Bij het drieouderschap krijgt de bevruchte eicel het mitochondriale DNA van een eiceldonor (afb: BBC)
Het Verenigd Koninkrijk is het eerste land in de wereld dat het drieouderschap toestaat. Het gaat dan om een vader en een moeder, die het kern-DNA ‘leveren’ en een tweede moeder die het mitochondriaal DNA ‘levert’. Verwacht wordt dat het eerste drieouderkind in de loop van volgend jaar zal worden geboren.
Lees verder
Een elektronenmicroscoopopname van blaasjeskruid Utricularia gibba
Het is niet noodzakelijk zo dat groot beter is. De vleesetende plant Utricularia gibba (blaasjeskruid is een wonder van genetisch ‘vernuft, terwijl dat plantje maar een klein genoom heeft. Het plantje leeft in waterige omgeving en heeft geen wortels. Het vangt zijn prooi met ‘valletjes’ die gebruik maken van onderdruk. Het vreemde is dat het plantje meer genen bevat dan planten als druif of koffieplant, maar dat die genen op een veel kleiner DNA-molecuul huizen.
Lees verder
Ben Lehner (EMBL)
Uit onderzoek aan 17 miljoen mutaties bij 650 kankerpatiënten blijkt dat niet alle genen even mutatiegevoelig zijn. Er zijn grote verschillen die zouden worden veroorzaakt door het systeem dat DNA repareert, de ‘DNA-speller’. Dat mechanisme is vooral gespitst op de belangrijkste delen van de chromosomen, waar de belangrijkste, actieve genen huizen. Het onderzoek werd uitgevoerd door twee wetenschappers van het Europese lab voor microbiologie (EMBL) in Barcelona.
Lees verder
Zo’n 15 jaar geleden werd het hele menselijke genoom ruwweg in kaart gebracht. Nu hebben we het, dachten we. Nu hoeven we alleen nog maar te weten welke genen met welke ziektes verbonden zijn en we roeien erfelijke aandoeningen radicaal uit. Ach, welk simplisme. Dat hele ‘levensscript’ dat in ons DNA zou zijn vastgelegd zit iets ingewikkelder in elkaar. Er bestaat nog zoiets als een epigenoom, een laag ‘boven’ het moleculaire domein van het erfmolecuul, waarin vastgelegd is welke genen wel en welke niet actief zijn. Dat epigenoom is minstens zo belangrijk als het genoom en onderzoekers hebben zich verbonden in een epigenoom-consortium om die ’tweede laag’ in kaart te brengen. De eerste ruwe opzet is nu klaar en heeft geleid tot een twintigtal artikelen in Nature. Lees verder
Het Cas-eiwit
Onderzoekers aan de universiteit van Texas in Dallas hebben een methode ontwikkeld die genen inbouwt in cel-DNA, maar waarbij die toegevoegde genen na een tijdje ook weer verdwijnen. Bij de huidige toegepaste gentherapieën blijven de toegevoegde genen in het DNA. Volgens de onderzoekers zou dat wel eens de reden kunnen zijn waarom het zo moeilijk is om gentherapieën goedgekeurd te krijgen. Lees verder
3,2 miljard jaar oud gesteente in Noordwest-Australië (afb: bdw)
Hoe het leven op aarde ontstaan is, is nog steeds onduidelijk, maar we weten zelfs nog niet bij benadering wanneer dat leven op aarde is ontstaan. Onderzoekers van de universiteit van Washington in Seattle denken, op basis van onderzoek aan oud gesteente in Australië en Zuid-Afrika te mogen zeggen dat 3,2 miljard jaar geleden al volop leven op aarde is geweest. In dat gesteente vonden ze indicaties van stikstofbinding door micro-organismen. Dat zou betekenen dat het leven op aarde zo’n miljard jaar eerder ontstond dan nu veelal wordt aangenomen. Lees verder
Na kanker is Alzheimer waarschijnlijk de ziekte waar over de hele wereld het meeste onderzoek naar gedaan wordt. Beide ziektes blijken een harde noot voor de wetenschappers om te kraken en daarom is men vaak al blij dat er middelen en mogelijkheden ter beschikking komen om de voortgang van die ziektes af te remmen. Onderzoekers van de universiteit van Cambridge (GB) schijnen een stofje, een chaperonnemolecuul, te hebben ontdekt dat bij de ziekte van Alzheimer de rem aan zet. Bij muizen tenminste.
Lees verder
Een antilichaam
Muizenmoeders geven hun ‘eigen’ bacteriën door aan hun kinderen, zo kwamen onderzoekers de universiteit van Washington in St.Louis (VS) tot ontdekking. Al eerder bleek uit onderzoek dat de ‘darmflora’ een grote invloed heeft op het functioneren van het hele ‘systeem’ (mens of ander zoogdier). Ook zouden de resultaten van dit onderzoek licht kunnen werpen op onverklaarbaarheden in genetisch onderzoek bij muizen (of proefdieren in het algemeen).
Lees verder
B-cellen 1000x vergroot met confocale microscoop. Duidelijk is te zien dat de B-cellen met antilichaam IgE op het membraan een andere vorm hebben dan die met IgM. De IgE-gemerkte cellen zijn gedoemd te sterven (afb: CNRS)
Als bepaalde afweercellen, de B-cellen, antilichamen produceren van het type E (IgE) dan is dat een begin van een mechanisme dat leidt tot de celdood, zo ontdekten Franse onderzoekers. Die antilichamen fungeren zelfs in kleine aantallen al als de machtigste wapens van ons afweersysteem en zijn in staat al te heftige immuunreacties te weeg te brengen, maar ook allergieën astma of een allergische shock bij zelfs een geringe toename van het aantal B-cellen. Het onderzoek zou duidelijk hebben gemaakt hoe ons lichaam de productie van IgE binnen de perken houdt om al te heftige reacties en allergieën te voorkomen. Lees verder
Een simpel proefje met een stuk rubber waarop, stijver, papier is geplakt laat het principe van de morfogenese in een kippenembryo zien: als er aan getrokken wordt ontstaan de vouwen op de stijfheidsovergang tussen rubber en papier (foto: CNRS)
Een eenvoudige natuurkundig mechanisme zorgt er voor dat een vormeloos massa cellen zich in een stap omvormt naar een georganiseerd systeem, zo stellen onderzoekers van de Franse onderzoeksorganisatie CNRS op basis van microscopische onderzoek en micromechanische proeven. De onderzoekers ontdekten dat het proces dat het vouwen van de structuur begeleidt in alle vroege stadia van ontwikkeling aanwezig is. De vouwen geven een vorm aan van het dier langs de grenzen tussen celgebieden met verschillende eigenschappen. Lees verder