Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

Een aap leefde meer dan twee jaar met varkensnieren

Java-aap

Een Java-aap (Macaca fascicularis) (afb: WikiMedia Commons)

Met nieren van een genetisch bewerkt varken een makaak ruim twee jaar geleefd. Dat is een van de langst durende overlevingstijden van transplantatie van een orgaan van een andere diersoort (een xenotranplantatie). Het idee is om uiteindelijk varkens als donoren voor falende organen van mensen te kweken. Voorlopig ligt dat nog niet in de rede. Lees verder

Worden MS en ALS veroorzaakt door virus-DNA in ons genoom?

Hiv

Hiv is een retrovirus (afb: WikiMedia Commons)

Nogal veel ziektes hebben een nog steeds onopgehelderde oorsprong (oorzaak). Onderzoekers vragen zich af of die oorsprong in sommige gevallen niet gezocht moet worden in ons eigen DNA, waar virussen in de loop der duizenden jaren hun sporen hebben achtergelaten. Ze hebben het dan over dodelijke ziektes als amyotrofe laterale sclerose, multiple sclerose en over schizofrenie. Lees verder

Immunotherapie verdrijft hiv-besmetting volledig

Aangepaste dendrietcellen helpen hiv uit zijn schuilplaats te verdrijven

MDC1 (blauw) en T-helpercellen (geel) (afb: univ van Pittsburgh)

Hiv is allang niet meer de kleine onzichtbare moordenaar. Hiv-besmetting is niet langer synoniem voor een vreselijke dood, maar het blijkt nog steeds lastig het hi-virus radicaal uit een lichaam te verwijderen. Het virus lijkt een manier (gevonden?) te hebben om onder te duiken en weer boven water te komen als het de gastheer wat slechter vergaat zoals het koortslipvirus (herpes). Nu schijnen onderzoekers in de VS een immuuntherapie te hebben ontwikkeld die radicaal zou afrekenen met dat hardnekkige virus; met behulp van een (ander) virus… Vooralsnog moet deze behandelingswijze nog door de (strenge) ‘ballotage’ van de klinische proeven. Lees verder

Foutcontrole in aflezen van RNA ‘hersteld’

Een omgekeerde transcriptase die zijn kopieerwerk ook controleert op fouten

Het RTX-enzym. De met rood aangegeven veranderde aminozuren zijn essentieel voor de controle, roze stukken zijn belangrijk. RNA is geel en DNA is in blauw aangegeven (afb: univ. van Texas)

Het systeem dat leven heet zit fabelachtig in elkaar, maar is niet zonder weeffouten. Zo’n driemiljard jaar geleden zou een ‘fout’ zijn ontstaan in de manier van aflezen van genetische informatie van RNA, die ons nog steeds parten speelt. Terwijl  de enzymen die DNA dupliceren, de DNA-polymerases het kopie nauwkeurig vergelijken met het origineel, doen zogeheten reverse transcriptases, die RNA omzetten in DNA, dat niet. Onderzoekers van de universiteit van Texas hebben een enzym gefabriceerd, RTX gedoopt, dat die fout repareert. Daarmee zouden RNA veel beter dan tot nu toe kunnen worden afgelezen. Dat zou de mogelijkheden van persoonsgerichte medicatie aanzienlijk vooruithelpen.
Lees verder