De RNA-wereld als begin van leven lijkt weer iets aannemelijker

RNA-polymerase

Het ‘moderne” RNA-polymerase (afb: WikiMedia Commons)

De theorie van de RNA-wereld over hoe het leven op aarde ontstaan is, is weer ietsje steviger in haar schoenen komen te staan. Proeven zouden hebben aangetoond hoe een RNA-enzym zich zou hebben kunnen verbeteren. Daardoor zou het erfgoed, dat in de DNA-wereld in RNA is opgeslagen, nauwkeuriger gekopieerd kunnen worden. Lees verder

Hiv-patiënt met leukemie genezen na stamceltransplantatie

Een zestiger uit de VS die al ruim dertig jaar geleden met hiv besmet werd en later ook nog eens bloedkanker (acute myeloïde leukemie) kreeg, schijnt genezen te zijn van beide ziektes door de transplantatie van bloedstamcellen van een donor die een zeldzame mutatie van het CCR5-gen had die haarhem beschermt tegen hiv. Lees verder

Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

Vaccin tegen alvleesklierkanker geeft hoopvolle resultaten

RNA-vaccin tegen KRAS-mutaties in kankercellen

De vaccinaties zijn gericht op de T-cellen in het lymfestelsel. Die kunnen daardoor de kankercellen herkennen aan het antigeen (oranje) (afb: Eileen O’Reilly et. al/Nature)

Al eerder meldde ik (=as) in dit blog dat alvleesklierkanker, normaal gesproken een zeer dodelijke vorm, met succes was behandeld met een RNA-virus. Nu melden onderzoeksters rond Eileen O’Reilly van het Memorial Sloane Ketteringkankercentrum in de VS dat ze  een vaccin hebben beproefd dat het afweersysteem beter in staat zou stellen om mutaties in het KRAS-gen (vaak betrokken bij alvleesklierkanker) op te sporen. Die behandeling zou goede resultaten hebben behaald, maar het gaat slechts om fase I-onderzoek, waarin de veiligheid van een behandeling moet worden aangetoond. In latere fases (II en III) wordt ook (beter) naar de werkzaamheid gekeken. Lees verder

Naast bacteriën en virussen bevatten je ingewanden ook obelisken (schijnt)

Obelisk obline-1

De obelisk obline-1 volgens Ivan Zheludev et. al (afb: Ivan Zheludev et.al)

In ons binnenste en, naar mag worden aangenomen, van de meeste levende wezens, leven naast allerlei micro-organismen en virussen ook obelisken, stukjes RNA, zo lijken onderzoekers te hebben uitgevist (het artikel is nog niet beoordeeld). Die obelisken zijn nog kleiner dan virussen en ze zouden niet tot het leven gerekend mogen worden, maar ze coderen voor verbindingen (bevatten sequenties) die de wetenschappers nog niet kenden. Uiterst vreemd. Lees verder

RNA-vaccin lijkt ook bij eierstokkanker te werken (bij muisjes)

Katalin Karikó

Nobelprijswinnares Katalin Karikó (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers hebben met succes een boodschapper-RNA-behandeling toegepast om tumoren in de eierstokken en uitzaaiingen bij muisjes te bestrijden. Het b-RNA codeerde voor een eiwit dat de ongebreidelde deling van kankercellen verhindert en/of ze doodt: p53. Inmiddels zijn er meer b-RNA-vaccins tegen kanker in ontwikkeling (dus nog niet beschikbaar). Lees verder

Weer een b-RNA-behandeling tegen kanker (?)

Jake Becraft, baas Strand Therapeutics

Jake Becraft (l), baas Strand Therapeutics (afb: strandtx.com)

Al jaren wordt er gesleuteld aan RNA-vaccins om die in te zetten tegen kanker. Voor zover ik het heb meegekregen is dat miet echt een succes geworden. Nu heeft het Amerikaanse bedrijf Strand Therapeutics een RNA-vaccin tegen kanker ontwikkeld, waarbij interleukine 12 een dodelijke rol speelt. Lees verder

Aanmaak ribosoom-RNA onderdrukt vorming borstkankercellen

Melkcellen en kanker

Bij melkcellen (eigenlijk epitheelcellen) in de vrouwenborst speelt eenzelfde mechanisme als in kankercellen (afb: Holger Bierhoff et. al/Cell)

Als een cel door wat voor een oorzaak ook meer eiwitten moet aanmaken dan moeten er meer ribosomen, eiwitfabriekjes, worden gemaakt om dat voor elkaar te krijgen. Die ribosomen bestaan onder meer  uit ribosomaal RNA. De productie daarvan wordt gereguleerd door door lang niet-coderend RNA (PAPAS). Als daarvan weinig wordt aangemaakt stijgt de aanmaak van rRNA. Dat mechanisme speelt ook een rol bij kanker. Tumoren bestaan uit cellen die vrijwel ongebreideld doorwoekeren en dus veel rRNA nodig hebben. Mogelijk dat dat mechanisme een rol kan spelen bij de behandeling van borstkanker, denken onderzoekers rond Holger Bierhoff van de Friedrich Schilleruniversiteit in Jena. Lees verder

Is rammelende afvalafvoer cel oorzaak Alzheimer en Parkinson?

DNA-afbraak met PLD3

DNA-afbraak met PLD3 (afb: Oliver Daumke et. al)

Een cel is een wereld op zich, een knap ingewikkelde wereld. Er worden stoffen aangemaakt, maar ook weer afgebroken (waarna de brokstukken vaak weer worden hergebruikt en anders afgevoerd). Die afbraak is net zo belangrijk voor een cel als de aanmaak/opbouw van verbindingen. Twee Duitse onderzoeksgroepen hebben dat afbraakproces eens nader onder de loep genomen en zagen verbanden met hersen- en autoimmuunziektes.
Een groep rond Oliver Daumke van het Max Delbrückcentrum vond een relatie met autoimmuunziektes en dementie bij een slechte afvalverwerking in de cel. Het eiwit PLD3 zou daar een belangrijke rol spelen.
Een groep rond Konstanze Winklhofer van de universiteit van Bochum vatte het eiwit NEMO bij de ‘hoorns’ en zag een relatie met Parkinson, waarbij, net zoals bij Alzheimer eiwitophopingen een kenmerkend verschijnsel is. Lees verder

Uit fouten bij de replicatie van DNA kunnen kleine miRNA-genen ontstaan

Voorbeelden van miRNA's

Voorbeelden van miRNA’s (afb:WikiMedia Commons)

Onderzoekers denken ontdekt te hebben hoe nieuwe genen ontstaan. Door fouten bij de verdubbeling van DNA bij de celdeling kunnen soms stukken DNA ontstaan die van voor naar achter en omgekeerd dezelfde nucleotidevolgorde hebben, palindromen in taalkundige termen (parterretrap, bijvoorbeeld). Die ‘palindromen’ zouden kunnen leiden tot genen die coderen voor regulerende eiwitten die invloed hebben op de genactiviteit. Deze verklaring verklaart overigens mijns inziens hooguit een deeltje van het ontstaan van genen verklaart en dan alleen nog maar van piepkleine genen die coderen voor microRNA’s . Lees verder