‘Politie-eiwit’ houdt afweersysteem in toom

JunB en het afweersysteem

De transcriptiefactor JunB heeft een temperend effect op het afweersysteem (afb: OIST)

Ik heb hier al vaker mijn bewondering uitgesproken over het wonder van het afweerssysteem. Ik geef het je maar te doen een systeem te beschermen, dat overigens (huid, longen e.d.) wijd open staat voor de wereld en haar bedreigingen. Niet elke bacterie is een vijand, integendeel soms. Hoe slaagt dat systeem er in niet keer op keer de fout in te gaan? Daarbij speelt een eiwit, een zogeheten transcriptiefactor, een belangrijke rol in, denken onderzoekers in Japan ontdekt te hebben (tenminste bij muisjes). Lees verder

Direct uit huidcellen dendrietcellen gemaakt

Dendrietcellen

Dendrietcel (afb: WikiMedia Commons)

Dit is niet voor het het eerst dat er direct vanuit volwassen cellen andere typen cellen te maken en niet via de ‘omweg’ van de pluripotente stamcellen, maar het zou voor het eerst zijn dat huidcellen direct zijn geherprogrammeerd tot dendrietcellen. Dendrietellen zijn de ‘schildwachten’ van het  afweersysteem. Deze ontwikkeling zou nieuwe vormen van immuuntherapie mogelijk maken, denken de onderzoekers, met name op het gebied van kankerbestrijding. Lees verder

‘Knop’ voor herstel myelinelaag gevonden (?)

Vav3 speelt rol in herstel myelinelaag dendrieten

De molecuulstructuur van Vav3 (afb: WikiMedia Commons)

Multiple sclerose is een autoimmuunziekte waarbij de myelinelaag rond uitlopers van zenuwcellen (dendrieten) wordt weggevreten. Daardoor ontstaat er ‘kortsluiting’ in het zenuwstelsel. Nu schijnen onderzoekers in Duitsland en Engeland een ‘knop’ gevonden te hebben waarmee die laag weer kan worden hersteld. “We hopen een mogelijke benadering gevonden te hebben om het herstel van het myeline te versnellen met behulp van medicijnen”, zegt Andreas Faissner van de Ruhruniversiteit in Bochum. Lees verder

Het lijkt er op dat stamcellen een ‘geheugen’ hebben

Shruti Naik over het geheugen van stamcellen

Immunologe Shruti Naik (afb: univ. van New York)

Ons afweersysteem heeft een ‘geheugen’ voor welke ziekteverwekkers ons hebben bezocht, zodat ze een volgende keer sneller op die bedreiging kunnen reageren. Het lijkt er op dat de stamcellen in die zin ook een soort geheugen voor eerdere ontstekingen en verwondingen hebben, waardoor, bijvoorbeeld, wonden een tweede keer sneller hersteld worden de de eerste. Die stamcellen communiceren met het afweersysteem, zo lijkt het. Dat geheugen van de stamcellen kan ook verkeerd uitpakken en leiden tot chronische ontstekingen. Lees verder

Onderzoekers immuuntherapie winnen Nobelprijs voor de geneeskunde

James Allsion, Nobelprijswinnaar geneeskunde 2018

James Allison (afb: univ. van Texas)

Nobelprijswinnaar geneeskunde 2018

Tasuku Honjo (afb: univ van Kyoto)

De Amerikaan James Allison van de universiteit van Texas en de Japanner Tasuku Honjo van de universiteit van Kyoto hebben de Nobelprijs voor de geneeskunde gekregen voor onderzoek aan eiwitten die het afweersysteem afremmen. Volgens de verklaring van het Karolinska-instituut zouden medicijnen die een voortvloeisel zijn uit dit onderzoek van groot belang zijn geweest voor de bestrijding van kanker. Lees verder

Zikavaccin wellicht werkzaam tegen hersenkanker

Zikavirus

Het zikavirus in beeld

Het lijkt er op dat een vaccin dat ontwikkeld is voor de bestrijding van het zikavirus ook bruikbaar is voor het doden van glioblastoom-stamcellen (een dodelijke en onbehandelbare hersenkanker). Het ging daarbij om proeven met muisjes die met menselijke hersenkankercellen waren opgezadeld en een verzwakte vorm van het dodelijke zikavirus. Lees verder

Antilichamen die het ebola-virus onschadelijk maken (?)

ANtilichamen tegen ebola-virus

De ‘enterlus’ van de ebolafamilie (afb: Scripps-instituut)

Onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut hebben maar liefst twee artikelen afgescheiden over de zwakke plekken in de verdediging van het beruchte ebola-virus. Menselijke en muiselijke antilichamen blijken zich aan het virus te hechten waardoor ze dat onschadelijk kunnen maken. Dat zou niet alleen werken bij het ebola-virus, maar ook bij andere ziekteverwekkers. Ik denk dan meteen: als dat zo is, waarom is dat virus dan zo dodelijk? Lees verder

Aangepaste T-cellen vatten hersenkanker aan

Aangepaste T-cellen dringen door hersen-/bloedbarrière

De ‘doorbraaktruc’ met gentetisch aangepaste T-cellen (afb: Nature)

Immuunthera-pieën met geactiveerde T-cellen lijken veelbelovend  bij de bestrijding van verschillende kankersoorten, maar hersenkanker hoort daar niet bij. Dat heeft te maken met de hersen-/bloedbarrière, die het brein beschermt tegen vreemde indringers, ook de eigen afweercellen. Bij hersenontsteking blijken T-cellen wel die barrière te kunnen doorbreken. Onderzoekers ‘kopieerden’ die gevaarlijke truc om de T-cellen de hersens in te loodsen om een (menselijk) glioblastoom bij muisjes te bestrijden. Dat bleek effectief. Lees verder

Nanosponsjes zuigen kwalijke eiwitten op bij reuma

neutrofiele nanosponsjes vegen cytokines op bij reuma

Een bolletje van afbreekbare kunststof omhuld door een neutrofielmembraan (afb: univ. van Californië San Diego)

Reumatische artritis is een nare en pijnlijke autoimmuun-ziekte, waar niet echt een medicijn voor (tegen?) bestaat. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego hebben nu neutrofiele nanosponsjes ontwikkeld, die de eiwitten opslurpen die een kwalijke rol spelen in het voortschrijden van de ziekte. Bij muisjes schijnen die gewerkt te hebben. Overigens zorgen de nanosponsjes niet voor genezing van reuma.

Lees verder

Dubbele ‘kreeftenschaar’ van antilichamen richt zich op eierstokkanker

Dubbele kreeftenschaar van antilichamen tegen eierstokkanker

De dubbelzijdige ‘kreeftenschaar’ van antilichamen (onderaan) pakken eierstokkankercellen effectief aan, stellen de onderzoekers (afb: univ. van Virginië)

Zoals vaker gezegd zijn er op het gebied van kankeronderzoek heel wat ‘doorbraken’ gemeld, die bij nader inzien altijd wel wat mankementen vertoonden. Nu komen onderzoekers van de universiteit van Virginië (VS) met een immuuntherapie gericht op eierstokkanker, waarbij een dubbelzijdige ‘schaar’ met twee antilichamen, de doodsteek zou zijn voor eierstokkanker en mogelijk ook andere moeilijk te bestrijden, hardnekkige kankersoorten zoals borst- of prostaatkanker. Lees verder