na de behandeling hadden de honden nog steeds geen last van de voor bloederlijders typerende heftige bloedingen. Lees verder →