Mitochondriaal DNA ook overgedragen door vaders (?)

Mitochondriën

Mitochondriën

Volgens de huidige stand van de kennis wordt het mitochondriale DNA uitsluitend doorgegeven door de moeder, maar dat schijnt niet altijd te kloppen. Volgens nieuw onderzoek blijkt dat ook vaderlijk mitochondriaal DNA wordt doorgegeven aan het nageslacht. Dat zou mogelijk tot mitochondriale ziektes kunnen leiden. Lees verder

Mitochondriaal DNA is een zooitje

Mitochondriën

Een enkel mitochondrion wordt gewoon ‘met de hand’ gevangen (afb: univ. van Pennsylvania)

Mitochondriën worden vaak de krachtcentrales van de cel genoemd. Die hebben hebben piepkleine DNA-molecuultjes met een paar genen. Dan denk je, die paar genen heb je met de huidige apparatuur zo gelezen, maar dat blijkt niet zo te zijn. Onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania zeggen tenminste dat voor het eerst gedaan te hebben. Het blijkt dat het met dat mitochondriale DNA nogal een zooitje is. Die verschillen onderling nogal. Lees verder

Kind van drie ouders geboren

Baby van drie ouders met arts John Zang

John Zang met de boreling (afb: New Scientist)

Naar nu bekend is gemaakt is op 6 april in Mexico een zuigeling geboren met DNA van drie verschillende ouders. Het DNA in de kern is afkomstig, zoals gewoonlijk van de vader en de moeder, maar het mitochondriale DNA is afkomstig van een derde ‘donor’. In sommige gevallen zijn mutaties in het mitochondriale DNA, dat overgedragen wordt van moeder op kind, verantwoordelijk voor ernstige ziektes. Vandaar dat is gekozen voor een drieouderkind met gezond motochondriaal DNA van een derde. De methode is niet onomstreden. Het kind is gezond. Lees verder

Drieouderschap in VK toegelaten

Drieouderschap

Bij het drieouderschap krijgt de bevruchte eicel het mitochondriale DNA van een eiceldonor (afb: BBC)

Het Verenigd Koninkrijk is het eerste land in de wereld dat het drieouderschap toestaat. Het gaat dan om een vader en een moeder, die het kern-DNA ‘leveren’ en een tweede moeder die het mitochondriaal DNA ‘levert’.  Verwacht wordt dat het eerste drieouderkind in de loop van volgend jaar zal worden geboren.
Lees verder

Pluripotente stamcellen net zo goed als gekloonde

Productiememthoden stamcellen

De kloonmethode (boven in bovenste plaatje) of de genetische reprogrammering leveren even goede (of even slechte) stamcellen op (afb: Cell)

Embryonale stamcellen, in feite gekloonde cellen, zijn net zo goed of slecht als pluripotente stamcellen, bleek uit onderzoek van, onder veel meer, Dieter Egli van de Newyorkse stamcelstichting NYSCF). Pluripotente stamcellen zijn in principe makkelijker te maken en er kleven geen of weinig ethische nadelen aan, maar ze hielden altijd een geur van bederf rond zich. Therapieën met pluripotente stamcellen zouden kunnen leiden tot kanker of ander ongerief doordat die kwalijke mutaties vertoonden na reprogrammering uit volwassen cellen. De uitkomst van het onderzoek is in die zin ook opmerkelijk omdat Egli altijd een groot voorstander van embryonale stamcellen is geweest. “Ik weet niet wat dat gaat betekenen voor embyonale-stamcelprogramma”, zei hij op een bijeenkomst van zijn stichting op 22 oktober. Lees verder

Vaak ‘misdrukken’ mitochondriaal DNA

Mitochondriën

Mitochondriën (afb: Science)

