Er wordt al tientallen jaren gestreden over de schadelijkheid van allerlei elektromagnetische stralingen voor DNA. Velden rond hoogspannings-masten zouden leukemie veroorzaken en van veel mobiel telefoneren zou je hersenkanker kunnen krijgen. Die aantijgingen zijn altijd met klem door onderzoekers zijn tegengesproken, met als argument dat die em-straling niet genoeg energie zou bevatten om schade te kunnen veroorzaken. Klinkt aannemelijk, maar nu komt er van het Tata-instituut voor fundamenteel onderzoek in India het bericht dat laagenergetische lasers wel degelijk schade kunnen aanrichten aan DNA via OH-radicalen. Is een ‘oogveilige’ laser dan een contradictio in terminis? Lees verder
Categorie archieven: DNA
De histoncode ietsepietsje ontrafeld

Het verschil van 1 aminozuur (omcirkeld) bepaalt of een histon een gen actief houdt of dat dat gen is uit te schakelen.
Om het niet al te ingewikkeld te maken (moleculaire biologie is al lastig zat) hebben we het ook hier vaak over het ’tot expressie brengen’ van een gen, alsof het iets is als een knopje omdraaien. Het zit wat lastiger in elkaar. In cellen zijn allerlei genen aan- en uitgeschakeld, maar hoe gaat dat eigenlijk? Onderzoekers van het bekende Cold Spring Harbor-lab in Amerika hebben een tipje van de sluier opgelicht. Uiteindelijk is het allemaal scheikunde! Lees verder
Craig Venter stort zich op het ‘eeuwige leven’
De man die zijn naam verbond aan de eerste ‘aflezing’ van het menselijk genoom en aan een bacterie met een geheel ‘gesynthetiseerd’ genoom, J. Craig Venter, kondigt aan zich op het ‘eeuwige leven’ te storten. Venter begint een nieuw bedrijf, Human Longevity. Hij hoopt dat het geheim voor een lang leven in de genen is te vinden. Daartoe zal, wat Venter noemt, de grootste sequentie-operatie ter wereld worden opgezet. Het is de bedoeling jaarlijks 40 000 genomen te ‘lezen’. Lees verder
Gentherapie efficiënter met ‘herkenningsmolecuul’

Virussen planten hun eigen erfelijk materiaal in dat van de cel. Daar wordt bij gentherapie gebruik van gemaakt.
Door lentivirussen een ‘herkenningsmolecuul’ mee te geven gaat de doelmatigheid van de genoverdracht in een gentherapie aanzienlijk omhoog, hebben onderzoekers van, onder meer, het Helmholtz-centrum in München (D) kunnen constateren. Lees verder
Virussen en RNA-schakelaar ingezet tegen kanker e.a.
Al vele jaren worden er waarschijnlijk vele miljarden besteed aan kankeronderzoek. Ondanks allerlei ‘doorbraken’ in die jaren heeft kanker zich nog steeds niet gewonnen gegeven, maar ik ben er van overtuigd dat dat eens zal gebeuren. Opmerkelijk bij al dat onderzoek is dat er diverse strategieën worden gevolgd om k. te verdrijven, soms heel kankertypespecifiek. Duitse biochemici rond Jörg Hartig van de universiteit van Konstanz en het Duitse kankerinstituut DFKZ ontwikkelden een ‘RNA-schakelaar’ om virussen te kunnen gebruiken in de strijd tegen, onder veel meer, kanker. Lees verder
Klikchemie zou koninklijke weg naar synthese DNA zijn
Klikchemie is een term die rond 2001 is gemunt door de Amerikaanse scheikundige Karl Barry Sharpless. Het gaat, eenvoudig gezegd, om simpele organische scheikunde met een hoge opbrengst en zonder bijproducten. Je zou kunnen zeggen: scheikunde uit de lego-doos. Onderzoekers van de universiteit van het Engelse Southampton onder aanvoering van Ali Tavassoli hebben aannemelijk gemaakt dat die klikscheikunde gebruikt kan worden om DNA te synthetiseren, waarmee het genoom dus puur chemisch kan worden opgebouwd. Tot nu toe is het synthetiseren van DNA nog een moeizame combinatie van scheikunde en de vruchten van microbiële arbeid. Lees verder
Een kijkje in de ‘chaos’ van een cel

