Kunstmatig ribosoom gemaakt

Ribosoom

Het ribosoom is zelf opgebouwd uit eiwitten en stukken RNA

Onderzoekers van de universiteit van Illinois in Chicago en de Northwestern-universiteit (VS) hebben een ribosoom in elkaar geknutseld dat haast als een echte eiwitfabriek werkt. Een ribosoom fabriceert in een cel eiwitten op instructie van RNA dat op zijn beurt weer is gekopieerd van een stukje DNA. Het kunstmatige ribosoom zou gebruikt kunnen worden voor het maken van medicijnen of andere biomaterialen en bovendien het inzicht in de werking van dat organel kunnen vergroten, stellen de onderzoekers. Lees verder

Nieuwe letters in DNA-alfabet

Vreemde DNA-letters

Vreemde letters voor DNA

Het leven heeft maar een bescheiden gebruik gemaakt van de talloze mogelijkheden die de organische wereld biedt. Al onze eiwitten zijn opgebouwd uit slechts 20 verschillende aminozuren en het genoom is opgebouwd uit slechts vier verschillende gepaarde nucleotiden, aangeduid (naar de base) met C, G, A en T. Al lang is de gedachte dat die karigheid uitbreiding behoeft en er wordt al jaren onderzoek gedaan naar ‘vreemde letters’ voor ons levensalfabet. Volgens de Amerikaanse organisch chemicus Steven Benner, die daar al 30 jaar mee bezig is, is er veel mis met het DNA-molecuul. Dat onderzoek lijkt nu zijn vruchten af te werpen. Twee kunstmatige nucleotiden P en Z blijken naadloos in de wenteltrapstructuur van DNA te passen en ze blijken zich te kunnen ontwikkelen via evolutionaire lijnen. Net echt dus, maar wat dan? Een leven zonder eiwitten? Lees verder

Muizen met aangeboren doofheid genezen met gentherapie

Haarcellen

De haarcellen in het gehoororgaan

Onderzoekers van, onder meer, de Harvard-universiteit (VS) zijn er in geslaagd met behulp van een gentherapie muisjes met een aangeboren doofheid de beschikking over hun gehoor te geven. Aangeboren doofheid is verantwoordelijk voor zeker de helft van de doofheid bij kinderen. Lees verder

Kunstmatig enzym werkt net echt

Kunstmatig enzym

De RNA-regulator (NMHV) en zijn doel (het gen aangeduid met goi) (afb: SISSA)

Bij sommige genetische ziektes functioneren bepaalde genen niet. In dat geval is het handig als je die genen weer in kunst schakelen. Onderzoekers van het Italiaanse SISSA-instituut in Triëst hebben een kunstmatig enzym gemaakt met een RNA-aanhangsel, dat onderscheid kan maken tussen actieve en inactieve genen en die eerste selectief kan stimuleren.  Lees verder

Misschien is leven toch niet ontstaan in RNA-wereld

Niet-RNA-wereld

Zo zou het leven zijn ontstaan volgend Loren Williams, waarbij enzymen en RNA samenwerken. Links de ontwikkeling volgens de theorie van de RNA-wereld.

Ter verklaring hoe het leven ontstaan is op aarde wordt onder mensen die daar mee bezig zijn vrij breed de theorie van de RNA-wereld aangehangen, waarbij RNA fungeerde als zowel enzym als informatiedrager (een functie die tegenwoordig is toebedeeld aan DNA). De Amerikaanse biochemicus Loren Williams vertelde vorige week op het astrobiologiecongres in Chicago dat hij, op goede gronden, twijfelt aan de juistheid van die theorie. Het ontwarren van de raadsels rond het ontstaan van het leven kampt met een hoog kip/ei-gehalte. Zo zijn enzymen nodig om nucleotiden te maken, de bouwstenen van RNA en DNA, maar om die te maken heb je genetische informatie nodig. Dus bedachten onderzoekers dat voor het ontstaan van leven er al RNA-moleculen waren. Dat lijkt op het verleggen van het probleem, maar voorlopig is de RNA-wereld de minst gammele theorie die we hebben. Lees verder

