RNA-klonteringen bij ALS en Huntington ‘op te lossen’ (?)

RNA-klonteringen

RNA-klonteringen(groen) vallen geleidelijk uiteen in biomoleculaire condensaten (magenta), waardoor het RNA weer oplosbaar wordt. Dit gebeurde nadat een antisense-oligonucleotide, ontwikkeld door het team van Priya Banerjee, aan het condensaat werd toegevoegd. (afb: Universiteit van Buffalo)

Wetenschappers hebben ontdekt hoe bepaalde eiwitklonteringen in de hersens ontstaan en hebben ook een oplossing daarvoor bedacht. en laten ze verdwijnen. Eiwitklonteringen in de hersens komen voor bij de ziektes van Alzheimer, van Parkinson en naar het schijnt (ik=as was me er niet van bewust) ook bij ALS (amyotrofe laterale sclerose) en de ziekte van Huntington.
Bij de laatste twee ziektes gaat het om kleverige RNA-kluwens die kleine vloeistofachtige druppeltjes vormen in cellen en die lang kunnen blijven bestaan, ook nadat hun omgeving is verdwenen. Door introductie van het kleverige eiwit G3BP1, konden de onderzoekers de vorming van de RNA-klonteringen stoppen en met een speciaal ontworpen stukje RNA (ASO, in afko) konden ze die zelfs oplossen. Overigens is het mij niet duidelijk wat de verwijdering van die klonteringen voor de ziek(t)e betekent. Lees verder

Slecht functionerende mitochondriën veranderen kernstructuur

Mitochondriën

Mitochondriën

Onderzoeksters onder leiding van Aleksandra Trifunovic van de universiteit van Keulen hebben ontdekt dat cellen in weefsels met een hoge energiebehoefte anders reageren dan normaal op slecht functionerende mitochondriën, ‘energiecentrales’ van de cel. In plaats van die uit te schakelen, passen de cellen hun stofwisseling aan als reactie op de stresssignalen en produceren ze een specifiek molecuul, D-2HG, dat de functies van de celkern verandert. Lees verder

RNA-vaccin lijkt succesvol bij muisjes met kanker

Interferon alfa

De molecuulstructuur van interferon-alfa, een type I-interferon (afb: WikiMedia Commons)

Een nieuw boodschapper-RNA-vaccin zou het afweersysteem aanzetten om actief kankercellen te verwijderen, zo zou uit proeven met muisjes zijn gebleken.  Het bRNA in het vaccin codeert voor type I-interferonen die een belangrijke rol spelen in onze afweer; kennelijk doen ze dat ook bij muisjes met kanker. De behandeling kan op zich of in combinatie met een controlepostremmer worden uitgevoerd, waardoor afweercellen minder afgeremd worden. Lees verder

‘Reinigingsreceptor’ ontdekt die hersens gezond moet houden

ADGRG1-receptor

De ADGRG1-receptor op microgliacellen verwijdert beta-amyloïde-ophopingen (afb: Xianhua Piao et al./Cell Neuron)

Het blijkt dat bepaalde afweercellen in de hersenen, microglia genaamd, effectief de giftige beta-amyloïdeplaques kunnen wegwerken waarvan sommige wetenschappers aannemen dat die Alzheimer veroorzaken. De onderzoeksters zagen dat die functie mogelijk werd gemaakt door het eiwit ADGRG1, een receptor. Wanneer de microgliacellen deze receptor missen, bouwt het eiwitafval zich snel op, wat geheugenverlies en hersenschade veroorzaakt. Als de receptor aanwezig is, lijkt de receptor de symptomen van Alzheimer mild te houden. ADGRG1 wordt gezien als medicijnvriendelijke receptor, waardoor zich mogelijkheden voor een therapie aandienen, denken de onderzoeksters. Lees verder

Kunstmatige cel beweegt zelfstandig

Simpele cel navigeert op basis concentratieverschillen

De synthetische cel (vetbolletje) met een porie (afb: Bárbara Borges-Fernandes et al./Science Advances)

