Immuuntherapie mogelijk werkzaam bij alvleesklierkanker

Vezelachtig weefsel schermt alvleeskliertumor af

Alvleeskliertumoren worden omringd door vezeligachtig weefsel (rood) dat de kankercellen effectief afschermt (afb: DeNardo-lab)

Immuuntherapie, waarbij afweercellen worden ‘opgeleid’ om kankercellen aan te vallen, heeft effect bij bepaalde kankersoorten zoals long- en huidkanker, maar bij alvleesklierkanker bleef die behandeling zonder effect. Nu lijkt er toch een ‘opening’ te zijn. Proeven met muizen maken aannemelijk dat immuuntherapie bij alvleesklierkanker kan werken als tegelijkertijd medicijnen worden toegediend die het vezelachtige weefsel in die tumoren afbreken, zo vonden onderzoekers van de Washingtonuniversiteit in Saint-Louis (VS). Er worden nu klinische proeven uitgevoerd bij patiënten met een vergevorderde fase van de ziekte om de veiligheid van de methode te testen in combinatie met de ‘normale’ chemotherapie. Lees verder

Gerichte immuuntherapie ‘repareert’ autoimmuunziekte

T-cellen

T-cel

Bij muizen als proefdieren is aangetoond dat het mogelijk is slechtfunctione-rende afweercellen te verdelgen, terwijl de goed functionerende afweercellen gewoon hun werk kunnen blijven doen. Muizen die waren opgezadeld met de autoimmuunziekte Pemphigus vulgaris, waarbij ernstige blaarvorming optreedt. Door bepaalde afweercellen T-cellen de afweercellen te laten aanvallen die de autoimmuunziekte veroorzaakten, B-cellen, werd de blaarvorming minder en nam ook het aantal zich misdragende B-cellen af. Mogelijk werkt die strategie ook bij andere autoimmuunziektes.  Lees verder

Viruseiwit voorkomt dat gastheercel alarm slaat

Een adenovirus

Een adenovirus heeft wel iets weg van een kunstmaantje (afb: Wiki Commons)

Virussen hebben diverse technieken om te voorkomen dat de gastheercel die het is binnengedrongen alarm slaat en het afweersysteem aan de slag gaat. Onderzoekers van het kinderziekenhuis in Philadelphia en van de universiteit van Pennsylvania (beide in de VS) hebben een nog niet eerder ontdekt mechanisme waargenomen waarmee virussen voorkomen dat het afweersysteem in actie komt. Het viruseiwit VII voorkomt dat een signaalstof in de celkern zijn alarmerende werk kan doen. Lees verder

Antilichaam knokkelkoorts blokkeert ook zikavirus

virusomhulseleiwit geblokkeerd door antilichaam

Het eiwit van het zikavirusomhulsel (blauw, rood en geel) dat geblokkeerd wordt door een antilichaam (groen en wit) (afb: Pasteurinstituut)

Het lijkt er op dat een groep onderzoekers van, onder meer, het Pasteurinstituut (F) en CNRS (F) antilichamen hebben gevonden die zowel het knokkelkoorts– als het zikavirus kunnen uitschakelen. Dat komt doordat de bindingsplaats op beide virusomhulsels voor deze immunoglobulines identiek is. Deze ontdekking zou de basis kunnen vormen voor een universeel vaccin tegen beide virussen. Lees verder

Foutcontrole in aflezen van RNA ‘hersteld’

Een omgekeerde transcriptase die zijn kopieerwerk ook controleert op fouten

Het RTX-enzym. De met rood aangegeven veranderde aminozuren zijn essentieel voor de controle, roze stukken zijn belangrijk. RNA is geel en DNA is in blauw aangegeven (afb: univ. van Texas)

