Het proefdier was de zaadkever Callosobruchus maculatus
Het idee is dat de mitochondriën, de ‘energie-centrales’ van een cel, ooit micro-organismen zijn geweest die opgeslokt zijn door prokaryotische cellen. Mitochondriën bezitten nog steeds een eigen DNA. Dat zou er nauwelijks toen doen, was de heersende opvatting, maar dat blijkt toch weer anders te zitten, zo vonden onderzoekers van de Zweedse universiteit van Uppsala. Lees verder
Bij de gentherapie wordt de vector heel precies op een bepaalde plaats in de hersenen aangebracht (foto: Le Monde)
Frans-Brits onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat een gentherapie bij Parkinson-patiënten is staat is de productie van dopamine in de hersenen weer op gang te brengen. Dopamine is een zogeheten neurotransmitter die, onder meer, wezenlijk is voor de beweging. Parkinson-patiënten hebben te kampen met steeds grotere problemen met hun motorische systeem door het tekort aan dopamine aanmakende cellen. De ziekte van Parkinson is een vrij veel voorkomende hersenaandoening. In Nederland zijn zo’n 50 000 patiënten (2006). Voor het goede begrip: de gentherapie geneest de patiënt niet, maar geeft hem zo’n, naar verwacht, tien jaar een goed werkende motoriek. Uiteindelijk wint de ziekte… Lees verder
Uit een studie van het Ludwig-instituut voor kankeronderzoek, een internationaal samenwerkingsverband tussen kankeronderzoekers, is gebleken dat genexpressie (=genactiivteit) lijdt aan willekeur. Dat zou ook verklaren waarom genetische identieke organismen soms heel verschillend in uiterlijk en biologie zijn en waarom erfelijke ziektes lang niet altijd bij iedereen dezelfde uitwerking hebben. Lees verder
Keren Yizhak
De Israëlische onderzoekster Keren Yizhak van de universiteit van Tel Aviv heeft een computeralgoritme ontwikkeld, waarmee is te berekenen welke genen moeten worden afgeschakeld om het verouderingsproces te vertragen, hetzelfde effect dat valt constateren bij mensen die een caloriearm dieet volgen (althans volgens sommige studies). Lees verder
Structuur van een Tet-eiwit
Epigenetica is, zoals zo veel in het leven, nog een duister gebied. Epigenetica zou je het systeem kunnen noemen van het af- en aanschakelen van genen. Hoe dat precies in zijn werk gaat is nog een hele kluif om uit te zoeken, maar een klein tipje van de immense sluier lijkt er net weer opgelicht. Onderzoekers aan de Amerikaanse Emory-universiteit rond Xiaodong Cheng hebben de structuur opgehelderd van een groep eiwitten, TET-eiwitten, die een belangrijke rol spelen in het epigentische schakelproces. Lees verder
John Stamatoyannopoulos van de universiteit van Washington (foto: UW)
Je blijft je over sommige (misschien wel vele) dingen verbazen. Desoxribonucleïnezuur, beter bekend als DNA, is nu zo’n 60 jaar bekend, maar het lijkt er op dat we nog maar een fractie weten van dit mysterieuze molecuul. Onderzoekers van de universiteit van Washington hebben in het kader van het Encode-onderzoekprogramma (Encyclopedia of DNA elements) ontdekt dat DNA naast de eiwitcoderende functie nog een tweede code bevat. Die code zou te maken hebben met de expressie (=activiteit) van de genen, zo schrijven ze in het wetenschapsblad Science. Lees verder
DNA-vrachtwagen met cadmiumsulfidelading (gele bolletje)
DNA is dat mysterieuze, waanzinnig lange molecuul, dat ons erfgoed bevat, maar met DNA zijn andere leuke dingen te doen. Er is een hele rits onderzoekers die zich bezig houdt met DNA als bouwmateriaal voor allerlei toepassingen zoals ‘medicijndoosjes’. Die tak van wetenschap wordt aangeduid met DNA-origami (origami is Japanse papiervouwkunst). Nu heeft Jong Hyun Choi van de Amerikaanse Purdue-universiteit DNA gebruikt om een (kleine) vracht te vervoeren over de hele lengte van een nanobuisje van een paar mikrometer. Lees verder
Eeneiige tweelingen zouden genetisch identiek zijn, is altijd gedacht, maar volgens Michael Krawczak van de universiteit van Kiel zou er toch een verschil moeten zijn, zij het miniem. Onderzoek van het Duitse bedrijf Eurofin Genomics heeft uitgewezen dat in 83% van de gevallen er tenminste een verschil in het erfgoed is, dat ook wordt doorgegeven aan zijn/haar nageslacht en in die gevallen zou dus, in principe de juiste dader of vader (moeder mag ook) kunnen worden aangewezen. Lees verder
Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA.
(afb: pnabio.com)
Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT. Lees verder
De zaadcellen van een muis
Het komt allemaal steeds dichter bij, die nieuwe, genetisch helemaal ‘opgekalefaterde’ mens. Uit een artikel in FASEB Journal, een blad op het gebied van experimentele biologie, blijkt dat genen die, met behulp van een ‘lam’ virus, ingebracht zijn in zaadcellen ook daadwerkelijk terecht zijn gekomen in het erfgoed van de nakomelingen en ook bij de nakomelingen daar weer van. Dat dat kan is aangetoond bij muizen. ‘Ontwerpzaad’. Lees verder