De mitochondriën zijn de krachtcentrales van de cel, die een eigen DNA hebben. Het aantal mitochondriën (een zo’n ‘ding’ heet mitochondrion of -um) varieert van 1 tot vele honderden. Het zijn cellen in de  cel.  Met dat mitochondriale erfgoed is nogal eens wat mis. Het lijkt er op dat op dat 20% van de mensen ziekmakende fouten heeft in hun mitochondriaal DNA hebben, die kunnen leiden tot suikerziekte of kanker, maar lang niet al die mensen krijgen die ziekte ook, ontdekten onderzoekers van de Amerikaanse Cornell-universiteit. Of die ‘dragers’ de ziekte ook krijgen is vaak een kwestie van tijd.

Lees verder

Wanneer hebben we het over de ontwerpbaby?

Eicel

Een eicel en pipetten

Jaren geleden was er een heftige discussie of reageerbuis-kinderen gewenst waren. Nu is dat een geaccepteerde praktijk. Het valt te verwachten dat de groeiende kennis van het leven op moleculair niveau vandaag of morgen ook in de praktijk gebracht gaat worden: mensondersteunde reproductie (met een gruwelijke term). Anders gezegd de ontwerpbaby wordt een mogelijkheid en o Heerlijke, nieuwe wereld. Daar zou toch over gesproken moeten worden, vindt Thomas Murray in het wetenschapsblad Science. “Het voorkomen van dodelijk ziektes is één ding, het kiezen van eigenschappen die we wenselijk vinden is wat anders.” Lees verder

Medicijnen tegen alvleesklierkanker zouden er al zijn

Darren Sauders

Darren Saunders

Het lijkt snel te gaan met het kankeronderzoek. De doorbraak is er nog niet, maar er worden al discussies georganiseerd over een kankervrije toekomst. Nog maar een paar dagen geleden stond in dit blog een artikel over de gaten in de dekmantel van alvleesklierkanker of er is al weer een artikel dat hoopgevend nieuws brengt over de bestrijding van de dodelijkste onder de kankers. Volgens Australische onderzoekers is, anders dan tot nu toe aangenomen, alvleesklierkanker te bestrijden, sterker nog, de medicijnen om dat te doen zijn er al. De Australiërs maakten hun onderzoeksresultaten onlangs op een congres bekend.

Lees verder

Een glas zeewater verraadt wat er in die zee leeft

Het Monterey Bay-aquarium

Het Monterey Bay-aquarium

Het is eigenlijk heel eenvoudig: als je het DNA van de soorten kent, dan heb je maar een molecuul DNA nodig om te bepalen van welk levend organisme dat afkomstig is. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Washington hebben laten zien dat je aan de hand van het DNA dat is gevonden in een glas uit een groot aquarium in Californië (Monterey Bay-aquarium met zo’n 4,5 miljoen liter) kunt bepalen welke vissen daar in rond zwemmen (13 000 soorten). Ze zouden de correcte ‘identiteit’ van een aantal vissoorten (mij was niet duidelijk of ze al die vissoorten hadden geïdentificeerd) die in dit gigantische aquarium zwemmen hebben vastgesteld. Ze schrijven daar dan een verhaal over in het open wetenschapsblad PlosOne, maar dat lijkt me eigenlijk wat overdreven. Alhoewel, met die techniek kun je ook achterhalen of er veel of weinig, bijvoorbeeld, haring zit in een stuk zee waar je je glas vulde. Lees verder

Genen in mitochondriën doen er wel degelijk toe

Zaadkever

Het proefdier was de zaadkever Callosobruchus maculatus

Het idee is dat de mitochondriën, de ‘energie-centrales’ van een cel, ooit micro-organismen zijn geweest die opgeslokt zijn door prokaryotische cellen. Mitochondriën bezitten nog steeds een eigen DNA. Dat zou er nauwelijks toen doen, was de heersende opvatting, maar dat blijkt toch weer anders te zitten, zo vonden onderzoekers van de Zweedse universiteit van Uppsala. Lees verder