Het systeem dat leven heet zit fabelachtig in elkaar, maar is niet zonder weeffouten. Zo’n driemiljard jaar geleden zou een ‘fout’ zijn ontstaan in de manier van aflezen van genetische informatie van RNA, die ons nog steeds parten speelt. Terwijl  de enzymen die DNA dupliceren, de DNA-polymerases het kopie nauwkeurig vergelijken met het origineel, doen zogeheten reverse transcriptases, die RNA omzetten in DNA, dat niet. Onderzoekers van de universiteit van Texas hebben een enzym gefabriceerd, RTX gedoopt, dat die fout repareert. Daarmee zouden RNA veel beter dan tot nu toe kunnen worden afgelezen. Dat zou de mogelijkheden van persoonsgerichte medicatie aanzienlijk vooruithelpen.
Lees verder

RNA-vaccin zet afweercellen aan kanker te lijf te gaan

Huidkanker

Huidkanker

Onderzoekers van de Radboud-universiteit hebben met succes een immuuntherapie beproefd op patiënten met huidkanker. Die kregen een zogeheten RNA-vaccin ingespoten (een stukje RNA van een kankercel), waardoor het afweersysteem aan de slag ging om de zieke cellen te verdelgen. Het ging slechts om drie proefpersonen, maar als de proef ook op grotere schaal succesvol is, dan zou deze vorm van immuuntherapie wel eens het strijdmiddel tegen alle kankertypen kunnen zijn. Zo ver is het overigens nog lang niet. Lees verder

Immuuntherapie zou leukemie effectief bestrijden

beenmergleukemie

Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).

Zevenentwintig van de negenentwintig patiënten met leukemie in gevorderde staat die al diverse behandelingen achter de rug hadden bleken baat te hebben bij een immuuntherapie. Daarbij werden twee type T-cellen genetisch veranderd om ze ‘weerbaarder’ te maken in de strijd tegen deze bloedkanker. Een aantal van de ‘genezen’ patiënten kreeg de ziekte echter weer. Er is nog veel werk te doen. Lees verder

Nieuwe manier om ’troep-DNA’ interpreteren

De wisselwerking tussen versterkers (enhancers) en genen

Zo ongeveer koppelen versterkers (2) aan het te activeren gen (3). Het enzym RNA-polymerase (7) zorgt voor het kopiëren van het gen in boodschapper-RNA (afb: Wiki Commons)

Maar een klein deel van DNA codeert voor eiwitten, de rest is troep (junk) dacht men ooit. Dat blijkt inmiddels niet waar te zijn, maar hoe dat nu wel in elkaar steekt is nog verre van duidelijk. Onderzoekers van de Gladstone-instituten in San Fransisco (VS) hebben een techniek bedacht, TargetFinder gedoopt, om dat zogenaamde ’troep-DNA’ van het menselijke genoom te kunnen interpreteren in de hoop en verwachting dat dat iets oplevert om tot nu toe moeilijke geneesbare ziektes te kunnen behandelen.
Lees verder

Alzheimercapsules voorkomen plaques bij muizen

De capsule met antilichamenproducerende cellen weer Alzheimer

De capsule met antilichamenproducerende cellen (afb: Patrick Aebischer (EPFL)

Onderzoekers van de polytechnische hogeschool in Lausanne (EPFL/Zwi) zouden hebben bewezen dat muizen geen Alzheimer kregen als ze een capsule onder de huid kregen geïmplanteerd met genetisch veranderde cellen die bepaalde antilichamen produceerden. Of de Alzheimercapsule praktisch is, is nog maar de vraag, maar opzienbarend is het wel.  Lees verder

Eindelijk remedie tegen autoimmuunziektes (?)

Muisje op reageerbuisjesEen internationale groep onderzoekers onder leiding van Sergei Nedospasov van de Lomonosov-universiteit in Moskou zou een methode gevonden hebben om autoimmuunziektes te verslaan. We hebben het dan over ziektes als reuma, multiple sclerose enz. Het artikel over het onderzoek zou zijn gepubliceerd in het blad PNAS, maar ik kan het daar niet vinden. De bestrijdingsmiddelen zijn gerelateerd aan de eigen antilichamen, die uit de pas lopende lichaamsstoffen, zogeheten cytokines, weer in het gareel moeten brengen. Proeven met muizen zouden veelbelovende resultaten hebben opgeleverd. Lees verder