De gelabelde celonderdelen. Groen zijn de microtubuli, paars de mitochondriën, rood het Golgi-apparaat en geel de peroxisomen.
Met een lichtmicros-coop ben je beperkt door de kleinste golflengte van het zichtbare licht (de brekings- of diffractie-limiet). Die geeft de ondergrens aan van het oplossend vermogen van een lichtmicros-coop. Dat oplossend vermogen (resolutie) ligt op de helft van die golflengte (400 nm) en is, theoretisch, dus 200 nm (of je die resolutie haalt heeft ook iets met de gebruikte optiek te maken). Onderzoekers van het Wyss-instituut van de Harvard-universiteit hebben een truc bedacht om die ondergrens te doorbreken. Met behulp van stukjes DNA waaraan fluorescerende ‘vlaggen’ waren gehangen konden ze de fijne details in een cel laten zien met een resolutie van 10 nm. Lees verder
Twee nieuwe wegen om kanker te behandelen
Ik heb ze maar even bij elkaar geveegd, deze twee artikelen over kanker. In Schotland denken ze dat hun kennis over celdeling een beter inzicht kan geven over het ontstaan van kanker. Dat lijkt me ook helemaal niet zo gek, als je bedenkt dat kanker een wild delingsfenomeen is. Onderzoekers aan de staatsuniversiteit van Oregon hebben een ‘knopje’ ontdekt om er voor te zorgen dat de tumoronderdrukker p53 zijn heilzame werk doet. Kanker is heet, zo veel is duidelijk, maar we moeten, ik doe het in ieder geval, wat voorzichtig zijn met doorbraken en geheel nieuwe therapieën. Lees verder
CRISPR-Cas9 blijkt ook bij apen te werken

In een bevruchte eicel worden gids-RNA en boodschapper-RNA voor Cas9 ingespoten,. Die cel werd vervolgens bij een draagmoeder geïmplanteerd. In een geval werd een tweeling geboren. (afb: Cell)
Het is ergerlijk te zien hoe overal op de wereld wetenschappers hengelen naar aandacht of geld. Of misschien doen hun voorlichters dat. De verhalen van universiteiten en onderzoeksinstituten die NU EEN BELANGRIJKE, CRUCIALE EN/OF FUNDAMENTELE STAP hebben gezet naar het oplossen van problemen rond de ziekte van Alzheimer, van Parkinson en natuurlijk kanker die dagelijks worden rondgestrooid, zijn niet te tellen. Nu wordt er gemeld dat onderzoekers van de medisch universiteit (?) van Nanjing (Ch) rond Jiahao Sha een precieze manier hebben getoetst om genen te veranderen, bij muizen en ratten was die al bewezen te werken, en hup daar duikt Alzheimer weer op.
Lees verder
Gericht knippen in DNA mogelijk met spiegelzymen
Mijn vader zei al (of was het een handige oom?): goed gereedschap is de helft van het werk. Dat geldt misschien nog wel in versterkte mate voor de synthetische biologie, waar alles met alles verbonden is en waar alles een uiterste precisie vereisen. Volker Erdmann van de vrije universiteit Berlijn heeft zo’n stuk verfijnd gereedschap ontworpen, zogeheten spiegelzymen. Spiegelzymen zijn een soort enzymscharen waarmee nucleïnezuren op zeer nauwkeurig te bepalen plaatsen kan worden doorgeknipt om, bijvoorbeeld, een ziek gen te verwijderen, zo is de gedachte. Zo bleek Erdmann in staat met behulp van speciaal ontworpen spiegelzymen te voorkomen dat een cel nog langer een groen oplichtend eiwit kon produceren. Het knipwerk zou geen reactie van het afweersysteem opwekken.
Lees verder