Onderzoekers van het Catalaanse instituut voor biotechnologie (IBEC) zouden ’s werelds eenvoudigste kunstmatige cel hebben gecreëerd die in staat is tot ‘navigatie’ op basis van chemische omstandigheden en migreert naar plaatsen waar bepaalde stoffen aanwezig zijn zoals dat echte cellen dat doen. Maar deze ultrasimpele cel is nog een heel end af van wat een bacteriecel vermag (laat staan een eukaryote cel). Lees verder

Acht zuigelingen van drie ouders geboren

Mitochondriën

Mitochondriën

In Groot-Brittannië zijn acht zuigelingen geboren die DNA hebben van drie ouders: het kern-DNA van beide ouders en het mitochondriaal DNA (mtDNA) van een donor zonder de ziekmakende mutaties van de moeder. Het lijkt er op dat de baby’s gezond zijn. De gestuurde geboortes vonden plaats in het vruchtbaarheidscentrum in Newcastle door onderzoekersters onder aanvoering van Louise Hyslop en Robert McFarland. Overigens werd de eerste baby van drie ouders al in 2016 geboren. Lees verder

Strategie ontwikkeld om bijwerkingen CAR-T-therapie aan te pakken

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De CAR-T-therapie om afweercellen te ‘leren’ zich tegen kankercellen te keren wordt al langer tegen bloedkankers gebruikt, maar lijkt nu ook steeds meer in beeld te komen bij de bestrijding van vaste tumoren. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen negatieve kanten zitten aan deze immuuntherapie. Onderzoekers rond Kai Rejeski van de Ludwig Maximilians-universiteit stellen nu een nieuwe strategie te hebben ontwikkeld om zelfs nieuwe bijwerkingen systematisch en sneller aan te pakken. Deze strategie heet IAGO gedoopt naar de schurk in Shakespeares Othello. Lees verder

Vijf regels zouden ‘orde’ in weefselvernieuwing bewaren

Doorsnee dikke darm

De dikke-darmwand zit nog ingewikkeld in elkaar (afb: quizlet.com)

Elke dag vervangt je lichaam miljarden cellen en toch blijven je weefsels, normaal gesproken, prima functioneren. Hoe dat mogelijk is hebben onderzoekers van het Helen F. Graham-kankercentrum en de universiteit van Delaware onderzocht en ze denken het nu te weten: vijf regels houden de ordening in een weefsel op orde, zodat die goed blijven functioneren. Die regels vonden ze via simulaties met rekenmodellen voor de dikke darm. Lees verder

Het genoom stelt zich te weer tegen interne bedreigers

Retransposon

Een retrotransposon gebruikt omgekeerde transcriptie om zich elders in het genoom opnieuw te vestigen (afb: WikiMedia Commons)

Het blijkt dat het genoom een systeem heeft om zich tegen interne vijanden te weren, zo ontdekten onderzoeksters rond Wenjing Qi van de universiteit van Freiburg (D). Dan gaat het vooral om de nogal ordeloze springende genen (retrotransposon/s/-en) in het (ook ‘ons’) genoom. Lees verder

Behandeling lijkt aan te slaan bij muisjes met Parkinson

Corpus striatum

Corpus striatum van een mens (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoeksters van Stanford zagen dat het afremmen van een overactief enzym, LRRK2, verloren ‘celantennes’ in belangrijke hersencellen weer herstelde, waardoor vitale dopaminecommunicatie en neuroprotectieve signalen werden hersteld in muisjes met een ziekte die lijkt op Parkinson. Na drie maanden behandeling met het LRRK2-blokkerende medicijn MLi-2, kwamen beschadigde circuits weer tot leven en ontstonden er tekenen van herstel. Dit zou kunnen betekenen dat tijdige behandeling de ziekteprogressie niet alleen kan stoppen, maar ook kan omkeren en mogelijk ook andere vormen van de ziekte van Parkinson kan helpen genezen. Lees verder