Extra DNA-base handhaaft zich in zoogdieren

5fC naar Cytosine

Voor liefhebbers: 5fC is in feite een tussenproduct in de demethylering van cytosine

DNA is opgebouwd uit vier basen, afgekort C, G, A en T. Synthetisch biologen experimenteren met niet-natuurlijke basen, om te voorkomen dat nieuwe synbiologische ‘constructen’ de natuur kunnen verstoren. De vraag is nu of dat een afdoende bescherming is. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Cambridge (Eng) zijn er achter gekomen dat een, natuurlijke, variant (5-formylcytosine, afko 5fC) van een van de vier basen (C) zich blijkt te kunnen handhaven in het DNA van zoogdiercellen. Doorredenerend zou dat kunnen betekenen dat niet-natuurlijke basen geen garantie zijn voor de bescherming van het natuurlijke leven tegen vreemd DNA. Lees verder

Is er leven buiten DNA?

Alkaanzee op Titan

Ligeia Mare op Titan bestaat uit vloeibaar ethaan en methaan en heeft een oppervlak van bijna 150 000 vierkante km (afb: NASA)

Voor het leven op aarde is DNA wezenlijk, maar al jaren vragen onderzoekers zich af of er ook leven mogelijk is zonder DNA of zonder water. Er wordt gespeculeerd dat polyethers in combinatie met koolwaterstoffen als butaan of ethaan in vloeibare vorm ook ‘levensvatbaar’ zouden kunnen zijn. Dan zou er leven kunnen zijn in de koolwaterstofoceanen op manen zoals Titan of op aardachtige planeten, speculeerden Amerikaanse onderzoekers.  Uit hun berekeningen kwam dat dat op Titan niet mogelijk is maar wel elders in het healal op manen en planeten. Lees verder

Twijfels over ‘verjongingseiwit’ GDF11

Bloedzak

Bloed van jonge muizen ‘verjongt’ het herstelvermogen van oudere dieren

Het was vorig jaar groot nieuws en ik heb dat kennelijk gemist: het eiwit GDF11 zou er de oorzaak van zijn dat bloed van jonge muizen spieren vernieuwt in oudere muizen. Onderzoek van het Novartis-onderzoekscentrum zet nu vraagtekens bij dat opzienbarende onderzoeksresultaat. Lees verder

Genexpressie veranderd om leverschade te bestrijden

Transcriptiefactoren

Transcriptiefactoren zijn eiwitten die de activiteit van genen regelen

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley hebben transcriptiefactoren gebruikt om de genexpressie in levercellen te veranderen, om zo de schade door een overdosis pijnstiller te bestrijden. Dat lukte bij muizen door die transcriptiefactoren te voorzien van allerlei beschermende chemische metgezellen. Tot nu toe was het grote probleem die transcriptiefactoren ‘ongedeerd’ in de cel te krijgen. Dat hebben de onderzoekers voor elkaar gekregen door ze ‘in te pakken’. Er wordt al weer gespeculeerd over het inzetten van deze zogeheten  DART-moleculen tegen kanker. Lees verder

Weer een ‘doorbraak’ bij onderzoek alvleesklierkanker

ALvleeskliercellen

Een rasterelektronenmicroscoopopname van alvleeskliercellen

Dat is natuurlijk ideaal, kankercellen aanzetten weer normaal te doen. Dat schijnt Amerikaanse onderzoekers gelukt te zijn bij kweken van, menselijke, kankercellen met een eiwit dat wordt aangeduid met E47. Het eiwit zou daarin slagen door aan bepaalde delen van het DNA te koppelen, die verantwoordelijk zijn voor groei en differentiatie.
Lees verder